Γιατί τσουγκρίζουμε αυγά το Πάσχα;
Της Δέσποινας Χάρου
Με τον ίδιο τρόπο που το έλατο σηματοδοτεί τα Χριστούγεννα έτσι και το αυγό είναι συνυφασμένο με το Πάσχα. Κατά τη σπουδαιότερη γιορτή της ορθοδοξίας, τα κόκκινα αυγά και το τσούγκρισμα τους την Μεγάλη Πέμπτη είναι μια παράδοση που μέτρα 2,5 χιλιάδες χρόνια πίσω.
Ωστόσο είναι ένα έθιμο που δεν ξεκίνησε από την Ελλάδα, αφού αρχικά συνδέθηκε με παγανιστικές παραδόσεις που γιορτάζονταν την άνοιξη, στην αρχαία Περσία κατα τον 6ο αιώνα π.Χ. Το σημερινό σύμβολο της αναγέννησης το έλαβαν οι πιστοί του ζωροαστρισμού προκειμένου να γιορτάσουν το νέο έτος. Υπάρχουν επίσης αποδείξεις πως τα αυγά συνήθιζαν να αποτελούν έθιμο στον αρχαίο πολιτισμό Κουκουτένι- Τριπολί που βρισκόταν στη σημερινή Ουκρανία, από το 4.500 π.Χ.
Από τον 10ο αιώνα κι έπειτα, όταν ο χριστιανισμός άρχισε να εξαπλώνεται, το αυγό αποτέλεσε σύμβολο για την ορθοδοξία, όταν μετά τον 13ο αιώνα, το Βατικανό συνέχισε την παράδοση αυτή και το αυγό συνδέθηκε με τους πασχαλινούς εορτασμούς. Λέγεται ακόμα πως επειδή το αυγό ήταν απαγορευμένο κατα τη διάρκεια της Σαρακοστής οπότε οι άνθρωποι το διακοσμούσαν για να σηματοδοτήσουν το τέλος της νηστείας και το έτρωγαν το Πάσχα.
Τόσο οι χριστιανοί όσο και οι Εβραίοι, διατηρούν το αυγό ως σύμβολο αναγέννησης όπως ακριβώς και στον αρχαίο κόσμο ενώ το οβάλ σχήμα του συνδέθηκε με την ευεξία και την ηρεμία. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού και το χρησιμοποιούσαν για τη βαφή αυγών από τα αρχαία χρόνια. Λέγεται πως το βάψιμο αυγών υπάρχει ακόμη σε περιοχές, στα πρώην περσικά εδάφη. Κατά βάση το αυγό περικλείει στο κέλυφος του μια νέα ζωή, έτσι και το τσούγκρισμα του σηματοδοτεί την θραύση του τάφου του Χριστού και την αναγέννηση. Αυτό το έθιμο ήταν διαδεδομένο και το μεσαίωνα αφού υπάρχει καταγραφή από τον 15ο αιώνα και στην Πολωνία. Το παιχνίδι με το τσούγκρισμα των αυγών είναι διαδεδομένο και στην Ευρώπη ειδικά στη Νορβηγία και την Αγγλία, όπου ο σκοπός είναι να χτυπήσει το αυγό κάποιου με κάποιο άλλο, αρκετά σκληρά για να το σπάσει ενώ διατηρείτε το ένα ολόκληρο. Αυτό το παιχνίδι ονομάζεται knekke (χτύπημα) στα νορβηγικά και jarping στην Αγγλία.
Όσον αφορά την Ρωσική ορθοδοξία, οι λαοί συνηθίζουν να μεταφέρουν αυγά σε καλάθια μαζί με ψωμί, λουκάνικα, τυρί και βούτυρο, στην εκκλησία για να ευλογηθούν στη μεταμεσονύκτια λειτουργία της ανάστασης. Αφού ο ιερέας ανακοίνωσε, «Khristos Voskresse (Χριστός Ανέστη)» και η εκκλησία απάντησε, «Voistinu Voskresse (Αλήθεια, Ανέστη)». Οι Ρώσοι επίσης γιορτάζουν την επιστροφή των αυγών και των γαλακτοκομικών, τροφές που απαγορεύονταν κατά τη Σαρακοστή, όπως συμβαίνει και με εμάς.
Δημοφιλής παράδοση όσον αφορά τα αυγά είναι το αμερικανικό κυνήγι των αυγών του Πάσχα και η κύλιση τους. Το “The White House Easter Egg Roll” είναι ένας ετήσιος αγώνας στον οποίο τα παιδιά σπρώχνουν στολισμένα, βρασμένα αυγά στο γρασίδι του Λευκού Οίκου που πραγματοποιείται τη Δευτέρα του Πάσχα. Ο πρώτος αγωνας στο Λευκό Οίκο έγινε το 1878, όταν πρόεδρος ήταν ο Rutherford Birchard Hayes. Το γεγονός δεν έχει θρησκευτική σημασία, αν και μερικοί άνθρωποι θεώρησαν ότι η κύλιση αυγών είναι σύμβολο της πέτρας που εμποδίζει τον τάφο του Ιησού που κύλησε, οδηγώντας στην ανάστασή του.
Ακολουθήστε το Cibum 
