Σήμερα απαγορεύεται η χρήση ισχυρισμών υγείας για προβιοτικά στην αγορά της ΕΕ – Κενό στην ενημέρωση των καταναλωτών – Περιορισμός στην σήμανση των τροφίμων ως προβιοτικών.
Της Δέσποινας Χάρου
Υπάρχει ανάγκη καλύτερης ενημέρωσης των καταναλωτών για προϊόντα που περιέχουν προβιοτικά, καθώς και τροποποίηση του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου που θα στοχεύει στην ενιαία εφαρμογή κανόνων στις χώρες της ΕΕ σύμφωνα με το συμβουλευτικό όργανο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Fit for Future (F4F).
Η πλατφόρμα αποτελείται από εκπροσώπους κρατών μελών, άλλων θεσμικών οργάνων της ΕΕ και ενδιαφερόμενων μερών που εκδίδει απόψεις για απλοποίηση, μείωση του φόρτου και εκσυγχρονισμό της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ.
Σε μια σειρά προτάσεων που κατέθεσε το Fit for Future τον περασμένο Δεκέμβριο προς την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, κάλεσε την επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας ενιαίας προσέγγισης όσον αφορά τον όρο “προβιοτικά” προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος διάλυσης της αγοράς. “Να εξετάσει τις κατάλληλες ενέργειες για να προβλέψει μια εναρμονισμένη εφαρμογή και επιβολή του κανόνα που καθοδηγεί τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου σε ομοιόμορφα εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ σχετικά με την περιεκτικότητα των τροφίμων σε προβιοτικά”, λέει η πρόταση.
Σύμφωνα με το Euractiv, που παρουσιάζει τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησε η 3GEM για λογαριασμό της Διεθνούς Ένωσης Προβιοτικών, Ευρώπη (IPAEurope), σε 8.000 καταναλωτές, σχεδόν παμψηφεί προκύπτει ανασφάλεια ως προς την ενημέρωση προϊόντων που περιέχουν προβιοτικά. Το 57% των ερωτηθέντων δεν αισθάνονται ενημερωμένοι ότι ένα προϊόν περιέχει προβιοτικά, ενώ το 79% θα ήθελε να ενημερωθεί για την περιεκτικότητα προϊόντων σε προβιοτικά μέσω των ετικετών των τροφίμων, είτε στη λίστα των συστατικών είτε στη συσκευασία.
“Πρέπει, τουλάχιστον, να ενημερώσουμε τους καταναλωτές καθώς θα ήθελαν να γνωρίζουν ότι αγοράζουν προβιοτικά”, είπε η Katia Merten-Lentz, δικηγόρος και ειδικός στο θέμα, στην Euractiv.
Σύμφωνα με τις προτάσεις, θα πρέπει να μετατραπεί το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τα προβιοτικά που υπάρχει πάνω από 15 χρόνια, και εμποδίζει την άνθιση του τομέα αυτού.
Ο όρος “προβιοτικά” προέρχεται από μια ομάδα συμβουλευτικών εμπειρογνωμόνων που συστάθηκε το 2001 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) που τα περιέγραψε ως “ζωντανούς μικροοργανισμούς που, όταν χορηγούνται σε επαρκείς ποσότητες, προσδίδουν όφελος για την υγεία του καταναλωτή”. Τα προβιοτικά αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για την ανθρώπινη υγεία γι’ αυτό και έχει αναπτυχθεί ο τομέας μέσα από γιαούρτια, ποτά όπως η κομπούχα αλλά και συμπληρώματα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο τομέας μέσα από τη λιανική αξία της αγοράς αυτών των προϊόντων έχει παρουσιάσει αύξηση κατά 1 δισεκατομμύριο μέσα σε τρία χρόνια. Πιο αναλυτικά, τα 8,6 δισ. ευρώ το 2018, έγιναν το 2021 9,4 δισ. ευρώ, με την μεγαλύτερη αύξηση να παρουσιάζεται στις διαδικτυακές πωλήσεις για προβιοτικά συμπληρώματα και ανέρχεται στα 190 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ, υπάρχει ένας περιορισμός στην σήμανση των τροφίμων ως προβιοτικών, καθώς αυτά δεν μπορούν να διαφημιστούν ως έχουν, παρ’ ολο που ο όρος χρησιμοποιείται ευρέως. Έτσι οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων τροφίμων στην ΕΕ πρέπει να ανατρέξουν στον λεγόμενο «κανονισμό αξιώσεων» εάν θέλουν να τονίσουν συγκεκριμένα διατροφικά χαρακτηριστικά των προϊόντων τους. Σύμφωνα με αυτό το πλαίσιο προβλέπεται ότι οι ισχυρισμοί θρεπτικών και υγιεινών ιδιοτήτων μπορούν να γίνονται σε τρόφιμα μόνο εάν εγκρίνονται κατά περίπτωση, μετά από επιστημονική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Ωστόσο, όλες οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν για την έγκριση του όρου ως ισχυρισμού υγείας, δεν έλαβαν ευνοϊκή γνώμη από την EFSA “λόγω της έλλειψης καθιερωμένων επιστημονικών αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία”, εξήγησε αξιωματούχος της Επιτροπής στην EURACTIV. “Ως εκ τούτου, απαγορεύεται, προς το παρόν, η χρήση ισχυρισμών υγείας για προβιοτικά στην αγορά της ΕΕ, καθώς κανένας δεν έχει εγκριθεί”, συμπλήρωσε.
Σε αρκετές χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Βραζιλία, τα προβιοτικά θεωρούνται ήδη τρόφιμα ή συστατικά, ενώ οι καναδικές αρχές επιτρέπουν ακόμη και τη χρήση ισχυρισμών υγείας στις ετικέτες των τροφίμων, που περιέχουν προβιοτικά, και στη διαφήμιση. Επίσης από το 2018, κράτη σε ΕΕ όπως η Ιταλία, η Τσεχία, η Ισπανία και πιο πρόσφατα η Γαλλία έχουν υιοθετήσει εθνικές κατευθυντήριες γραμμές. “Αυτά τα κράτη μέλη παίρνουν μια διαφορετική θέση ανοίγοντας μια μικρή πόρτα στα προβιοτικά διαχωρίζοντας τα «προβιοτικά» ως απλώς μια κατηγορία από έναν πραγματικό ισχυρισμό υγείας”, λέει η Katia Merten-Lentz, σύμφωνα με την οποία η καθοδήγηση της Επιτροπής του 2006 δεν είναι πλέον αποδεκτή. Ακόμη, τρίτες χώρες όπως η Ινδία, η Αργεντινή και η Ταϊλάνδη έχουν υιοθετήσει συγκεκριμένους κανονισμούς και ορισμούς για τα προϊόντα με προβιοτικά.
Ακολουθήστε το Cibum 
