Τα ιχθυοτροφεία παράγουν πλέον εκατομμύρια τόνους ψαριών κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Όμως τα χταπόδια έχουν σε μεγάλο βαθμό ξεφύγει από αυτό το είδος περιορισμένης υδατοκαλλιέργειας, παρά την αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση και την υπεραλίευση. Μεταξύ 2010 και 2019 η αξία του παγκόσμιου εμπορίου χταποδιών εκτινάχθηκε στα 2,72 δισεκατομμύρια δολάρια από 1,30 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, ενώ οι εκφορτώσεις αυξήθηκαν μόνο κατά 9% σε 380.000 τόνους.
Με βάση τους σύντομους κύκλους ζωής τους, τους ρυθμούς αναπαραγωγής και τους αποτελεσματικούς μεταβολισμούς, τα χταπόδια είναι ιδανικοί υποψήφιοι για υδατοκαλλιέργεια. Έχουν σύντομη ζωή, πολλά χρειάζονται μόνο ένα ή δύο χρόνια για να φτάσουν στην πλήρη ωριμότητα. Τα θηλυκά γεννούν χιλιάδες αυγά και ως poikilotherms, είναι απίστευτα αποτελεσματικά στο να μετατρέπουν τις θερμίδες που καταναλώνονται σε μάζα σώματος.
Γι’ αυτούς τους λόγους η ισπανική εταιρεία υδατοκαλλιέργειας Nueva Pescanova προωθεί τα σχέδιά της να ανοίξει την πρώτη φάρμα χταποδιών στον κόσμο κάποια στιγμή το επόμενο έτος. Στη Γαλικία, στη βορειοδυτική ακτή της Ισπανίας, το χταπόδι είναι ο βασιλιάς των πιάτων με θαλασσινά. Οι ντόπιοι ψαράδες ανταγωνίζονται σε μια παγκόσμια αγορά όπου μέχρι το 2025 αναμένεται να διακινηθούν περίπου 630.000 τόνοι χταποδιών, από περίπου 380.000 τόνους μόλις πριν από μερικά χρόνια.
Βασισμένη σε δεκαετίες ακαδημαϊκής έρευνας, η Nueva Pescanova κέρδισε αντίπαλες εταιρείες στο Μεξικό και την Ιαπωνία για να τελειοποιήσει τις συνθήκες που απαιτούνται για την αναπαραγωγή σε βιομηχανική κλίμακα. Η Nueva Pescanova ελπίζει να παράγει και να διακινήσει στην αγορά περίπου 3.000 τόνους κρέατος χταποδιού ετησίως μέχρι το 2026, επενδύοντας 65 εκατομμύρια ευρώ. Όμως επιστήμονες ζωολόγοι και περιβαλλοντολόγοι προειδοποιούν πως υπάρχουν πολλοί λόγοι, κυρίως ηθικοί, για να μην επιτρέπεται να εκτρέφονται χταπόδια και κάνουν λόγο για ηθική και περιβαλλοντική καταστροφή.
Ηθικές ανησυχίες
Προηγούμενες προσπάθειες για την εκτροφή χταποδιών έχουν σημαδευτεί από υψηλή θνησιμότητα, ενώ οι προσπάθειες αναπαραγωγής άγριων χταποδιών αντιμετώπισαν προβλήματα επιθετικότητας, κανιβαλισμού και αυτοακρωτηριασμού!
Επιπλέον το ντοκιμαντέρ του 2020 «My Octopus Teacher» που αιχμαλώτισε τη φαντασία του κοινού με την ιστορία της φιλίας ενός σκηνοθέτη με ένα χταπόδι, αύξησε τις ανησυχίες για την ευημερία τους.
Πέρυσι, ερευνητές στο London School of Economics κατέληξαν στο συμπέρασμα από μια ανασκόπηση 300 επιστημονικών μελετών ότι τα χταπόδια είναι αισθανόμενα όντα ικανά να βιώσουν στενοχώρια, προσμονή, ταλαιπωρία και ευτυχία και ότι η συστηματική καλλιέργεια τους δεν μπορεί να συνδυαστεί με υψηλή ευημερία.
Ο Ραούλ Γκαρσία, ο οποίος ηγείται των αλιευτικών επιχειρήσεων της οργάνωσης διατήρησης της WWF στην Ισπανία, είπε στο Reuters πως: “Τα χταπόδια είναι εξαιρετικά έξυπνα και εξαιρετικά περίεργα. Και είναι γνωστό ότι δεν είναι ευτυχισμένα σε συνθήκες αιχμαλωσίας”, ενώ και οι παραδοσιακοί ψαράδες χταποδιών είναι επίσης επιφυλακτικοί με το εγχείρημα, καθώς ανησυχούν ότι θα μπορούσε να μειώσει τις τιμές και να υπονομεύσει τη φήμη τους για ποιοτικά προϊόντα.
Ο David Chavarrias, διευθυντής του κέντρου Nueva Pescanova για το οποίο εκκρεμεί περιβαλλοντική έγκριση από τις τοπικές αρχές, είπε ότι η βελτιστοποίηση των συνθηκών των δεξαμενών επέτρεψε στην εταιρεία να εξαλείψει την επιθετικότητα και να εκθρέψει πέντε γενιές σε αιχμαλωσία. «Δεν έχουμε βρει κανιβαλιστική συμπεριφορά σε κανέναν από τους πολιτισμούς μας», είπε.
«Αν θέλουμε να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε χταπόδι, πρέπει να αναζητήσουμε μια εναλλακτική… γιατί η αλιεία έχει ήδη φτάσει στα όριά της», δήλωσε από την πλευρά του ο Eduardo Almansa, επιστήμονας στο ισπανικό Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, το οποίο ανέπτυξε την τεχνολογία που χρησιμοποιεί η Nueva Pescanova και τόνισε πως «προς το παρόν η υδατοκαλλιέργεια είναι η μόνη διαθέσιμη επιλογή».
Να σημειωθεί πως η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καλή διαβίωση των ζώων δεν ισχύει για τα ασπόνδυλα και παρόλο που η Ισπανία εντείνει τη νομοθεσία της για την προστασία των ζώων, τα χταπόδια δεν πρόκειται να συμπεριληφθούν.
Πληροφορίες:
https://blogs.scientificamerican.com/octopus-chronicles/first-octopus-farms-get-growing/
Ακολουθήστε το Cibum 
