Κοινή δήλωση εταιρειών συσκευασίας σχετικά με ορισμένες νομοθετικές αναθεωρήσεις της ΕΕ για την ανακύκλωση οι οποίες εάν υλοποιηθούν, θα εκτροχιάσουν και θα υπονομεύσουν την επίτευξη μιας πραγματικής κυκλικής οικονομίας.
Μεγάλοι παράγοντες του κλάδου της συσκευασίας στην Ευρώπη προχώρησαν σε κοινή δήλωση σχετικά με ορισμένες νομοθετικές αναθεωρήσεις της ΕΕ για τις συσκευασίες. Μεταξύ των κύριων στόχων της αναθεώρησης περιλαμβάνεται η μείωση των συσκευασιών, η πρόληψη των απορριμμάτων, η επαναχρησιμοποίηση καθώς και δυνατότητα ανακύκλωσης σε όλες τις συσκευασίες.
Η νέα νομοθεσία η οποία αναμένεται στις 30 Νοεμβρίου, για πρώτη φορά προβλέπει και μέτρα για τον περιορισμό του μεγέθους της συσκευασίας καθώς και του «κενού χώρου» στα κουτιά που συχνά γεμίζουν από πολυστυρένιο, μαξιλάρια αέρα, μοσχεύματα χαρτιού ή περιτυλίγματα με φυσαλίδες και που αποστέλλονται σε όλη την Ευρώπη από διαδικτυακούς λιανοπωλητές. Στο προσχέδιο κανονισμού της, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ προτείνει στόχο 20% για επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες στο ηλεκτρονικό εμπόριο έως το 2030, φτάνοντας στο 80% έως το 2040.
Στη δήλωση, την οποία προσυπογράφουν ονόματα, όπως, ενδεικτικά, Styrenics Circular Solutions, Plastics Europe και EUPC, εκφράζονται αμφιβολίες για το Ευρωπαϊκό σχέδιο αναθεωρήσεων της Οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας που διέρρευσε, με την ευρύτερη ανησυχία ότι δεν βασίζονται σε επαρκή στοιχεία και ενδέχεται να οδηγήσουν σε μεγαλύτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Σύμφωνα με τη δήλωση, όπως αναφέρει το Packaging Europe, παρά το γεγονός ότι οι παράγοντες του κλάδου εργάζονται παράλληλα με τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος για την αναθεώρηση της νομοθεσίας και για την εξασφάλιση των οικονομικών και περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων, η συμβολή τους δεν αντικατοπτρίζεται στο τρέχον προσχέδιο και εάν εφαρμοστεί, οι υπογράφοντες φοβούνται ότι θα μπορούσε να αναιρέσει μέρος της προόδου που σημειώθηκε από την Πράσινη Συμφωνία.
Οι διακοπές στις αλυσίδες εφοδιασμού καταστρέφουν τομείς
Η δήλωση δε διστάζει να αναφέρει το δυσοίωνο σενάριο, σύμφωνα με το οποίο οι διακοπές που προκαλούνται στις αλυσίδες εφοδιασμού της ΕΕ και τις εμπορικές ροές του κλάδου θα μπορούσαν να καταρρίψουν ολόκληρους τομείς, με την αναφερόμενη απόρριψη της ανακύκλωσης ως στοιχείο της κυκλικότητας των συσκευασιών να προκαλεί δυσκολίες στη μετατροπή των απορριμμάτων σε βιώσιμες συσκευασίες.
Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να απειλήσει τις υπάρχουσες πρακτικές συσκευασίας, να θέσει θέσεις εργασίας σε κίνδυνο και να απειλήσει να σπαταλήσει επενδύσεις αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ σε μια εποχή που η Ευρώπη χρειάζεται ανθεκτική και βιώσιμη ανάπτυξη.
Μη επαρκή επιστημονικά δεδομένα βιωσιμότητας και κίνδυνος για μη λειτουργικές συσκευασίες
Η νέα νομοθεσία προφανώς δίνει έμφαση στους στόχους επαναχρησιμοποίησης, ωστόσο η δήλωση υποστηρίζει ότι τέτοιες λύσεις δεν έχουν υποβληθεί σε επαρκή εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και δεν παρουσιάζουν καμία απόδειξη βελτιωμένου αποτελέσματος. Επιπλέον, αναφέρεται πως η πρόταση δεν θεωρείται ότι εξέτασε την εφαρμογή ενός νέου πλαισίου για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα επαναπλήρωσης και επαναχρησιμοποίησης μπορούν να κλιμακωθούν αποτελεσματικά.
Έχουν επίσης προκύψει ανησυχίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα και τους νομικούς περιορισμούς γύρω από τα ανακυκλωμένα πολυμερή για τις ευαίσθητες στην επαφή συσκευασίες, με ελάχιστη αναγνώριση της χημικής ανακύκλωσης και “πλήρη έλλειψη αξιολόγησης της πραγματικής σκοπιμότητας τέτοιων στόχων”. Κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο τη λειτουργικότητα της συσκευασίας ή θα ενίσχυε την εξάρτηση από πρόσθετα υλικά με υψηλότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Οι απαγορεύσεις υλικών εμπόδιο στην καινοτομία
Η δήλωση προσθέτει ορισμένους περιορισμούς σε προϊόντα συσκευασίας, που κατά τη γνώμη των προσυπογραφόντων στερούνται επιστημονικών ή εμπειρικών στοιχείων για τη συσκευασία και το προϊόν. Επίσης οι επιπρόσθετες λίστες απαγορευμένων χαρακτηριστικών συσκευασίας πιστεύεται ότι διαταράσσουν την καινοτομία νέων υλικών, τις επενδύσεις σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης, τα συστήματα συλλογής και την εφαρμογή ανακυκλωμένου περιεχομένου στις συσκευασίες.
Στο κομμάτι της αξιολόγησης εκφράζονται αμφιβολίες ως προς την οικονομική απόδοση ή την αναλογικότητα, καθώς εκτιμάται ότι δεν έχουν τεθεί σε εφαρμογή ποσοτικές διασφαλίσεις και μηχανισμοί αναθεώρησης για την προσαρμογή των στόχων, εάν είναι απαραίτητο.
Στην επιστολή τέλος, τονίζεται πως οι παραγωγοί συσκευασιών, οι προμηθευτές τους και οι χρήστες τους στη βιομηχανία, τα logistics και το λιανικό εμπόριο επηρεάζονται από τις νομοθετικές αλλαγές. Ως εκ τούτου, οι εταιρείες ζητούν μια αλλαγή της εστίασης προς ένα νέο πλαίσιο για τις κατευθυντήριες γραμμές “Σχεδιασμός για Ανακύκλωση“, με συχνές ενημερώσεις που βασίζονται σε στοιχεία από ειδικούς της αλυσίδας αξίας ως προς το ποια υλικά περιλαμβάνει.