Οι απίστευτες φήμες και οι θεωρίες συνωμοσίας που κάνουν το γύρο του διαδικτύου και γίνονται viral.
Πρόσφατα η ΕΕ έδωσε το πράσινο φως για παραγωγή τροφίμων από οικιακούς γρύλους και προνύμφες σκαθαριών, πυροδοτώντας αντεγκλήσεις και διαμάχες σε πολλές χώρες, φτάνοντας στο σημείο να αποτελούν και «όπλο» εναντίον πολιτικών αντιπάλων σε προεκλογικές περιόδους με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Πολωνία.
Πριν από αυτό “σηκώθηκε” κύμα παραπληροφόρησης, μέσω των Social media διαδίδοντας ανυπόστατες φήμες και ψεύδη. Σύμφωνα με το EDMO (Ευρωπαϊκό δίκτυο για την ηλεκτρονική παραπληροφόρηση) σε πολλά κράτη μέλη, εμφανίστηκαν ψευδείς ειδήσεις για έντομα που κρύβονται ήδη στα τρόφιμα ή για έντομα επικίνδυνα για ανθρώπινη κατανάλωση.
Σε ορισμένες χώρες η παραπληροφόρηση για την ΕΕ και τα έντομα διαδόθηκε επίσης από πολιτικούς, όπως συνέβη στη Γαλλία, την Βουλγαρία, την Ουγγαρία και την Ιταλία. Στην τελευταία μάλιστα και ορισμένα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, όπως τα εθνικά τηλεοπτικά κανάλια, ιδιωτικά και δημόσια, διέδωσαν ανυπόστατες πληροφορίες για το θέμα.
Οι κυριότερες φήμες που κυκλοφορούν στα social media μετά την έγκριση από την ΕΕ τον Ιανουάριο του 2023, προϊόντων που προέρχονται από έντομα για ανθρώπινη κατανάλωση:
- η ΕΕ θα θεσπίσει νόμο για υποχρεωτική κατανάλωση εντόμων
- τα έντομα είναι δηλητηριώδη
- Προκαλούν καρκίνο
- Δεν υπάρχουν απαιτήσεις επισήμανσης για πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις
- Τα έντομα είναι ήδη κρυμμένα μέσα σε προϊόντα που πωλούνται εντός της ΕΕ
- Οι μαθητές στην Ολλανδία αναγκάζονται ήδη να τρώνε «γαιοσκώληκες» για να καταπολεμήσουν την «υπερθέρμανση του πλανήτη»
- Η ΕΕ αναγκάζεται να καταφύγει στα έντομα λόγω των δραματικών συνεπειών των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την επίθεση στην Ουκρανία
- Και πως ολόκληρη η σοδειά γεωργικών προϊόντων χάθηκε στην ΕΕ, και ως εκ τούτου οι ευρωπαϊκές αρχές εξετάζουν τα έντομα ως νέα πηγή τροφής.
Βέβαια στην έρευνα του EDMO αναφέρεται ως ψευδής και η πληροφορία ότι στην ΕΕ κυκλοφορούν ήδη τρόφιμα που περιέχουν έντομα με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα πρόσθετα Ε120 και Ε904. Όμως πρόκειται για πρόσθετα εγκεκριμένα από την ΕΕ, την Καρμίνη και το Shellac, που όντως προέρχονται από έντομα και χρησιμοποιούνται πολλά χρόνια από τη βιομηχανία τροφίμων.
Αυτό το κύμα παραπληροφόρησης χρησιμοποιούν και οι πολιτικοί για λόγους ψηφοθηρίας. Στην Πολωνία η κυβερνώσα παράταξη κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι θα προσπαθήσει να μειώσει την κατανάλωση κρέατος και… σκοπεύει να δίνει στους πολίτες να τρώνε σκουλήκια σύμφωνα με το reuters. To σύνθημα του κυβερνώντος κόμματος είναι “Οι προτάσεις της αντιπολίτευσης για τους Πολωνούς: σκουλήκια αντί για κρέας”. Αλλά και ο ηγέτης την αντιπολίτευσης, χαρακτήρισε την κυβέρνηση «υποστηρικτή της σκουληκόσουπας».
Η εντομοφαγία έχει γίνει αντικείμενο αντιπαράθεσης και στη Βουλγαρία όπου με αφορμή την έγκριση εντόμων ως τροφή ορισμένα πολιτικά κόμματα βάλλουν κατά της ΕΕ ενόψει των εκλογών του Απριλίου με το σύνθημα «Η Ευρώπη είναι έτοιμη να σκοτώσει τα παιδιά μας». Επίσης στην Ουγγαρία ο υπουργός Γεωργίας υποστήριξε ότι κινδυνεύουν οι παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες.
Στην Ιταλία, πολλοί πολιτικοί από τη Λέγκα –το εθνικιστικό ευρωσκεπτικιστικό δεξιό κόμμα του Matteo Salvini, που υποστηρίζει επί του παρόντος την κυβέρνηση της Giorgia Meloni– ισχυρίστηκαν πρόσφατα (όπως συνέβη και τα προηγούμενα χρόνια) ότι η ΕΕ σκόπευε να «επιβάλει» την κατανάλωση εντόμων στους πολίτες της, ή ότι οι γραφειοκράτες της ΕΕ «επιμένουν να αντικαταστήσουν» το κρέας με έντομα ή ότι η ΕΕ « θέλει να τρώμε έντομα » ή, πάλι, ότι θα υπάρχει « ο κίνδυνος να βρούμε έντομα στα προϊόντα που αγοράζουμε χωρίς να το γνωρίζουμε ».
Τέλος και στη Γαλλία οι πολιτικοί από τη δεξιά και την ακροδεξιά διέδωσαν περιστασιακά ορισμένους από τους ψευδείς προαναφερόμενους ισχυρισμούς.