Σοβαρές ειδοποιήσεις για υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα στην ΕΕ από το RASFF, από το 2012 έως το 2019.
Τα υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (FCM) (που διαδραματίζουν σημαντικό και ίσως υποτιμημένο ρόλο στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, στο γενικό πλαίσιο της ασφάλειας των τροφίμων), είναι όλα τα υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα, όπως συσκευασίες και δοχεία, εξοπλισμός κουζίνας, μαχαιροπίρουνα και πιάτα, καθώς και επιφάνειες οργάνων και μηχανημάτων. Αυτά μπορούν να κατασκευαστούν από διάφορα υλικά, όπως πλαστικό, καουτσούκ, χαρτί και μέταλλο. Η ασφάλεια των υλικών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα πρέπει να ελέγχεται, καθώς οι χημικές ουσίες μπορούν να μεταναστεύσουν από τα υλικά στα τρόφιμα. Υπενθυμίζεται η μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης των καταναλωτών στην Ιταλία για τους κινδύνους που κρύβει η χρήση αλουμινόχαρτου όσον αφορά στην μετανάστευση αλουμινίου στα τρόφιμα.
Τα υλικά πρέπει να κατασκευάζονται σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των Ορθών Πρακτικών Παραγωγής (GMP), έτσι ώστε οποιαδήποτε πιθανή μεταφορά στα τρόφιμα να μην εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια, να αλλάξει τη σύνθεση του τροφίμου με απαράδεκτο τρόπο ή να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στη γεύση και /ή οσμή τροφίμων.
Έρευνα της Σχολής Επιστημών Υγείας, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, επικεντρώθηκε για πρώτη φορά αποκλειστικά στις ειδοποιήσεις συναγερμού και απόρριψης στα σύνορα από το 2012 έως το 2019, με σκοπό να τονίσει τους συνολικούς σοβαρούς κινδύνους που εγκυμονεί η ανθρώπινη υγεία από υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.
Οι ειδοποιήσεις προειδοποίησης υποβάλλονται στο RASFF όταν κυκλοφορεί στην αγορά ένα τρόφιμο, ζωοτροφή ή υλικό που έρχεται σε επαφή με τρόφιμα που παρουσιάζει σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και όταν απαιτείται ή μπορεί να απαιτηθεί ταχεία δράση από άλλο μέλος του δικτύου RASFF. Το RASFF λειτουργεί ως εργαλείο έγκαιρης προειδοποίησης μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ, για να διασφαλίσει τη ροή πολύτιμων πληροφοριών, προκειμένου να αντιδρά άμεσα όταν εντοπίζονται κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία.
Οι ερευνητές ανέκτησαν τα δεδομένα των σοβαρών ειδοποιήσεων στο σύστημα RASFF. Αυτή η αναζήτηση οδήγησε στο αρχικό συμπέρασμα πως υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση από την δειγματοληψία έως την κοινοποίηση του κινδύνου και έλλειψη εναρμόνισης μεταξύ των χωρών στην έγκαιρη αναφορά σοβαρών ειδοποιήσεων συναγερμού και απόρριψης συνόρων για τα FCM. Για παράδειγμα σε μία ειδοποίηση από τη Γερμανία η δειγματοληψία έγινε στις 29 Μαΐου και η κοινοποίηση στις 10 Αυγούστου!
Επίσης η μετανάστευση πρωτογενών αρωματικών αμινών και μετάλλων (κάδμιο, μόλυβδος, κοβάλτιο, αρσενικό αλουμίνιο) ήταν οι πιο συχνά κοινοποιημένοι κίνδυνοι συνολικά κατά την περίοδο της ανάλυσης. Το μέσο ποσοστό πρωτοταγών αρωματικών αμινών (PAA) και μετάλλων ανήλθε στο 61,29% όλων των κινδύνων κατά την υπό εξέταση περίοδο 8 ετών.
Οι Κινέζικες συσκευασίες τροφίμων ενέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο
Στην πλειοψηφία (67,14%) των ειδοποιήσεων εμπλέκεται η Κίνα ως χώρα προέλευσης. Σχεδόν όλες οι κοινοποιήσεις απόρριψης συνόρων εμπλέκουν την Κίνα ως χώρα προέλευσης (94,49%), είτε άμεσα (“από την Κίνα”) στο 89,32% είτε έμμεσα (“από την Κίνα, μέσω” άλλης χώρας) στο 10,67%. Αυτός ο έμμεσος τρόπος ειδοποίησης της Κίνας ως χώρας προέλευσης είναι ένα σημαντικό εύρημα, αφού προφανώς επισημαίνει ότι η ελαττωματική αποστολή είχε ήδη εισέλθει στην ΕΕ από τη χώρα προέλευσης (δηλαδή την Κίνα) μέσω άλλου κράτους μέλους της ΕΕ (που είχε λειτουργήσει ως το πρώτο σημείο εισόδου στην αγορά της ΕΕ).
Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι σε μερικές περιπτώσεις ο αριθμός των χωρών που εμπλέκονται στη διανομή ελαττωματικών αποστολών, ξεπερνούσε τις 30 χώρες, στοιχείο που οδηγεί στο συμπέρασμα πως υπάρχει ευρεία διανομή ελαττωματικών προϊόντων από μία μόνο εταιρεία.
Μερικά από τα προαναφερθέντα παραδείγματα τέτοιων κοινοποιήσεων που έγιναν με βάση τον επίσημο έλεγχο στην αγορά και έχουν ευρεία διανομή (και ως εκ τούτου δυνητικά εκτεταμένη “διασπορά κινδύνου”) σε πολλές άλλες χώρες είναι τα ακόλουθα που κοινοποιήθηκαν από: (i) Γερμανία στις 2 Οκτώβριος 2017, το θέμα ήταν η μετανάστευση φορμαλδεΰδης και μελαμίνης από φλιτζάνια καφέ από την Ολλανδία (30 χώρες διανομής), (ii) Γαλλία στις 25 Σεπτεμβρίου 2018, με θέμα τη μετανάστευση μελαμίνης από μαχαιροπίρουνα από ίνες μπαμπού από σετ σερβίτσιων για παιδιά από την Κίνα , μέσω Δανίας (32 χώρες διανομής), (iii) Ελβετίας στις 27 Νοεμβρίου 2018, το θέμα είναι η υψηλή περιεκτικότητα σε μόλυβδο και η μετανάστευση μολύβδου από σετ λαδιού και ξιδιού από την Πορτογαλία, μέσω Γαλλίας (32 χώρες διανομής), και (iv) Λουξεμβούργο στις 11 Ιουνίου 2019, με θέμα τη μετανάστευση μελαμίνης από πλάκες μελαμίνης από την Κίνα, μέσω της Δανίας (30 χώρες διανομής).
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ
Αναφορά: Παπαπαναγιώτου Ε.Π. Σοβαρές ειδοποιήσεις για υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα στην ΕΕ RASFF. Κτηνιατρικές Επιστήμες . 2021; 8(4):56. https://doi.org/10.3390/vetsci8040056
Ακολουθήστε το Cibum 
