Χύτρες ταχύτητας: Αμέτρητες οι εκρήξεις, οι θάνατοι και οι τραυματισμοί – Τι πρέπει να προσέξετε

Παρά τη δημοτικότητά τους, οι χύτρες ταχύτητας μπορεί να προκαλέσουν έκρηξη οδηγώντας στο θάνατο και σε σοβαρούς τραυματισμούς.

Η ανάγκη για ευκολία και μείωση του χρόνου μαγειρέματος είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Γι’ αυτό και οι καταναλωτές στρέφονται σε μαγειρικά σκεύη που επιταχύνουν τον χρόνο και ένα από αυτά, είναι οι χύτρες ταχύτητας ( ή χύτρες πίεσης). Οι χύτρες ταχύτητας δημιουργούν μια αεροστεγή σφράγιση στο δοχείο, παγιδεύοντας όλα τα τρόφιμα και την υγρασία μέσα. Όταν θερμαίνετε ένα υγρό, μετατρέπεται σε ατμό, δημιουργώντας πίεση. Ο συνδυασμός της πίεσης και του ατμού εμποτίζει το φαγητό με γεύση και μειώνει τον χρόνο μαγειρέματος στο ένα τρίτο του συνηθισμένου χρόνου μαγειρέματος. Οι περισσότερες λειτουργούν σωστά, ωστόσο πολλές  άλλες είναι ελαττωματικές προκαλώντας εκρήξεις που οδηγούν τους χειριστές σε πολλούς τραυματισμούς, εγκαύματα, τύφλωση, ακρωτηριασμούς, ακόμη και θάνατο.

Το 2016 μία 57χρονη έχασε τη ζωή στο Πέραμα του Πειραιά από Χύτρα ταχύτητας. Η άτυχη γυναίκα προσπάθησε να μαγειρέψει χόρτα…  το 2018 μία 66χρονη στην Ισπανία έχασε τη ζωή της ενώ ετοίμαζε στιφάδο στην πόλη Λα Κορούνια. Το δοχείο βρέθηκε σχεδόν άθικτο, εκτός από το καπάκι, το οποίο μάλλον εκτοξεύτηκε και χτύπησε το θύμα. Το 2012, ένα πολύ παρόμοιο ατύχημα συνέβη στη Χιχόν, το οποίο οδήγησε στο θάνατο μιας 36χρονης γυναίκας που ήταν πέντε μηνών έγκυος. To 2021 διευθυντής εστιατορίου στο Ιλινόις σκοτώθηκε από έκρηξη χύτρας ταχύτητας.

Τον περασμένο Ιούλιο μία γυναίκα στην Αριζόνα των ΗΠΑ κατέθεσε μήνυση γιατί κάηκε όταν άνοιξε τη χύτρα ταχύτητα λόγω «της υπολειπόμενης πίεσης που παρέμεινε μέσα στη χύτρα». Σε λιγότερο από 4 εβδομάδες μετά τη μήνυση η εταιρεία ανακάλεσε 860.000 χύτρες ταχύτητας λόγω του κινδύνου σοβαρών εγκαυμάτων. Σύμφωνα με την ειδοποίηση ανάκλησης, τουλάχιστον 61 άνθρωποι κάηκαν όταν ζεστό φαγητό ή υγρό εκτοξεύθηκε όταν άνοιξαν το καπάκι. Τον ίδιο μήνα δύο γονείς υπέστησαν εγκαύματα μπροστά στα παιδιά τους όταν εξερράγη η χύτρα ταχύτητας άλλης μάρκας. Έσκισαν αμέσως τα ρούχα τους και πήγαν στο ντους, αλλά όταν κατάλαβαν ότι τα εγκαύματα τους ήταν πολύ σοβαρά, πήγαν στο νοσοκομείο και έλαβαν θεραπεία για εγκαύματα 2ου και 3ου βαθμού. Το ίδιο περιστατικό συνέβη και σε μία γυναίκα από τη Φλόριντα. Ατυχήματα με χύτρες ταχύτητας συμβαίνουν συνεχώς.

Όταν συνέβη το τραγικό περιστατικό με την γυναίκα στο Πέραμα, αστυνομικές πηγές δήλωσαν πως, οι χύτρες ταχύτητας, λόγω του τρόπου σφραγίσματός τους και της μεγάλης ισχύος εκτόνωσης των αερίων, χρησιμοποιούνται για την τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών με στόχο την αύξηση της καταστροφής που προκαλούν ή, σε περιπτώσεις στο εξωτερικό, για να προκαλέσουν περισσότερα θύματα.

Μεγάλες ανακλήσεις και “χορός” αποζημιώσεων

Κατά καιρούς εταιρείες που κατασκευάζουν χύτρες ταχύτητας έχουν ανακαλέσεις χιλιάδες προϊόντα: το 2020 η Crock-Pot ανακάλεσε περισσότερες από 914.000 κατσαρόλες (Η εταιρεία έλαβε 99 αναφορές για εγκαύματα που κυμαίνονται από εγκαύματα πρώτου έως τρίτου βαθμού.) Η Breville ανακάλεσε περισσότερες από 35.000 χύτρες. Η Instant Pot ανακάλεσε περίπου 1.000 πολυκουζίνες το 2015 λόγω κινδύνου ηλεκτροπληξίας και περίπου 104.000 το 2018 λόγω κινδύνου πυρκαγιάς.

Στις ΗΠΑ δικηγορικές εταιρείες αναλαμβάνουν υποθέσεις τραυματισμών από χύτρες ταχύτητας και ασχολούνται μόνο με αυτές τις υποθέσεις! «Εάν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο τραυματιστείτε ή καείτε από χύτρα ταχύτητας που εξερράγη — ακόμα κι αν η χύτρα ταχύτητας δεν έχει ανακληθεί ακόμη — θα πρέπει να επικοινωνήσετε μαζί μας για δωρεάν συμβουλευτική υπόθεση. Εάν υποβάλετε αγωγή, θα μπορούσατε να λάβετε αποζημίωση για τον τραυματισμό σας, ιατρικά έξοδα και άλλα.  Απασχολούμε ένα προσωπικό νομικών βοηθών και δικηγόρων που εργάζονται αποκλειστικά με τέτοιου είδους υποθέσεις και το πράττουν για πάνω από είκοσι (20) χρόνια. » αναφέρει το Pressure cooker Lawsuit.

Συμβουλές για ασφαλή χρήση χύτρας ταχύτητας

Το wattsguerra που επίσης αναλαμβάνει υποθέσεις τραυματισμών από χύτρες ταχύτητας, έχει δημοσιεύσει οδηγό προστασίας από τραυματισμούς.

• Επιθεωρήστε τη χύτρα ταχύτητας πριν το μαγείρεμα – Η ελαστική φλάντζα ανάμεσα στην κατσαρόλα και το καπάκι είναι κρίσιμης σημασίας για τη σωστή λειτουργία μιας χύτρας ταχύτητας. Πριν το μαγείρεμα, βεβαιωθείτε ότι η φλάντζα είναι καθαρή και δεν έχει ραγίσει ή στεγνώσει. Ορισμένοι κατασκευαστές προτείνουν την αντικατάσταση της ελαστικής φλάντζας μία φορά το χρόνο, ανάλογα με το πόσο συχνά χρησιμοποιείτε τη χύτρα ταχύτητας.
• Μην γεμίζετε υπερβολικά τη χύτρα ταχύτητας – Μια χύτρα ταχύτητας δεν πρέπει ποτέ να είναι γεμάτη πάνω από τα δύο τρίτα. Αυτό γίνεται για να μην εμποδίζουν τα τρόφιμα να φράζουν τις οπές εξαερισμού στο καπάκι της κουζίνας. Για φαγητά που φουσκώνουν ή αφρίζουν (δηλαδή φασόλια, ρύζι, ζυμαρικά), γεμίζετε την χύτρα μόνο μέχρι τη μέση.
• Χρησιμοποιήστε αρκετό υγρό – Οι χύτρες ταχύτητας έχουν σχεδιαστεί για να μαγειρεύουν φαγητό χρησιμοποιώντας ατμό υπό εξαιρετική πίεση. Δεν μπορεί να δημιουργηθεί ατμός χωρίς κάποια μορφή υγρού. Τουλάχιστον μισό φλιτζάνι υγρό χρειάζεται για να δημιουργηθεί αρκετός ατμός για τη σωστή χρήση της χύτρας.
• Να προσέχετε τον τύπο του φαγητού που μαγειρεύεται – Ο αφρός που παράγεται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μαγειρέματος από ορισμένα τρόφιμα (π.χ. ζυμαρικά, μπιζέλια, πλιγούρι βρώμης, σάλτσα μήλου και κράνμπερι) μπορεί να μπλοκάρει τις βαλβίδες ατμού και τις οπές εξαερισμού της κουζίνας. Πριν μαγειρέψετε αυτά τα φαγητά σε χύτρα ταχύτητας, βεβαιωθείτε ότι η συνταγή σας απαιτεί χύτρα ίδιου μεγέθους με τη δική σας και μην την γεμίζετε υπερβολικά. Ποτέ μην τηγανίζετε τρόφιμα σε τυπική χύτρα ταχύτητας. Ορισμένες χύτρες ταχύτητας είναι ειδικά σχεδιασμένες για τηγάνισμα. Μια μικρή ποσότητα λαδιού μπορεί να συμπεριληφθεί σε μια συνταγή, αλλά το τηγάνισμα σε μια κουζίνα που δεν είναι κατασκευασμένη για τηγάνισμα μπορεί να πρόβλημα στα υλικά της χύτρας.
• Εκτόνωση της πίεσης με ασφαλή τρόπο – Η πίεση μπορεί να εκτονωθεί με τρεις τρόπους: Φυσική απελευθέρωση αφαιρώντας την χύτρα από τη φωτιά και αφήνοντάς την να καθίσει μέχρι να μειωθεί η πίεση, προσθήκη κρύου νερού πάνω από το καπάκι της κλειστής κατσαρόλας, ή γρήγορη απελευθέρωση χρησιμοποιώντας τη βαλβίδα απελευθέρωσης ατμού για την αποβολή ατμού. Να φροντίζετε πάντα να προστατεύετε το πρόσωπο, τα χέρια και το σώμα σας όταν εκτονώνετε την πίεση και να θυμάστε ότι ο ατμός μπορεί να διαφύγει ακόμα όταν ανοίγετε τη χύτρα ταχύτητας—ακόμα κι αν πιστεύετε ότι έχετε εκτονώσει σωστά την πίεση.
• Καθαρίστε σωστά τη χύτρα – Όταν ολοκληρώσετε τη χρήση της χύτρας ταχύτητας, αφαιρέστε τη φλάντζα και καθαρίστε την ξεχωριστά από τα άλλα μέρη της. Καθαρίστε τη βαλβίδα απελευθέρωσης με μια οδοντογλυφίδα. Για να μειώσετε την περιττή φθορά στη φλάντζα, αποθηκεύστε την χύτρα σας με το καπάκι ανάποδα στην κατσαρόλα αντί να είναι κλειδωμένη στη θέση της.