Γιατί ανακλήθηκαν σχεδόν 2 εκατομμύρια μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού

Τα νερά είχαν υψηλή περιεκτικότητα σε μαγγάνιο γεγονός που οδήγησε την εταιρεία να ανακαλέσει από την αγορά εκατομμύρια μπουκάλια.

Η Natural Waters of Viti Limited έχει ανακαλέσει σχεδόν 1,9 εκατομμύρια μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού, καθώς μετά από αναλύσεις στο νερό βρέθηκε υψηλή ποσότητα μαγγανίου και τρία βακτήρια. Πρόκειται για το πολύ δημοφιλές και στην Ελλάδα εμφιαλωμένο νερό Fiji Water της Natural Waters of Viti Limited.

Το Fiji Water είναι μια μάρκα εμφιαλωμένου νερού ιδιαίτερα δημοφιλής σε ολόκληρο τον κόσμο που προέρχεται, εμφιαλώνεται και αποστέλλεται από τα Φίτζι, και ανήκει στον αμερικανικό όμιλο The Wonderful Company. Το νερό των Φίτζι έχει το moto «Το καλύτερο νερό της Γης». Ωστόσο οι καταναλωτές κλήθηκαν να σταματήσουν να το καταναλώνουν και να το επιστρέψουν στα σημεία πώλησης. Τα βακτήρια που βρέθηκαν στο νερό αν και δεν κατονομάστηκαν, γνωρίζουμε ότι προκαλούν τροφικές δηλητηριάσεις. Τι είναι όμως το μαγγάνιο και πόσο επικίνδυνο είναι για την υγεία μας;.

Καταρχήν το μαγγάνιο ( manganese) πήρε το όνομα του από την Μαγνησία της Ελλάδας (όπως και το μαγνήσιο), όπου είχε βρεθεί στους αρχαίους χρόνους. Το μαγγάνιο είναι ένα σκληρό, εύθραυστο, αργυρόχρωμο μέταλλο και είναι επίσης ένα απαραίτητο διατροφικό στοιχείο του ανθρώπου, σημαντικό για τον μεταβολισμό των μακροθρεπτικών συστατικών, τον σχηματισμό οστών και τα αμυντικά συστήματα ελεύθερων ριζών .

Πως εισέρχεται το μαγγάνιο στο πόσιμο νερό

Το μαγγάνιο βρίσκεται φυσικά σε πολλά επιφανειακά ύδατα (νερά λιμνών και ποταμών) και υπόγεια ύδατα (υπόγειες πηγές νερού). Το νερό που διέρχεται από το έδαφος και τους βράχους μπορεί να διαλύσει ορυκτά που περιέχουνμαγγάνιο. Αυτή είναι η πιο πιθανή πηγή μαγγανίου στο πόσιμο νερό.

Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για το Πόσιμο Νερό, έχει θέσει όριο τα 50 μg/l (μικρογραμμάρια ανά λίτρο) επειδή, πάνω από αυτό, το μαγγάνιο μπορεί να επηρεάσει το χρώμα (εμφανίζεται μαύρο) και τη γεύση του. Μπορεί επίσης να λερώσει τα ρούχα και τα υδραυλικά. Το πόσιμο νερό θα γίνει γενικά δυσάρεστο (αποχρωματισμένο με δυσάρεστη γεύση) σε επίπεδα πάνω από 50 µg/l. Τα υψηλά επίπεδα μαγγανίου στο πόσιμο νερό μπορεί επίσης, να αποτελούν κίνδυνο για την υγεία. Ορισμένες ομάδες του πληθυσμού είναι πιο ευάλωτες, όπως τα μωρά στη μήτρα, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά.

Κίνδυνοι από την υπερβολική πρόσληψη μαγγανίου

Το μαγγάνιο από τα τρόφιμα δεν θεωρείται επιβλαβές, καθώς είναι πολύ απίθανο να λαμβάνουμε πάρα πολύ από αυτό μόνο από τα τρόφιμα. Ωστόσο, μπορούμε ακόμα να εκτεθούμε σε τοξικές ποσότητες μαγγανίου με εισπνοή (για παράδειγμα σε εργασίες εξόρυξης) ή μέσω μολυσμένου νερού. Τα τοξικά επίπεδα μαγγανίου μπορεί να προκαλέσουν μια μόνιμη νευρολογική διαταραχή που ονομάζεται «μαγγανισμός» που προκαλεί σοβαρή βλάβη στο νευρικό σύστημα. Ορισμένες ομάδες του πληθυσμού είναι πιο ευάλωτες, όπως τα έμβρυα, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά. Άλλες ευάλωτες ομάδες περιλαμβάνουν άτομα που είναι αναιμικά (δηλαδή χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο αίμα τους) καθώς περισσότερο μαγγάνιο απορροφάται όταν το σώμα έχει χαμηλά επίπεδα σιδήρου – και όσοι πάσχουν από ηπατική νόσο και οι ηλικιωμένοι.

Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν δυσκολία στο περπάτημα, μυϊκούς σπασμούς και παραισθήσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης Τροφίμων (EUFIC) μέχρι σήμερα, δεν έχει καθοριστεί μέγιστη ασφαλής πρόσληψη μαγγανίου λόγω έλλειψης επιστημονικών μελετών.

Μελέτες έχουν δείξει επίσης, ότι η έκθεση σε μαγγάνιο από το πόσιμο νερό σχετίζεται με γνωστικές και νευροαναπτυξιακές επιδράσεις ενώ και σύμφωνα με την EFSA την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων, η υψηλή πρόσληψη μαγγανίου από το νερό έχει συνδεθεί με μειωμένο δείκτη νοημοσύνης IQ στα παιδιά.

«Υπάρχουν επίσης συσσωρευμένα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η έκθεση σε υπερβολικά επίπεδα μαγγανίου στο πόσιμο νερό (≥0,2 mg/L) μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικά ελλείμματα στα παιδιά, συμπεριλαμβανομένης της κακής σχολικής επίδοσης, της μειωμένης γνωστικής λειτουργίας, της μη φυσιολογικής απόδοσης σε νευροσυμπεριφορικά τεστ και σε αυξημένη αντικοινωνική συμπεριφορά και υπερκινητικότητα», αναφέρεται και σε έκθεση του Οργανισμού Τοξικών Ουσιών και Μητρώου Νοσημάτων.

Πόσο μαγγάνιο χρειαζόμαστε από τη διατροφή

Αν και το μαγγάνιο σε υψηλές ποσότητες είναι επικίνδυνο, είναι ένα από τα ιχνοστοιχεία , που το σώμα μας χρειάζεται μόνο σε μικρές ποσότητες για να διατηρείται υγιές. Μπορούμε να βρούμε μαγγάνιο σε ποικιλία τροφών, καθώς και στο πόσιμο νερό.

Το πόσο μαγγάνιο χρειάζεστε την ημέρα αλλάζει ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και το στάδιο της ζωής σας. Η διατροφική τιμή αναφοράς (DRV)* για υγιείς ενήλικες (άνω των 18 ετών), συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας, είναι 3 mg μαγγανίου την ημέρα σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης Τροφίμων (EUFIC) . Η τιμή αυτή είναι διαφορετική στις ΗΠΑ όπου ο FDA λέει ότι η επαρκής ημερήσια πρόσληψη μαγγανίου είναι 2,3 χιλιοστόγραμμα για τους άνδρες και 1,8 χιλιοστόγραμμα για τις γυναίκες. Στα παιδιά, αυτές οι τιμές είναι πολύ χαμηλότερες, καθώς ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος των παιδιών θεωρείται ότι είναι πιο ευαίσθητος στις επιπτώσεις του.