Γιατί και πως τα κρούσματα της πανδημίας και το κόστος των ειδών παντοπωλείου είναι δύο τιμές που αυξάνονται παράλληλα.
H επισιτιστική κρίση είναι πια ένα παγκόσμιο φαινόμενο που επηρεάζει εκατομμύρια νοικοκυριά παγκοσμίως. Οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων κλιμακώνονται τα τελευταία δύο χρόνια με την έλευση του COVID-19 στην καθημερινότητά μας. Μήπως όμως τα κρούσματα της πανδημίας και το κόστος των ειδών παντοπωλείου είναι δύο τιμές που αυξάνονται παράλληλα;
Έρευνα και μέθοδος
Ως μέρος ενός έργου που ονομάζεται Food Prices for Nutrition, ο καθηγητής William Masters στο Σχολειο Διατροφής και Οικονομικών Επιστημών Friedman στο Πανεπιστήμιο Tufts και μια ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών συγκέντρωσαν δεδομένα σχετικά με τις τιμές λιανικής για διάφορες ομάδες τροφίμων που απαιτούνται για μια ισορροπημένη διατροφή (φρούτα, λαχανικά, κρέας, όσπρια κ.α) από χώρες όλο τον κόσμο. Συνέκριναν, λοιπόν, τις τιμές λιανικής των ομάδων σε συνολικά 180 χώρες για το διάστημα Ιανουάριος 2019- Ιούνιος 2021, δηλαδή το πόσο πραγματικά αγόραζαν οι άνθρωποι συγκεκριμένα είδη. Σκοπός ήταν να κατανοηθεί το τι συνέβαλε στο να αλλάξει η πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα, συνυπολογίζοντας την πανδημία και άλλους παράγοντες.
Aυξημένα κρούσματα ίσον αυξημένες τιμές
Κατά τη μελέτη φάνηκε, ότι, όσο αυξάνονταν διαδοχικά τα κρούσματα COVID-19 σε κάθε χώρα, οι εθνικοί δείκτες τιμών καταναλωτή που παρακολουθούσαν τις μέσες τιμές όλων των τροφίμων αυξήθηκαν σημαντικά πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η παρατήρηση πως οι μέσες τιμές για τις ομάδες τροφίμων που συνιστώνται για υγιεινή διατροφή αυξήθηκαν αναλογικά με τα κρούσματα και τους θανάτους COVID-19.
Αυτό σημαίνει πως χώρες με περισσότερα κρούσματα και θανάτους, όπως οι ΗΠΑ, σημείωσαν μερικές από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές λιανικής των τροφίμων, ενώ χώρες που ανέφεραν χαμηλότερους αριθμούς κρουσμάτων, για παράδειγμα η Αυστραλία και η Ιαπωνία, δεν παρουσίασαν αντίστοιχες αυξήσεις. Όσον αφορά στο ποιοι παράγοντες επηρέασαν το κόστος των τροφίμων, αποτελούσαν κατά κύριο λόγο ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό λόγω ασθένειας, ειδικά για τρόφιμα των οποίων η παραγωγή και η διανομή απαιτεί πρόσωπο με πρόσωπο επαφή σε εσωτερικούς χώρους, όπως θερμοκήπια και εγκαταστάσεις επεξεργασίας τροφίμων.
Ποιες οι επιπτώσεις της αύξησης των τιμών των τροφίμων στα νοικοκυριά
Οπότε βλέπουμε ότι σταδιακά το να τρώει κανείς υγιεινά γίνεται όλο και πιο ακριβό, ίσως και «είδος πολυτελείας» για τις οικογένειες με μικρότερο εισόδημα, γεγονός που συμβάλλει στη φθίνουσα πορεία της ποιότητας ζωής τους. Η πανδημία ήταν ένας παράγοντας, στον οποίο πλέον έχει προστεθεί και ο πόλεμος και η πίεση για τους καταναλωτές αυξάνεται μαζί με τις τιμές και αυτή. Να σημειωθεί πως οι υψηλότερες τιμές των τροφίμων για οικογένειες με χαμηλότερο εισόδημα αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των συνολικών δαπανών τους έως 80%, αναφέρουν οι ερευνητές. Στα νοικοκυριά με παιδιά, η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, καθώς απορροφούν όσο μπορούν τις αυξήσεις για να μην στερήσουν από τα παιδιά τους μια καλή και υγιεινή ζωή.
Ο Masters σχολίασε ότι οι χώρες πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειες για τον περιορισμό του COVID-19 και των μεταλλάξεών του του για να διατηρήσουν τη ροή των προμηθειών τροφίμων. Επεσήμανε, επίσης, πως μια καλή προσωρινή αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης θα αποτελούσαν επισιτιστικά προγράμματα, όπως το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων, αλλά και κρατικά προγράμματα για τη στήριξη των ευάλωτων οικογενειών. Γιατί η υγεία και η σωστή διατροφή είναι δικαίωμα και όχι είδος πολυτελείας.