Ποια είναι η διατροφική ποιότητα των τροφίμων και ποτών που απεικονίζονται από διασημότητες σε πλατφόρμες κοινωνικών μέσων;
Αυτό το ερώτημα διερευνήθηκε σε μια νέα διατομεακή μελέτη 5180 τροφίμων και ποτών σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από 181 διασημότητες που με μεγάλο αριθμό ακολούθων, πάνω από το 87% των λογαριασμών κοινωνικών μέσων ενημέρωσης διασημοτήτων είχαν αναρτήσεις τροφίμων και ποτών με λιγότερο υγιεινές βαθμολογίες δείκτη προφίλ θρεπτικών ουσιών, όπως αλκοολούχα ποτά και σνακ και γλυκά. Μόνο το 4,8% των posts που περιέχουν τρόφιμα και ποτά χρηματοδοτήθηκαν από εταιρείες τροφίμων ή ποτών.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό λογαριασμών διασημοτήτων με πολλούς ακολούθους σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απεικονίζουν τρόφιμα και ποτά με ανθυγιεινό προφίλ, κυρίως σε μη χορηγούμενες αναρτήσεις.
Για τα τρόφιμα, οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με πιο υγιεινές βαθμολογίες διατροφής συσχετίστηκαν με σημαντικά λιγότερα likes και σχόλια από τους followers.
Γιατί οι εταιρείες διαφημίζονται μέσω των celebrities;
Σε όλο τον κόσμο, οι παραδοσιακές διαφημίσεις διαθέτουν ανθυγιεινά τρόφιμα και συχνά στοχεύουν νέους. Ως αποτέλεσμα, πολλές χώρες έχουν υιοθετήσει μέτρα για τον περιορισμό της έκθεσης των παιδιών και των εφήβων στο μάρκετινγκ τροφίμων στην τηλεόραση.
Οι διασημότητες έχουν ιδιαίτερη επιρροή. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι διασημότητες θεωρούνται πιο αξιόπιστοι από τους απλούς χρήστες και πιο αξιόπιστοι από τις τηλεοπτικές διαφημίσεις. Οι δημοσιεύσεις διασημοτήτων μπορούν να επηρεάσουν τους θεατές. Πειράματα δείχνουν ότι τόσο οι χορηγούμενες όσο και οι μη εγκεκριμένες αναρτήσεις τροφίμων και ποτών μπορούν να επηρεάσουν τη στάση και τη συμπεριφορά του κοινού.
Επιλογή δείγματος διασημοτήτων
Η μελέτη αυτή ποσοτικοποποίησε συστηματικά τη διατροφική ποιότητα 5180 τροφίμων και ποτών που δημοσιεύτηκαν στο Instagram (μια πλατφόρμα κοινωνικών μέσων ανταλλαγής φωτογραφιών και βίντεο) από 181 αθλητές, ηθοποιούς, προσωπικότητες της τηλεόρασης και μουσικούς καλλιτέχνες. Το Instagram βασίζεται στην εικόνα, με περισσότερους από 500 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες καθημερινά, συμπεριλαμβανομένου του 72% των εφήβων στις ΗΠΑ, και μια μεγάλη παρουσία διασημοτήτων.
Για την έρευνα επιλέχθηκαν 200 από τους πιο δημοφιλείς αθλητές, μουσικούς καλλιτέχνες, ηθοποιούς, και προσωπικότητες της τηλεόρασης, βάσει 4ων λιστών: ESPN 2018 World Fame 100,2018 Billboard 100 κορυφίοι καλλιτέχνες, 2018 Βάση δεδομένων ταινιών Διαδικτύου (IMDb) 100 πιο περιζήτητοι ηθοποιοί και τα προφίλ trackalytics για το ποιοι ακολουθούνται περισσότερο στην πλατφόρμα.
Για κάθε λογαριασμό μέσων κοινωνικής δικτύωσης διασημοτήτων, αναγνωρίστηκαν έως και 30 από τις πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις που απεικονίζουν ένα φαγητό ή ένα ποτό, χωρίς τα video και τα stories.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα δείγμα 3065 αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που δημοσιεύτηκαν από τον Απρίλιο του 2012 έως τον Μάρτιο του 2020.
Ταξινόμηση διατροφικού περιεχομένου
Για να αξιολογηθεί η διατροφική ποιότητα, χρησιμοποιήθηκε ο Δείκτης Προφίλ Θρεπτικών Ουσιών (NPI) με βαθμολογίες διατροφής από 0 (λιγότερο υγιεινές) έως 100 (πιο υγιεινές) με βάση τη ζάχαρη, το νάτριο, την ενέργεια, τα κορεσμένα λιπαρά, τις φυτικές ίνες, τις πρωτεΐνες και τα φρούτα ή / και τα λαχανικά ανά δείγμα 100 g του τροφίμου ή του ποτού. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές διαφήμισης του Ηνωμένου Βασιλείου, τα τρόφιμα με βαθμολογία NPI λιγότερο από 64 και τα ποτά με βαθμολογία μικρότερη από 70 θεωρούνται λιγότερο υγιεινά και είναι παράνομα στις παραδοσιακές διαφημίσεις στα μέσα ενημέρωσης στους νέους. Δεύτερον, χρησιμοποιήθηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές του “traffic light labeling” μπροστά από τη συσκευασία για να ταξινομήσουμε την περιεκτικότητα σε ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά, συνολικά λιπαρά και νάτριο σε τρόφιμα: χαμηλή (πράσινο φανάρι), μεσαία (πορτοκαλί) ή υψηλή (κόκκινο φανάρι).
Αποτελέσματα της μελέτης
Κατηγορίες Τροφίμων και Ποτών
Το δείγμα περιελάμβανε 3065 αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που περιείχαν 5180 συνολικά τρόφιμα και ποτά (2467 τρόφιμα [47,6%] και 2713 ποτά [52,4%]).
Μεταξύ των τροφίμων, τα σνακ και τα γλυκά ήταν 3 φορές πιο συνηθισμένα σε εμφανίσεις στα posrts από οποιαδήποτε άλλη κατηγορία (920 [37,3%]), ακολουθούμενα από φρούτα (313 [12,7%]), πρωτεΐνες (295 [12,0%]), μικτά πιάτα (271 [11,0%]), λαχανικά (269 [10,9%]) και δημητριακά (227 [9,2%]). Μεταξύ των ποτών,τα μισά ήταν αλκοολούχα ποτά (1375 [50,7%]), ακολουθούμενο από καφέ και τσάι (524 [19,3%]), γλυκά ποτά (374 [13,8%]) και νερό (328 [12,1%]).
Αξιολογήσεις ποιότητας διατροφής
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι 158 από τους 181 λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης διασημοτήτων(87,3%) έλαβαν χαμηλό συνολικά διατροφικό σκορ.
Οι αξιολογήσεις του “traffic light labelling” μπροστά από τη συσκευασία για τα τρόφιμα, έδειξαν ότι οι βαθμολογίες διατροφής λογαριασμών κοινωνικής δικτύωσης διασημοτήτων τείνουν να είναι λιγότερο υγιείς λόγω της ζάχαρης και της περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά από ότι στην περιεκτικότητα σε νάτριο. Οι περισσότεροι λογαριασμοί διασημοτήτων απεικόνιζαν τρόφιμα με μεσαία ή υψηλά συνολικά επίπεδα ζάχαρης (153 διασημότητες), κορεσμένων λιπαρών (157) και συνολικού λίπους (166) και, σε μικρότερο βαθμό, νατρίου (114).
Δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που υποστηρίζονται από εταιρείες τροφίμων και ποτών
Μόνο 147 από τα 3065 posts που περιέχουν τρόφιμα ή ποτά (4,8%) ήταν με σαφήνεια χορηγούμενα. Τα 142 ποτά σε χορηγούμενες θέσεις αξιολογήθηκαν ως σημαντικά λιγότερο υγιεινά από τα ποτά σε μη χορηγούμενες αναρτήσεις. Σχεδόν 2 στα 3 ποτά σε χορηγούμενα posts ήταν αλκοολούχα ποτά και η περιεκτικότητα σε αλκοόλη ήταν υπερδιπλάσια σε ποτά που απεικονίζονται σε χορηγούμενες έναντι των απλών αναρτήσεων.
Συνολική εικόνα αποτελεσμάτων
Εν κατακλείδι, τα γλυκά προϊόντα αρτοποιίας και τα αλκοολούχα ποτά ήταν τα πιο συχνά απεικονιζούμενα τρόφιμα και ποτά σε αναρτήσεις διασημοτήτων με πολλούς followers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η συνολική βαθμολογία διατροφής για περισσότερο από το 87% των λογαριασμών διασημοτήτων στα social media σε αυτό το δείγμα θα ήταν αρκετά ανθυγιεινή για να αποτύχει στα νομικά πρότυπα διαφήμισης για νέους στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ανάρτηση τέτοιων τροφίμων και ποτών μπορεί να διαμορφώσει τις αντιλήψεις των ακολούθων για το τι είναι αποδεκτό για κατανάλωση. Επιπλέον, οι αναρτήσεις τροφίμων με λιγότερο υγιεινές βαθμολογίες διατροφής συσχετίστηκαν με αυξημένα likes και σχόλια από τους followers, υποδεικνύοντας μεγαλύτερη κοινωνική έγκριση.
Οι διασημότητες, φυσικά, δικαιούνται να δημοσιεύουν τρόφιμα και ποτά όπως επιθυμούν στα προσωπικά τους μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι πιθανό οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από το ευρύ κοινό να είναι εξίσου ανθυγιεινές. Δεδομένης όμως της ευρείας παρακολούθησης των διασημοτήτων, υπάρχει δυνατότητα να διαμορφώσουν τις αντιλήψεις του κοινού τους και εάν δεσμευτούν να δημοσιεύσουν ένα υγιέστερο προφίλ τροφίμων και ποτών θα μπορούσαν να βοηθήσουν σε καλύτερες επιλογές διατροφής των ακολούθων τους.
Για να δείτε ολόκληρη την μελέτη, πατήστε εδώ
Ακολουθήστε το Cibum 
