Αυξημένες τιμές, περιορισμένη προσφορά και αβεβαιότητα στην αγορά επηρεάζουν τη γεωργική παραγωγή.
Η αγορά των φωσφορικών λιπασμάτων βρίσκεται σε παρατεταμένη κρίση, με τις τιμές να παραμένουν υψηλές και τη διαθεσιμότητα να παραμένει αβέβαιη. Αν και οι τιμές των λιπασμάτων αυξήθηκαν σημαντικά μετά την πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδείνωσε την κατάσταση, προκαλώντας σοβαρές αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και ενισχύοντας την αβεβαιότητα στις αγορές.
Παρά την υποχώρηση των τιμών από τα υψηλά του 2022, οι τιμές της ουρίας είναι περίπου 50% υψηλότερες από τα προ πανδημίας επίπεδα, ενώ τα φωσφορικά λιπάσματα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί σε κόστος. Η αυξημένη τιμή και η περιορισμένη διαθεσιμότητα τους εγείρουν ανησυχίες για τη γεωργική παραγωγικότητα και την επισιτιστική ασφάλεια. Ο φώσφορος είναι απαραίτητο στοιχείο για την ανάπτυξη των φυτών, και η μειωμένη χρήση φωσφορικών λιπασμάτων μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή τροφίμων.
Η παραγωγή φωσφορικών λιπασμάτων εξαρτάται από βασικές πρώτες ύλες όπως τα φωσφορικά πετρώματα, το θειικό οξύ και η αμμωνία, με την προσφορά τους να είναι γεωγραφικά συγκεντρωμένη. Από το 2018 έως το 2022, η Κίνα, το Μαρόκο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία παρήγαγαν το 80% των παγκόσμιων αποθεμάτων. Παράλληλα, περισσότερο από το 50% των παραγόμενων φωσφορικών λιπασμάτων εξάγεται διεθνώς, με τις Κίνα, Ρωσία, Σαουδική Αραβία και Μαρόκο να κυριαρχούν στις παγκόσμιες εξαγωγές.
Το 2021, η Κίνα επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές φωσφορικών λιπασμάτων, δίνοντας προτεραιότητα στην εγχώρια αγορά της. Αυτό οδήγησε σε σημαντική μείωση των εξαγωγών και άφησε ένα κενό στην αγορά, το οποίο δεν καλύφθηκε πλήρως από άλλους παραγωγούς. Παράλληλα, η επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ στις εισαγωγές φωσφορικών από τη Ρωσία και το Μαρόκο μείωσε τις προμήθειες, οδηγώντας σε υψηλότερες τιμές και επιδεινώνοντας την κατάσταση.
Στις βασικές αγορές, τα αποθέματα φωσφορικών λιπασμάτων έφτασαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα στα τέλη του 2024, προκαλώντας προβλήματα στις γεωργικές δραστηριότητες. Στην Ινδία, η έλλειψη DAP κατά τις κρίσιμες περιόδους σποράς οδήγησε σε δημόσιες διαμαρτυρίες. Η Κίνα, παρότι περιόρισε τις εξαγωγές, διατηρεί υψηλές τιμές στην εγχώρια αγορά, ενώ στη Βραζιλία, τα αποθέματα παραμένουν επαρκή αλλά με υψηλό κόστος, καθιστώντας τα απρόσιτα για τους αγρότες.
Η υποσαχάρια Αφρική αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες λόγω των αυξημένων τιμών, με χώρες όπως η Κένυα και η Νιγηρία να καταγράφουν σημαντική μείωση της χρήσης φωσφορικών λιπασμάτων. Η μείωση αυτή, αν συνεχιστεί, μπορεί να επιβραδύνει ή ακόμα και να αντιστρέψει την προηγούμενη τάση αύξησης της χρήσης λιπασμάτων στην περιοχή. Αν και τα εδάφη μπορούν να συγκρατήσουν φώσφορο για μεγάλα χρονικά διαστήματα, η συνεχής μείωση της χρήσης φωσφορικών λιπασμάτων μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερες αποδόσεις καλλιεργειών, προκαλώντας περαιτέρω αύξηση στις τιμές των τροφίμων.
Τέλος, επιλογές όπως τα οργανικά λιπάσματα ή το τριπλό υπερφωσφορικό (TSP) δεν μπορούν ακόμα να υποκαταστήσουν πλήρως τη χρήση DAP και MAP. Παράλληλα, οι αγροτικές πρακτικές μπορούν να συμβάλουν στη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους, αλλά δεν αρκούν για να εξισορροπήσουν την κρίση της προσφοράς.
Ακολουθήστε το Cibum 
