Νέος πονοκέφαλος για τους επιστήμονες τροφίμων: Βρέθηκαν ανθρώπινα αντιβιοτικά σε λαχανικά!

Ισπανοί ερευνητές ανίχνευσαν αντιμικροβιακές ουσίες σε λαχανικά και γαιοσκώληκες.

«Η μαζική χρήση αντιβιοτικών και αντιμικροβιακών σε ανθρώπους και ζώα οδήγησε στην εμφάνιση αυτών των ουσιών σε απροσδόκητα περιβαλλοντικά δείγματα», δήλωσε η Irantzu Vergara , ερευνήτρια στην ομάδα IBeA της UPV/EHU. Φάρμακα που δεν μεταβολίζονται πλήρως στο σώμα φτάνουν στο περιβάλλον μέσω διαφόρων οδών (όπως κοπριά, λάσπη λυμάτων που χρησιμοποιείται ως λιπάσματα κ.λπ.), διοχετεύονται στο έδαφος και μπορεί να καταλήξουν να μεταφερθούν σε καλλιέργειες ή γαιοσκώληκες, στη βάση δηλαδή της τροφικής αλυσίδας. «Αν και δεν έχει αποδειχθεί βραχυπρόθεσμη τοξικότητα στους ανθρώπους, η ακούσια κατανάλωση αντιβιοτικών στη διατροφή μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα αλλεργικά άτομα, και οι επιπτώσεις της μακροχρόνιας έκθεσης παραμένουν άγνωστες. Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα που σχετίζεται με αυτή τη μόλυνση είναι η εξάπλωση πολυανθεκτικών βακτηρίων. Είναι δύσκολο να βρεθεί μια αποτελεσματική θεραπεία σε περίπτωση μόλυνσης, η οποία ευθύνεται για 33.000 θανάτους ετησίως σε όλη την Ευρώπη», εξήγησε η Βεργκάρα.

Η ερευνητική ομάδα IBeA έχει αναπτύξει δύο αναλυτικές μεθόδους που επιτρέπουν την ανίχνευση πολύ χαμηλών συγκεντρώσεων αντιμικροβιακών ουσιών σε λαχανικά και γαιοσκώληκες. Αυτές οι μέθοδοι επιτρέπουν τον ταυτόχρονο προσδιορισμό ενός ευρέος φάσματος αντιμικροβιακών φαρμάκων, καθώς και διαφόρων προϊόντων που προέρχονται από τον μετασχηματισμό τους. Όπως εξήγησε η ερευνήτρια, «τα φάρμακα μπορούν να απεκκριθούν στην αρχική τους μορφή ή να μεταμορφωθούν μετά τον μεταβολισμό (αφού υποστούν ορισμένες αλλαγές στο σώμα). Επιπλέον, πρόκειται για πολύ ευαίσθητες ενώσεις που, υπό συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας, φωτός κ.λπ., μπορούν πολύ εύκολα να αποικοδομηθούν και να μετασχηματιστούν στο περιβάλλον».

Δείγματα λαχανικών που λαμβάνονται σε διαφορετικές τοποθεσίες σε όλη την Αυτόνομη Κοινότητα των Βάσκων

Στην περίπτωση των λαχανικών, η ερευνητική ομάδα πήρε δείγματα από διαφορετικές τοποθεσίες της Χώρας των Βάσκων, τόσο από βιολογική όσο και από μη βιολογική γεωργία. «Ξεκινήσαμε να μετρήσουμε την κλίμακα του προβλήματος των αντιβιοτικών στην Αυτόνομη Κοινότητα των Βάσκων. Οι αναλυτικές μελέτες που διεξήχθησαν αποκάλυψαν δεδομένα σχετικά με την ύπαρξη αντιμικροβιακών φαρμάκων και των παραγώγων τους στα λαχανικά: διαπιστώσαμε ότι υπάρχει μεταφορά τόσο αντιμικροβιακών όσο και προϊόντων αποδόμησης μεταξύ εδάφους και λαχανικών. Με άλλα λόγια, υπάρχει πρόβλημα αντιμικροβιακής μόλυνσης στη Χώρα των Βάσκων», πρόσθεσε.

Στην περίπτωση των γαιοσκωλήκων, ωστόσο, έκαναν ένα πείραμα υπό ελεγχόμενες συνθήκες έκθεσης, με άλλα λόγια «πρόκειται για μια μελέτη που σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο με τη χρήση γαιοσκώληκων. Θέλαμε να ελέγξουμε εάν, στην περίπτωση του μολυσμένου εδάφους, οι γαιοσκώληκες που τρέφονται με αυτό το έδαφος είναι σε θέση να συσσωρεύουν αντιμικροβιακά στο σώμα τους. Η μελέτη αποκάλυψε στην πραγματικότητα μια συσσώρευση αυτών των αντιμικροβιακών ουσιών στο σώμα, τα οποία παράγουν μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων μετασχηματισμού που δεν είχαν αναφερθεί στο παρελθόν».

Η Βεργκάρα τόνισε την ανάγκη «να συνεχιστεί η διεπιστημονική έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς πρόκειται για ένα πρόβλημα που θα επηρεάσει όλους τις επόμενες δεκαετίες». Οι μονάδες επεξεργασίας νερού δεν διαθέτουν επί του παρόντος πλήρως αποτελεσματικές θεραπείες για την απομάκρυνση των υπολειμμάτων φαρμάκων και αυτό το νερό χρησιμοποιείται συχνά για άρδευση. «Καθώς υπάρχει τόσο μεγάλη, συνεχής εισαγωγή αντιμικροβιακών ουσιών στο περιβάλλον, τα βακτήρια συνηθίζουν να συνυπάρχουν μαζί τους και να δημιουργούν αντίσταση», εξήγησε. Ο ερευνητής προειδοποίησε ότι «στην πραγματικότητα, υπάρχουν ήδη περιπτώσεις στις οποίες δεν υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για άτομα που μολύνονται από πολυανθεκτικά βακτήρια. Είναι σημαντικό να προωθήσουμε την έρευνα για να ελαχιστοποιήσουμε το πρόβλημα ή να αρχίσουμε να αναζητούμε λύσεις βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα».