Καθώς η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τον δυνητικά καταστροφικό αντίκτυπό της στον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Trends in Plant Science, μια διεθνής ομάδα ερευνητών προειδοποιεί ότι χωρίς ταχείες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσουμε καλλιέργειες ανθεκτικές στο κλίμα, θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε εκτεταμένες ελλείψεις τροφίμων που θα οδηγούσαν σε λιμό, μαζική μετανάστευση και παγκόσμια αστάθεια.
«Βρισκόμαστε σε έναν αγώνα δρόμου ενάντια στον χρόνο», εξήγησε η Silvia Restrepo, πρόεδρος του Ινστιτούτου Boyce Thompson (BTI) και μία από τους συν-συγγραφείς της δημοσίευσης. «Οι καλλιέργειες από τις οποίες εξαρτόμαστε για την τροφή μας παλεύουν όλο και περισσότερο να επιβιώσουν σε ακραία καιρικά φαινόμενα, από καύσωνες μέχρι ξηρασίες και πλημμύρες. Εν τω μεταξύ, οι τρέχουσες προσεγγίσεις μας για την ανάπτυξη ανθεκτικότερων, πιο ανθεκτικών καλλιεργειών απλώς δεν προχωρούν αρκετά γρήγορα».
Οι καλλιέργειες δεν παλεύουν μόνο με τις υψηλότερες θερμοκρασίες, αλλά αντιμετωπίζουν επίσης συχνότερα ξεσπάσματα παρασίτων και ασθένειες. Ακόμη και όταν τα φυτά επιβιώνουν από αυτές τις προκλήσεις, η κλιματική αλλαγή μπορεί να μειώσει τη θρεπτική τους αξία. Επιτείνοντας τον επείγοντα χαρακτήρα της κατάστασης, η ίδια η γεωργία συμβάλλει στο 26% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
Οι ερευνητές περιγράφουν πέντε βασικές συστάσεις για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης:
- Δημιουργία παγκόσμιων ερευνητικών πρωτοβουλιών που φέρνουν σε επαφή επιστήμονες από αναπτυγμένα και αναπτυσσόμενα έθνη για να μοιραστούν πόρους και τεχνογνωσία
- Μελέτη των φυτών σε πραγματικές συνθήκες και όχι μόνο σε ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες
- Δημιουργία ισχυρότερων εταιρικών σχέσεων μεταξύ εργαστηριακών επιστημόνων και αγροτών
- Οικοδόμηση δημόσιας εμπιστοσύνης και αποδοχής των νέων τεχνολογιών ανάπτυξης καλλιεργειών
- Εξορθολογισμός των κανονισμών για την επιτάχυνση της εφαρμογής καινοτόμων λύσεων
Μια από τις πιο εντυπωσιακές παρατηρήσεις της μελέτης είναι ότι, παρά τον κρίσιμο ρόλο της γεωργίας στην ανθρώπινη επιβίωση, μόνο το 4% περίπου της παγκόσμιας χρηματοδότησης για το κλίμα κατευθύνεται στην ανάπτυξη συστημάτων διατροφής ανθεκτικών στο κλίμα.
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της έρευνας επικεντρώνεται στη γεωργία μεγάλης κλίμακας στις ανεπτυγμένες χώρες, αφήνοντας πίσω τις μικρότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η επιτυχία θα απαιτήσει μια άνευ προηγουμένου συνεργασία μεταξύ επιστημόνων, αγροτών, φορέων χάραξης πολιτικής και του κοινού. Τονίζουν επίσης τη σημασία του να γίνουν οι νέες τεχνολογίες προσιτές σε όλες τις περιοχές, ιδίως στον Παγκόσμιο Νότο, όπου οι κλιματικές επιπτώσεις συχνά γίνονται πιο έντονα αισθητές.
Καθώς η κλιματική αλλαγή συνεχίζει να επιταχύνεται, οι συγγραφείς του εγγράφου υποστηρίζουν ότι ο χρόνος για σταδιακές αλλαγές έχει παρέλθει. Με την αποφασιστική εφαρμογή των πέντε συστάσεων που περιγράφονται παραπάνω, μπορούμε να δημιουργήσουμε γεωργικά συστήματα που θα είναι ανθεκτικά στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, βελτιώνοντας παράλληλα την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή.