Οι επιστήμονες από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφοριών για τα Τρόφιμα (EUFIC) εκφράζουν τους προβληματισμούς τους σχετικά με τις μελέτες που θεοποιούν την κατανάλωση ελαιόλαδου και τις ευεργετικές επιδράσεις του
Πρόσφατες ειδήσεις ανέφεραν ότι η κατανάλωση μεγαλύτερης από μισής κουταλιάς της σούπας ελαιόλαδο την ημέρα μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακές παθήσεις και καρκίνο. Ενώ το ελαιόλαδο αποτελεί βασικό μέρος της μεσογειακής διατροφής, η οποία έχει αναγνωριστεί από καιρό ως πηγή θρεπτικών συστατικών και ουσιών που σχετίζονται με την καλή υγεία, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να λάβετε υπόψη πριν αποδεχθείτε άνευ όρων αυτές τις μελέτες.
Η μελέτη πίσω από τα πρωτοσέλιδα
Η μελέτη πίσω από την είδηση χρησιμοποίησε δεδομένα από δύο παλαιότερες μελέτες που ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’70 και του ’80 και ακολούθησαν τη διατροφή, τον τρόπο ζωής και την υγεία περισσότερων από 90.000 συμμετεχόντων (περίπου 60.000 γυναίκες και 30.000 άνδρες) για σχεδόν 30 χρόνια. Οι ερευνητές στη συνέχεια ανέλυσαν τα δεδομένα ειδικά για να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης ελαιολάδου και των θανάτων.
Η πρόσληψη λιπών και ελαίων άλλαξε με την πάροδο του χρόνου μεταξύ των συμμετεχόντων, με τη μέση κατανάλωση ελαιολάδου να αυξάνεται και την κατανάλωση μαργαρίνης να μειώνεται.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αυξημένη κατανάλωση ελαιολάδου συνδέθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου συνολικά και από συγκεκριμένες αιτίες. Πιο συγκεκριμένα, παρατήρησαν ότι οι συμμετέχοντες που είχαν υψηλότερη πρόσληψη ελαιολάδου (πάνω από 7 γραμμάρια την ημέρα ή μισή κουταλιά της σούπας) είχαν 19% λιγότερο κίνδυνο να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία. Είχαν επίσης 19% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιαγγειακή νόσο και 17% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο.
Συνεχείς μειώσεις κινδύνου παρατηρήθηκαν επίσης για θανάτους από εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και οι αναπνευστικές ασθένειες.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αντικατάσταση της μαργαρίνης, του βουτύρου, της μαγιονέζας και άλλων γαλακτοκομικών λιπαρών με ελαιόλαδο θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου. Ωστόσο, δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι το ελαιόλαδο ήταν προτιμότερο από άλλα φυτικά έλαια.
Ποιους παράγοντες πρέπει να λάβετε υπόψη όταν εξετάζετε τα συμπεράσματα της μελέτης;
- Είναι δύσκολο να διασφαλιστεί πλήρως ότι η κατανάλωση ελαιολάδου ήταν ο μόνος διατροφικός παράγοντας και ο τρόπος ζωής που επηρέασε το αποτέλεσμα της μελέτης.
Για παράδειγμα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν περισσότερο ελαιόλαδο έτειναν επίσης να έχουν μια πιο υγιεινή διατροφή και ήταν πιο δραστήριοι σωματικά. Επομένως, είναι δύσκολο να διασφαλιστεί πλήρως ότι η επιρροή άλλων παραγόντων του τρόπου ζωής έχει αφαιρεθεί εντελώς από την ανάλυση και έτσι να ποσοτικοποιηθεί με βεβαιότητα η άμεση ανεξάρτητη επίδραση ενός μεμονωμένου παράγοντα όπως το ελαιόλαδο.
- Τα ερωτηματολόγια συχνότητας τροφίμων μπορεί να μην δίνουν την πλήρη εικόνα για το πόσο και το είδος του ελαιολάδου καταναλώνεται.
Επειδή τα ερωτηματολόγια τροφίμων εξαρτώνται από τη μνήμη των ανθρώπων και την υποκειμενική αξιολόγηση των μεγεθών της μερίδας, μπορεί να είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να εκτιμήσουν με ακρίβεια την ημερήσια κατανάλωση ελαιολάδου ή άλλων λιπών για διαφορετικούς τύπους χρήσεων (για παράδειγμα, για ψήσιμο ή τηγάνισμα, προσθήκη σε σαλάτες ή ψωμί κ.λπ.), το οποίο μπορεί να παρουσιάζει διακυμάνσεις με την πάροδο του χρόνου. Η μελέτη επίσης δεν έλαβε υπόψη τους διαφορετικούς τύπους και ποιότητα ελαιολάδου (για παράδειγμα, εξευγενισμένο ελαιόλαδο ή εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο) που μπορεί να έχει μεγαλύτερα ή μικρότερα οφέλη για την υγεία.
- «Περισσότερο από μισή κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο την ημέρα» μπορεί να μην είναι απαραίτητο, καθώς τα οφέλη φάνηκαν και για μικρότερες προσλήψεις.
Αν και η μελέτη διαπίστωσε ότι η υψηλότερη κατανάλωση ελαιολάδου συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο για κάθε αιτία, καρδιαγγειακή θνησιμότητα και καρκίνο, είναι δύσκολο να είμαστε σίγουροι για το απαιτούμενο επίπεδο πρόσληψης. Σημαντικές μειώσεις κινδύνου παρατηρήθηκαν επίσης με ημερήσια πρόσληψη λιγότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο.
- Η μελέτη εξέτασε μόνο έναν συγκεκριμένο πληθυσμό των ΗΠΑ και μπορεί να μην είναι αντιπροσωπευτικό άλλων πληθυσμών, εθνοτήτων και πολιτισμών.
Αυτή ήταν μια μεγάλη μελέτη, αλλά περιλάμβανε μόνο μεσήλικες επαγγελματίες υγείας στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970-1980, κυρίως γυναίκες και κατά 98% λευκής εθνότητας. Επιπλέον, οι αλλαγές στη δίαιτα και στον τρόπο ζωής με τα χρόνια προσθέτουν στη δυσκολία κατανόησης εάν οι προτεινόμενες προσλήψεις ελαιολάδου θα είχαν την ίδια πιθανή επίδραση στην υγεία σήμερα.
Τι συμβουλεύουν οι αρχές;
- Ο ΠΟΥ συνιστά ότι λιγότερο από το 30% της ενεργειακής μας πρόσληψης προέρχεται από λίπη και ότι τα ακόρεστα λίπη που βρίσκονται στα φυτικά έλαια (όπως ελαιόλαδο, ηλιέλαιο, κανόλα και σόγια) είναι προτιμότερα από τα κορεσμένα λίπη από ζωικά προϊόντα όπως το βούτυρο, η κρέμα γάλακτος, το τυρί. , γκι και λαρδί.
- Οι ειδικές συστάσεις για την κατανάλωση και τη χρήση διαφορετικών τύπων λίπους και λαδιών διαφέρουν μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Ορισμένες χώρες ποσοτικοποιούν τις ποσότητες ή προτείνουν συνολικές κατηγορίες ή συγκεκριμένους τύπους λαδιών. Οι περισσότεροι λένε να περιορίσουν τα κορεσμένα ή ζωικά λίπη και να επιλέξουν ακόρεστα ή «υψηλής ποιότητας» φυτικά έλαια. Ορισμένες χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Μάλτα, η Κύπρος και η Κροατία προσδιορίζουν μια προτίμηση για το ελαιόλαδο. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τις εθνικές σας διατροφικές οδηγίες εδώ .
Ακολουθήστε το Cibum 
