«Διατροφικά σχήματα επισήμανσης στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας: Πού είμαστε τώρα;»
Ο πρόεδρος του ΕΦΕΤ Αντώνης Ζαμπέλας σε ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Foods του Mdpi στο ειδικό τεύχος Επίδραση της διατροφικής ετικέτας στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας στη διατροφική συμπεριφορά αναλύει, δεκατρείς ενδιαφέρουσες μελέτες που στοχεύουν να ρίξουν πρόσθετο φως στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νομοθέτες προκειμένου να αναπτύξουν πολιτικές που μπορούν να ενημερώσουν τους καταναλωτές να κάνουν καλύτερες επιλογές ώστε να αλλάξουν τη διατροφική τους συμπεριφορά και να βελτιώσουν την υγεία τους.
Σε δύο από τις μελέτες, συγκρίθηκαν διάφορα σχήματα FOPNL και το Nutri-Score φάνηκε να κατατάσσεται υψηλότερα από τα άλλα. Στη δεύτερη μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, όπου η Ελληνική Κυβέρνηση υποστηρίζει επίσημα την εφαρμογή ενός περιγραφικού αλλά όχι αξιολογικού τύπου FOPNL, οι ερευνητές ανέλυσαν την κατανόηση και τις αντιλήψεις των Ελλήνων καταναλωτών ως απάντηση σε πέντε διαφορετικά FONL: MTL, HSR, Κατευθυντήριες Ημερήσιες Ποσότητες (GDAs), WS και Nutri-Score. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης έδειξαν επίσης ότι η χρήση του Nutri-Score οδήγησε σε μεγαλύτερες βελτιώσεις σε σύγκριση με το GDA για τους Έλληνες καταναλωτές, και το πιο σημαντικό, οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το Nutri-Score βοήθησε τους Έλληνες καταναλωτές να ταξινομήσουν πιο αποτελεσματικά τα τρόφιμα σύμφωνα με τη διατροφική τους αξία.
Σε μια άλλη μελέτη, η οποία διεξήχθη στη Γαλλία, αξιολογήθηκε η επίγνωση, η αντίληψη και ο αυτοαναφερόμενος αντίκτυπος στο Nutri-Score και οι παράγοντες που καθορίζουν τις επιλογές τροφίμων σε Γάλλους εφήβους. Σε αυτόν τον πληθυσμό, σχεδόν όλοι οι έφηβοι ανέφεραν ότι είχαν επίγνωση του Nutri-Score, περισσότεροι από 9 στους 10 ερωτηθέντες θεώρησαν το λογότυπο εύκολο να κατανοηθεί και να αναγνωριστεί εύκολα στις συσκευασίες τροφίμων και περίπου οι μισοί από αυτούς ανέφεραν ότι η ετικέτα είχε ήδη επηρεάσει τις διατροφικές τους επιλογές. Όσον αφορά τους καθοριστικούς παράγοντες, η χρήση του Nutri-Score από τους γονείς ήταν το πιο σημαντικό καθοριστικό κριτήριο για τη χρήση του από τους εφήβους.
Άλλη έρευνα στην Πορτογαλία έδειξε πως οι καταναλωτές έχουν τη συνήθεια να διαβάζουν τις ετικέτες των τροφίμων, αναγνωρίζοντας τη σημασία τους, αλλά από την άλλη, δεν κατανοούν όλες τις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτές. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι οι καταναλωτές αντιλήφθηκαν ευκολότερα τα FOPNL και ειδικά αυτά που παρουσιάζονται μέσω συμβόλων/χρωμάτων. Αυτά τα αποτελέσματα συμφωνούν με τα αποτελέσματα της μελέτης των Sajdakowska et al, που υποδηλώνει το προφανές: ότι οι καταναλωτές αποθαρρύνονται από την ανάγνωση πληροφοριών ετικετών όταν τους παρουσιάζεται μεγάλος και πολύπλοκος όγκος πληρφοριών.
Σε άλλη ελληνική μελέτη του 2022 διερευνήθηκε η επισήμανση σε προσυσκευασμένα τυριά. Συνολικά, εντοπίστηκαν στην ελληνική αγορά 158 προσυσκευασμένα προϊόντα που ανήκουν σε 19 τυριά με ετικέτα ποιότητας. Όλες οι ενδείξεις επισήμανσης, οι διατροφικές πληροφορίες, οι ισχυρισμοί και άλλα δεδομένα επισήμανσης καταγράφηκαν και αναλύθηκαν σε σχέση με τη συμμόρφωσή τους με τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα τρόφιμα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν ότι μόνο για 6 από τα 19 τυριά, συμμορφώνονταν πλήρως με τη νομοθεσία επισήμανσης της ΕΕ και ότι μεταξύ των 14 υποχρεωτικών απαιτήσεων επισήμανσης, η χαμηλότερη συνολική συμμόρφωση παρατηρήθηκε για τη δήλωση αλλεργιογόνων (65%). Είναι επομένως προφανές ότι οι εθνικές αρχές θα πρέπει επίσης να επικεντρωθούν όχι μόνο σε αυτά που γράφονται στις ετικέτες αλλά και στο αν αυτά που γράφονται είναι αληθή.
Ο πρόεδρος του ΕΦΕΤ Αντώνης Ζαμπέλας καταλήγει στο συμπέρασμα πως οι καταναλωτές προτιμούν απλά σχήματα, κατά προτίμηση με χρώματα. Επιπλέον, η ευαισθητοποίηση και το μέγεθος της χρήσης των FOPNL ποικίλλουν μεταξύ των χωρών και των επιπέδων εκπαίδευσης των καταναλωτών. Επομένως, όταν αποφασίζεται ένα πρόγραμμα, πρέπει επίσης να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν αποτελεσματικά σημαντικές εκπαιδευτικές εκστρατείες, κυρίως από τις εθνικές αρχές. Αυτό που πρέπει επίσης να τονιστεί είναι ότι ο καταναλωτής δεν θα πρέπει να έχει την εντύπωση ότι τα πιο υγιεινά τρόφιμα μπορούν να καταναλωθούν ελεύθερα, γιατί έτσι θα συμβάλουν σημαντικά στη συνολική ενεργειακή πρόσληψη και κατά συνέπεια μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του σωματικού βάρους. Επομένως, όλα αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν ενσωματώνονται στις Εθνικές Κατευθυντήριες Γραμμές Διατροφής.
Για να διαβάσετε ολόκληρη την ανασκόπηση πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Ζαμπέλας Α. Σχέδια διατροφικής επισήμανσης στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας: Πού είμαστε τώρα; ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ουσιες . 2023; 15(18):4001. https://doi.org/10.3390/nu15184001
Ακολουθήστε το Cibum 
