Kαθώς αυξάνεται η ευαισθητοποίηση σε όλο τον κόσμο σχετικά με τη σπατάλη τροφίμων, οι ετικέτες «best before» προκαλούν για μια ακόμα φορά αντιδράσεις ως προς την αποτελεσματικότητά τους.
Οι ετικέτες «best before», από το 1970 που υιοθετήθηκαν, έχουν σκοπό τα προϊόντα που φτάνουν στο πιάτο του καταναλωτή να έχουν την καλύτερη δυνατή ποιότητα και φρεσκάδα. Σε αντίθεση με τις ετικέτες «ανάλωση πριν από» σε ευπαθή τρόφιμα όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά, οι ετικέτες «best before» δεν αφορούν στην ασφάλεια τροφίμων.
Ωστόσο, αρκετοί ειδικοί θεωρούν πως η πληροφορία “Best before” ενισχύει την σπατάλη τροφίμων και προειδοποιούν πως κάτι τέτοιο εν μέσω πληθωρισμού θα ήταν καταστροφικό. Ένας τέτοιος οργανισμός είναι και η ΜΚΟ Alameda της Καλιφόρνια που συλλέγει και χρησιμοποιεί ληγμένα ή ατελή τρόφιμα και η ReFED, μη κερδοσκοπική οργάνωση με έδρα τη Νέα Υόρκη που μελετά τα απόβλητα τροφίμων.
Στοιχεία του ΟΗΕ υποστηρίζουν ότι το 17% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων σπαταλάται κάθε χρόνο. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από νοικοκυριά. Πέρα από τα ίδια τα τρόφιμα, αυτό σημαίνει, παράλληλα σπατάλη ενέργειας, νερού, γης και εργασίας, καθώς και υψηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, μεγάλες αλυσίδες του Ηνωμένου Βασιλείου όπως οι Waitrose, Sainsbury’s και Marks & Spencer αφαίρεσαν πρόσφατα τις ετικέτες «best before» από προσυσκευασμένα φρούτα και λαχανικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να ανακοινώσει μια αναθεώρηση της νομοθεσίας της για την επισήμανση έως το τέλος του τρέχοντος έτους. Παράλληλα, εξετάζει το ενδεχόμενο να καταργήσει εντελώς τις ετικέτες «καλύτερα πριν». Αν και στις ΗΠΑ δεν υπάρχει καμία τέτοια ρύθμιση, συζητιέται η αλλαγή της «γλώσσας» στις ετικέτες και εκπαίδευση των καταναλωτών σχετικά με τα απορρίματα τροφίμων.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους τα τρόφιμα σπαταλούνται, από μεγάλες μερίδες μέχρι την απόρριψη των ατελών προϊόντων από τους πελάτες. Ωστόσο, η ReFED εκτιμά ότι 4 εκατομμύρια τόνοι ετησίως στις ΗΠΑ οφείλονται στη σύγχυση των καταναλωτών σχετικά με τις ετικέτες «best before», καθώς μερικές εταιρείες χρησιμοποιούν δυνητικά παραπλανητικές εκφράσεις, όπως «απόλαυση πριν από».
Αλλά ο λόγος που είναι παραπλανητικές οι ετικέτες είναι πως ορισμένα προϊόντα στην πραγματικότητα μπορούν να καταναλωθούν και για ένα εύλογο διάστημα μετά την ημερομηνία «best before». Για παράδειγμα το γάλα μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια έως και μια εβδομάδα μετά την ημερομηνία αυτή, ενώ πολλά άλλα συσκευασμένα τρόφιμα μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια ακόμα και για χρόνια μετά την ημερομηνία «καλύτερα πριν» τους.
Οι Αρχές ασφάλειας Τροφίμων προτείνουν στους καταναλωτές να αναζητούν αλλαγές στο χρώμα, τη συνοχή ή την υφή για να προσδιορίσουν εάν τα τρόφιμα είναι κατάλληλα για κατανάλωση. Το ανθρώπινο σώμα μπορεί από τη φύση του να αναγνωρίζει σημάδια σήψης, όταν το φαγητό έχει ξεπεράσει το βρώσιμο σημείο του. Μάλιστα, ορισμένες αλυσίδες παντοπωλείων στο Ηνωμένο Βασίλειο ενθαρρύνουν ενεργά τους πελάτες να χρησιμοποιήσουν τις αισθήσεις τους, όπως η Co-op, με τα γιαούρτια της επωνυμίας της.
Αν και ορισμένοι καταναλωτές υποστηρίζουν αυτή την αλλαγή, δεν συμφωνούν όλοι. Ορισμένοι ανησυχούν ότι χωρίς ετικέτες, το προσωπικό και οι αγοραστές μπορεί να μην γνωρίζουν ποια αντικείμενα πρέπει να αφαιρεθούν από τα ράφια, καθώς πολλά είδη χαλάνε στο εσωτερικό τους και δεν είναι εμφανής η σήψη εκ πρώτης όψεως.
Κάποιες αλυσίδες στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της Walmart, χρησιμοποιούν σε ετικέτες προϊόντων επωνυμίες τους το «best if used by» ( καλύτερα να καταναλωθούν τότε). Η Consumer Brands Association που αντιπροσωπεύει μεγάλες εταιρείες τροφίμων όπως η General Mills και η Dole, ενθαρρύνει επίσης τα μέλη να χρησιμοποιούν αυτές τις ετικέτες.
Οι σαφέστεροι κανόνες επισήμανσης θα ήταν αφενός μια λύση. Αλλά δεν είναι πανάκεια και δεν μπορούν να λειτουργήσει χωρίς την κατάλληλη εκπαίδευση των καταναλωτών, των εταιρειών, αλλά και όλων των εργαζόμενων στα τρόφιμα για τη σωστή συντήρηση και κατανάλωση. Η σπατάλη τροφίμων πλέον σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι αποδεκτή.
Ακολουθήστε το Cibum 
