Η 16η Οκτωβρίου καθιερώθηκε για 1η φορά το 1979, ως η Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και γιορτάζει τη δημιουργία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) στις 16 Οκτωβρίου 1945 στον Καναδά.
Δεν είναι μία ημέρα που γιορτάζουμε την αγάπη μας για το φαγητό, αλλά μία ημέρα ευαισθητοποίησης, όπου πρέπει να θυμόμαστε ότι υπάρχουν παραπάνω από 3 δις ανθρώπων (περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού) που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα.
Ο πραγματικός σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας είναι η ανάληψη δράσεων σε διεθνές επίπεδο για όσους υποφέρουν από την πείνα και η ανάγκη δημιουργίας επισιτιστικής ασφάλειας και θρεπτικής διατροφής ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ.
Γιατί να μας νοιάζει;
- Περίπου 2 δις άνθρωποι είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, λόγω κακής διατροφής και καθιστικού τρόπου ζωής.
- Οι σχετικές δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης υπερβαίνουν τα 1,3 τρις (USD) ανά έτος μέχρι το 2030.
- Τα αγροδιατροφικά συστήματα απασχολούν σήμερα 1 δις ανθρώπους, περισσότερους από κάθε άλλο τομέα.
- Οι μικροκαλλιεργητές παράγουν περισσότερο από το 33% των τροφίμων παγκοσμίως, παρά τις συνθήκες φτώχειας και έλλειψης πρόσβασης σε οικονομικούς, εκπαιδευτικούς και τεχνολογικούς πόρους.
- Σε παγκόσμιο επίπεδο, 20% περισσότερες γυναίκες από άνδρες, ηλικίας 25-34 ετών, ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και περισσότερο από το 18% των αυτόχθονων γυναικών ζουν με λιγότερο από 1,9 USD ανά ημέρα.
- Τα παγκόσμια συστήματα τροφίμων είναι υπεύθυνα για περισσότερο από το 33% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που προκαλούνται παγκοσμίως από τον άνθρωπο.
- Το 14% των τροφίμων έχει «χαθεί» παγκοσμίως λόγω ανεπαρκούς ή μη ικανοποιητικής συγκομιδής, αποθήκευσης και διακίνησης, ενώ το 17% των τροφίμων σπαταλάται σε επίπεδο καταναλωτή.
- Το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού κατοικεί σε πόλεις και αυτό αναμένεται να αυξηθεί στο 68% μέχρι το 2050.
- Το 10% των ανθρώπων επηρεάζεται από μη ασφαλή τρόφιμα που έχουν μολυνθεί από βακτήρια, ιούς, παράσιτα ή χημικές ουσίες.
- Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τους φτωχούς των αγροτικών περιοχών, τις γεωργικές αποδόσεις, καθώς και την παραγωγικότητα, ενώ μπορεί να συμβάλλει στην αλλαγή της διαθρεπτικής σύστασης σε βασικές καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης σε πρωτεΐνες και σε ορισμένα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες.
- Κανένας άλλος τομέας δεν είναι πιο ευαίσθητος στην αλλαγή του κλίματος από τη γεωργία.
- Η βιοποικιλότητα υποφέρει και τα εδάφη υποβαθμίζονται ως αποτέλεσμα της εντατικοποιημένης γεωργίας, της αυξανόμενης κατανάλωσης τροφίμων που πιέζουν τους φυσικούς πόρους και της μετατροπής των φυσικών οικοσυστημάτων σε καλλιέργειες ή βοσκοτόπους.
- Η πανδημία Covid-19 υπογράμμισε ότι απαιτείται επείγουσα αλλαγή πορείας! Στην περίοδο της πανδημίας, είναι ακόμη πιο δύσκολο για τους αγρότες να πουλήσουν τις σοδειές τους, ενώ η αυξανόμενη φτώχεια ωθεί ένα μεγάλο πληθυσμό της πόλης να χρησιμοποιεί τράπεζες τροφίμων και εκατομμύρια ανθρώπων να χρειάζονται έκτακτη επισιτιστική βοήθεια.
Χρειαζόμαστε βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα που θα μπορούν να θρέψουν 10 δις ανθρώπους έως το 2050!
Κάθε φορά που τρώμε, συμμετέχουμε σε ένα αγροδιατροφικό σύστημα. Τα τρόφιμα που επιλέγουμε και ο τρόπος με τον οποίο παράγουμε και μαγειρεύουμε μας καθιστούν αναπόσπαστο και ενεργό μέρος του τρόπου λειτουργίας ενός αγροδιατροφικού συστήματος.
Ένα βιώσιμο αγροδιατροφικό σύστημα είναι αυτό στο οποίο υπάρχει επάρκεια από μια ποικιλία σε θρεπτικά και ασφαλή τρόφιμα, τα οποία είναι διαθέσιμα σε προσιτή τιμή για όλους και κανείς δεν πεινάει ή υποφέρει από οποιαδήποτε μορφή υποσιτισμού.
Τα βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα παρέχουν επισιτιστική ασφάλεια και διατροφή για όλους, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές βάσεις για τις επόμενες γενιές. Περιορίζουν την σπατάλη τροφίμων και δεν επιδεινώνουν την υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή την κλιματική αλλαγή. Διαμορφώνουν μία εφοδιαστική αλυσίδα που είναι πιο ανθεκτική σε κραδασμούς, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, οι αυξήσεις των τιμών και οι πανδημίες.
Οδηγούν σε καλύτερη παραγωγή, καλύτερη διατροφή, καλύτερο περιβάλλον και καλύτερη ζωή για όλους.
Λύσεις υπάρχουν. Οι κυβερνήσεις όμως πρέπει να επαναπροσδιορίσουν τις παλιές πολιτικές και να υιοθετήσουν νέες που θα προωθήσουν τη βιώσιμη παραγωγή προσιτών θρεπτικών τροφίμων και θα προωθήσουν την συμμετοχή των αγροτών. Οι πολιτικές θα πρέπει να προωθήσουν την ισότητα και τη μάθηση, να προωθήσουν την καινοτομία και να ενισχύσουν τα αγροτικά εισοδήματα.
Ως καταναλωτές μπορούμε να επηρεάσουμε αυτό που παράγεται, αυξάνοντας τη ζήτηση για βιώσιμα θρεπτικά τρόφιμα και ταυτόχρονα να είμαστε πιο βιώσιμοι στις καθημερινές μας δράσεις, κυρίως μειώνοντας τις απώλειες και την σπατάλη τροφίμων. Έχουμε επίσης την ευθύνη να διαδώσουμε αυτό το μήνυμα, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση για τη σημασία ενός υγιούς και βιώσιμου τρόπου ζωής.
Ας θυμηθούμε το λογότυπο του FAO (Fiat Panis / Let There be Bread) και ας κάνουμε δική μας την Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού – #WorldFoodDay, διότι το μέλλον μας βρίσκεται στα χέρια μας!
*Άννα Λεκατσά, Γεωπόνος – Επιστήμονας Τροφίμων
Ακολουθήστε το Cibum 
