Βιομηχανία Τροφίμων: Το δίλημμα της χρήσης γαντιών

Τα μειονεκτήματα της χρήσης γαντιών – Πως μπορούμε να αποτρέψουμε τη μετάδοση παθογόνων.

Μια μεγάλη συζήτηση διέπει τη χρήση των γαντιών μιας χρήσης, που ενώ είναι απαραίτητος εξοπλισμός στη βιομηχανία τροφίμων και μπορούν να διαδραματίσουν τεράστιο ρόλο στην αποφυγή διασταυρούμενης μόλυνσης, αρκετές φορές καταλήγουν να χρησιμοποιούνται με λάθος τρόπο. Το αποτέλεσμα είναι, όχι μόνο να μην επιτυγχάνουν τον αρχικό σκοπό, αντιθέτως να ενθαρρύνουν την εξάπλωση παθογόνων μικροβίων.

Αυτό συμβαίνει κατά βάση γιατί παραβαίνουμε έναν βασικό κανόνα: Δεν αλλάζουμε τακτικά τα γάντια μιας χρήσης. Αυτό με τη σειρά του έρχεται σε συνέπεια του ότι αρκετοί εφησυχάζονται πως τηρούν τις οδηγίες υγιεινής φορώντας γάντια, ενώ καταλήγουν να αγγίζουν μια μεγάλη ποικιλία επιφανειών που μπορεί να είναι μολυσμένες από μόνες τους.

Το αποτέλεσμα φυσικά είναι πως τα παθογόνα βακτήρια διασπείρονται στα τρόφιμα και μετατρέπονται σε διάφορους τύπους τροφιμογενών ασθενειών. Μελέτη μάλιστα που περιελάμβανε σύγκριση μεταξύ χειριστών τροφίμων με γάντια και χωρίς γάντια που ασχολούνται με διαφορετικά τρόφιμα, διαπίστωσε ότι ο αριθμός των βακτηρίων ήταν σταθερά υψηλότερος στα τρόφιμα που αφορούσαν χειριστές γαντιών.

Ως παράδειγμα του πόσο εύκολα μπορεί να συμβεί διασταυρούμενη μόλυνση, μια μελέτη εξέτασε τα ποσοστά μικροβιακής αστοχίας των επιφανειών που αγγίζονται από τα χέρια κατά τη διάρκεια του σέρβις του φαγητού, χωρίς πλύσιμο των χεριών, αμέσως πριν την επαφή με τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (RTE). Η έρευνα διαπίστωσε ότι τα δοχεία που αγγίζονταν με τα χέρια 2 στις 10 φορές, είχαν ποσοστό μικροβιολογικής αστοχίας 84% και τα καπάκια των κάδων που τα άγγιζαν οι χειριστές φαγητού 1 στις 20 φορές κατά τη διάρκεια του σέρβις είχαν ποσοστό αποτυχίας 100%.

Σε γενικές γραμμές τα γάντια λειτουργούν ως φράγμα και ένα επιπλέον στρώμα στα χέρια που είναι μολυσμένα με παθογόνους οργανισμούς, μπορεί να είναι χρήσιμα εάν κάποιος επιστρέψει στη δουλειά και αναρρώνει από έναν ιό και αποτελούν διαβεβαίωση και ικανοποίηση των πελατών πως τηρούνται όλα τα μέτρα. Ωστόσο η χρήση τους διαθέτει και κάποια μειονεκτήματα.

Το λάθος μεγέθους γάντι μπορεί να σκιστεί ή να τρυπήσει οδηγώντας σε μόλυνση των τροφίμων λόγω έκθεσης στο δέρμα
Μπορεί να μολυνθούν και να προκαλέσουν διασταυρούμενη μόλυνση εάν το γάντι είχε αγγίξει άλλες επιφάνειες
Μπορεί να δημιουργήσει ψευδαίσθηση ασφάλειας στο μυαλό του χρήστη
Μπορεί να μην αλλάζει αρκετά συχνά
Αυξάνει το επιχειρηματικό κόστος
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί εσφαλμένα ή ακατάλληλα

Κυριότερα όσον αφορά τα γάντια που έχουν σκιστεί ή φθαρεί, ενέχουν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο μικροβιακής μόλυνσης των τροφίμων από τα άθικτα γάντια. Το FoodSafetyMagazine, αναφέρει μια πρόσφατη μελέτη που αφορά τα μικροβιακά προφίλ των γαντιών μιας χρήσης, που προορίζονται για χειρισμό τροφίμων έτοιμων προς κατανάλωση (RTE). Η έρευνα διαπίστωσε ότι η παρουσία βακτηρίων είναι πολύ μεγαλύτερη στα γάντια με ορατή ζημιά από τα άθικτα γάντια, υπογραμμίζοντας τη σημασία των τακτικών αλλαγών των γαντιών.

Στη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Σιγκαπούρη, όπου οι αυστηροί κανονισμοί και οι αντιλήψεις των καταναλωτών έχουν ενθαρρύνει την ευρεία χρήση γαντιών στο χειρισμό τροφίμων, συμμετείχαν πενήντα καταστήματα τροφίμων τυχαία επιλεγμένα από όλη τη χώρα. Από τα γάντια που συλλέχθηκαν, το 66% ήταν από πολυαιθυλένιο (PE) και το 34% από υλικό πολυβινυλοχλωριδίου (PVC). Συνολικά, περισσότερα από τα μισά γάντια που συλλέχθηκαν παρουσίασαν κάποια φθορά. Οι ερευνητές δοκίμασαν τα κατεστραμμένα γάντια χρησιμοποιώντας το υδατοστεγές τεστ, στο οποίο απέτυχε το 61% των γαντιών PE και το 41% των γαντιών PVC. Αν και τα γάντια πολυαιθυλενίου μπορεί να είναι πιο δημοφιλής επιλογή μεταξύ των χειριστών τροφίμων λόγω του χαμηλότερου κόστους και της ευέλικτης εφαρμογής τους, μπορεί να είναι πιο επιρρεπή σε ζημιά από τα γάντια PVC και να απαιτούν πιο τακτικές αλλαγές, πρότειναν οι ερευνητές. Στην εσωτερική αλλά και εξωτερική επιφάνεια των κάντιων, εντοπίστηκαν Bacillus cereus, Escherichia coli και Staphylococcus aureus, χωρίς σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο. Συγκεκριμένα, η ποσότητα του B. cereus ήταν πολύ μεγαλύτερη σε γάντια με ορατή φθορά από αυτά χωρίς.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι, αν και η σωστή χρήση γαντιών μπορεί να προσφέρει μια μορφή προστασίας από τη μικροβιολογική μόλυνση κατά το χειρισμό τροφίμων, τα γάντια δεν πρέπει να αντικαθιστούν το επαρκές πλύσιμο των χεριών.

Για να αποφύγετε τυχόν διασταυρούμενη μόλυνση κατά τη χρήση γαντιών: