Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα μπαίνουν για πρώτη φορά στη λίστα των τροφίμων που ευθύνονται για πλήθος προβλημάτων υγείας – Διαμάχη για το τι ακριβώς είναι ένα εξαιρετικά επεξεργασμένο τρόφιμο
Της Βιργινίας Κιμπουρόπουλου
Για τον εκσυγχρονισμό των Διατροφικών Κατευθυντήριων Γραμμών για τους Αμερικανούς 2025-2030, τα Υπουργεία Γεωργίας και Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ άνοιξαν δημόσια διαβούλευση για επιστημονικά ερωτήματα και θέματα προς αναθεώρηση. Σκοπός τους η κατάθεση προτάσεων για ορισμένα βασικά έγγραφα που επηρεάζουν τη διατροφή σε σχολεία, φυλακές, αλλά και πολλά νοικοκυριά των ΗΠΑ. Ας δούμε, λοιπόν, τι προτείνουν οι ειδικοί.
Πρώτη φορά στη λίστα τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα
Οι ερωτήσεις αφορούν στη διατροφή και την υγεία του συνολικού πληθυσμού και ειδικότερα στη σχέση μεταξύ διατροφής και του κινδύνου για παχυσαρκία. Αλλά για πρώτη φορά, στα συστατικά που συμβάλλουν στην αύξηση του σωματικού βάρους προστέθηκε ο όρος «υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα», κάτι που, σύμφωνα με το Food Navigator USA, επικροτήθηκε από αρκετούς υποστηρικτές της δημόσιας υγείας.
Προβλήματα που προκύπτουν με τον όρο «υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα»
Παράλληλα, όμως, ενώ υγειονομικοί φορείς και μέλη της επιστημονικής κοινότητας χαιρετίζουν την καινοτομία αυτή, άλλοι προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες συνέπειες για τη βιομηχανία συσκευασμένων καταναλωτικών αγαθών. Η Επιτροπή Διατροφικών Οδηγιών είναι η αρμόδια εξετάσει και να προσδιορίσει την αξία μιας πολύπλοκης και αντιφατικής έρευνας, αλλά το έργο τους αναμένεται να είναι περίπλοκο, επειδή υπάρχει μερική ασυμφωνία ως προς το τι συνιστά ένα εξαιρετικά επεξεργασμένο τρόφιμο. Για παράδειγμα, τα συσκευασμένα τρόφιμα δεν είναι πάντα υπερεπεξεργασμένα. Και δεδομένου ότι τα συσκευασμένα τρόφιμα αποτελούν μεγάλο μέρος του σύγχρονου συστήματος τροφίμων, οποιαδήποτε καθοδήγηση για την αποφυγή υπερεπεξεργασμένων τροφίμων θα πρέπει να συνδυάζεται με συστάσεις σχετικά με τον τρόπο ανάγνωσης των ετικετών των τροφίμων και τον τρόπο επιλογής της πιο υγιεινής εκδοχής ενός συσκευασμένου τροφίμου, σύμφωνα με ειδικούς. Αυτό θα εμποδίσει τους καταναλωτές να βάλουν μεγάλους περιορισμούς στη διατροφή τους.
Ο όρος «υπερεπεξεργασμένο» δεν σημαίνει απαραίτητα κακό για την υγεία, καθώς ορισμένα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και είναι ενεργειακά πυκνά. Ωστόσο, περιέχουν υψηλότερες ποσότητες πρόσθετης ζάχαρης, νατρίου και κορεσμένα λιπαρά. Συστήματα ομαδοποίησης τροφίμων, όπως το NOVA που ομαδοποιεί τα τρόφιμα σύμφωνα με τη φύση, την έκταση και τους σκοπούς των βιομηχανικών διεργασιών και περιλαμβάνει τα «υπερεπεξεργασμένα», βασίζονται στο μέγεθος της επεξεργασίας ενός προϊόντος και όχι στη θρεπτική του αξία ή οφέλη για την υγεία.
Σάκχαρα και γαλακτοκομικά για επανεξέταση
Άλλα θρεπτικά συστατικά που προτείνονται για εξέταση από την επιτροπή αναθεώρησης των διατροφικών κατευθυντήριων οδηγιών για τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν την υγεία και το βάρος των Αμερικανών περιλαμβάνουν γνωστά είδη, όπως τη ζάχαρη και τα κορεσμένα λίπη. Στο παράδειγμα των πρόσθετων σακχάρων, στις Διατροφικές Κατευθυντήριες Γραμμές 2020-2025 δεν γίνεται τόσο ισχυρή σύσταση για αυτά, δεδομένου πως μπορούν να προκαλέσουν πληθώρα προβλημάτων υγείας, όπως διαβήτη τύπου 2. Ειδικοί προτείνουν περαιτέρω μείωση στο συνιστώμενο όριο στα πρόσθετα σάκχαρα σε λιγότερο από 6% , από 10% που συνίσταται τώρα, των συνολικών θερμίδων. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να μειώσει την υπερβολική ζάχαρη στα σχολικά γεύματα των παιδιών.
Η παιδική διατροφή στο μικροσκόπιο
Στο κομμάτι της παιδικής διατροφής, πρέπει να ληφθούν πολλοί παράγοντες υπόψη, όπως η σχέση μεταξύ κατανάλωσης ροφημάτων και ανάπτυξης, του κινδύνου υπερβολικού βάρους και παχυσαρκίας και του κινδύνου διαβήτη τύπου 2. Όλοι αυτοί οι παράγοντες συμβαδίζουν με την επανεξέταση της προστιθέμενης ζάχαρης, αλλά και την αναθεώρηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας σχετικά με τον αντίκτυπο των γλυκαντικών χαμηλών και χωρίς θερμίδες στα ποτά στην υγεία των παιδιών. Πέρα από τους χυμούς και τα ζαχαρούχα ποτά, αρκετοί υποστηρικτές της δημόσιας υγείας σημείωσαν ότι θα ήθελαν να δουν πρόσθετη ανάλυση για τον αντίκτυπο του γάλακτος και των εναλλακτικών γάλακτος στην υγεία των Αμερικανών και το συσχετισμό του με την παχυσαρκία.
Κόκκινο κρέας, πρωτεΐνες και κορεσμένα λιπαρά
Οι επιπτώσεις των κορεσμένων λιπαρών στην υγεία γενικότερα συνιστώνται επίσης ως θέμα για ανασκόπηση, σύμφωνα με το USDA και το HHS. Συγκεκριμένα, πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω η σχέση μεταξύ των τροφίμων με κορεσμένα λιπαρά και του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου, ειδικά με την αύξηση της δημοτικότητας διαιτών με υψηλά λιπαρά, με έμφαση σε προϊόντα όπως το κόκκινο κρέας που ήδη εγείρει ανησυχίες. Να σημειωθεί, ότι τα κόκκινα και τα επεξεργασμένα κρέατα λείπουν από την τρέχουσα λίστα των προτεινόμενων ερωτήσεων και ειδικοί προτείνουν να επανεξεταστούν για τις Διατροφικές Κατευθυντήριες Γραμμές 2020-2025. Επίσης, χρειάζεται, σύμφωνα με τους ειδικούς να γίνει ένα ξεκαθάρισμα σχετικά με το ποιες πρωτεΐνες είναι και ποιες δεν είναι καλό να καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες, γιατί σε ορισμένα σημεία των κατευθυντήριων γραμμών είναι ασαφές, δεδομένου ότι πολλά κρέατα, όπως το επεξεργασμένο κόκκινο, είναι καρκινογόνα για τους ανθρώπους. Τέλος, οι ειδικοί προτείνουν την προσθήκη αναφοράς σε έκθεση σε μολυσματικές ουσίες και τοξικές χρωστικές τροφίμων.
Βήματα προς ένα πιο «υγιεινό» μάρκετινγκ
Το μάρκετινγκ διαδραματίζει εξίσου σημαντικό ρόλο στις διατροφικές επιλογές, ειδικά σε παιδιά. Πρέπει σίγουρα να γίνουν περισσότερα όσον αφορά τον περιορισμό του μάρκετινγκ τροφίμων για ορισμένα εξαιρετικά επεξεργασμένα ή ανθυγιεινά τρόφιμα.
Οπότε στις κατευθυντήριες γραμμές πρέπει σίγουρα να προστεθεί και το μάρκετινγκ. Για παράδειγμα, η ειδικός Carmen Byker Shanks πρότεινε το σλόγκαν «Κάνε κάθε μπουκιά να μετράει» ως ένα χρήσιμο μότο για να βοηθήσει όσους ασχολούνται με τη διατροφή των παιδιών να επικεντρωθούν στις θρεπτικές τροφές, ειδικά κατά τα κρίσιμα αναπτυξιακά στάδια της παιδικής ηλικίας.
Ακολουθήστε το Cibum 
