Μικροβιολογικές και Τοξικολογικές Έρευνες σε δίθυρα μαλάκια που εκτρέφονται στη Σικελία.
Από την έναρξη της επέκτασης της παραγωγής της υδατοκαλλιέργειας στη δεκαετία του 1990, τα δίθυρα μαλάκια έχουν όλο και μεγαλύτερη ζήτηση από τους καταναλωτές για τη θρεπτική τους αξία. Ωστόσο, τα δίθυρα μαλάκια μπορούν να συγκεντρώνουν ιούς, βακτήρια, δυνητικά επιβλαβείς περιβαλλοντικούς ρύπους και μεγάλες ποσότητες τοξικών μικροφυκών, η παρουσία των οποίων στις ακτές είναι ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία. Τα προαναφερθέντα ζητήματα αποτελούν σημαντική απειλή για την ανθρώπινη υγεία, εκτός από τον άμεσο αντίκτυπο στα δίθυρα, τα οποία μπορεί να υποστούν σοβαρή θνησιμότητα που σχετίζεται με μια ποικιλία παθογόνων. Η επιστημονική βιβλιογραφία αναφέρει ότι τα τροφιμογενή παθογόνα όπως η Salmonella και το παθογόνο Vibrio, μπορούν να ωφεληθούν από τις υψηλότερες θερμοκρασίες, επομένως αναμένονται συχνότερα κρούσματα λόγω της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζει τον πλανήτη μας. Σε συντονισμό με την άνοδο της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας, πρόσθετοι παράγοντες όπως η ρύπανση των εκβολών ποταμών και των παράκτιων υδάτων από αστικά ή γεωργικά απόβλητα και η παράκτια εκμετάλλευση μπορεί να επιταχύνουν την αύξηση της μόλυνσης από παθογόνα και να προκαλέσουν μολύνσεις στα περισσότερα δίθυρα είδη.
Επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Food είχε ως στόχο να αξιολογήσει τις υγιεινές ιδιότητες των δίθυρων από δείγματα που ελήφθησαν κατά μήκος της αλυσίδας παραγωγής και διανομής στη Σικελία και να συλλέξει χρήσιμα δεδομένα για την ασφάλεια των καταναλωτών. Πραγματοποιήθηκαν βακτηριολογικές και μοριακές αναλύσεις σε 254 δείγματα δίθυρων για την ανίχνευση εντεροπαθογόνων Vibrio , Arcobacter spp., Aeromonas spp., Salmonella και Escherichia coli.
Συνολικά 96 από τα 254 δείγματα, που συλλέχθηκαν στις περιοχές παραγωγής, υποβλήθηκαν σε επεξεργασία για την ανίχνευση βιοτοξινών φυκιών και βαρέων μετάλλων. Μολύνσεις από βακτήρια και φύκια αξιολογήθηκαν επίσης για 21 δείγματα νερού από ευδατοκαλλιέργειες.
Vibrio spp., Arcobacter spp., Aeromonas hydrophila , Salmonella spp. και Escherichia coli ανιχνεύθηκαν σε 106/254, 79/254, 12/254, 16/254 και 95/254 μαλάκια, αντίστοιχα. Συνολικά 10 στα 96 δίθυρα βρέθηκαν θετικά για βιοτοξίνες φυκών όμως τα μέταλλα ήταν κάτω από το νόμιμο όριο.
Πιο συγκεκριμένα Arcobacter spp. εντοπίστηκαν στο 31,1% των δίθυρων, με υψηλότερα ποσοστά στα στρείδια (58%) σε σύγκριση με τα μύδια (29,2%). Τα περισσότερα από τα απομονωμένα στελέχη ταυτοποιήθηκαν ως Arcobacter butzleri , το οποίο έχει ταξινομηθεί ως επικίνδυνος παράγοντας για την ανθρώπινη υγεία από τη Διεθνή Επιτροπή για τις Μικροβιολογικές Προδιαγραφές για τα Τρόφιμα. Το βακτήριο Escherichia coli ανιχνεύθηκε στο 37,4% των δίθυρων και στο 14,3% των δειγμάτων νερού που συλλέχθηκαν από υδατοκαλλιέργειες. Η μελέτη μας αποκάλυψε συγκεντρώσεις πάνω από το νόμιμο όριο για κανένα από τα βαρέα μέταλλα που αξιολογήθηκαν.
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης επιβεβαίωσαν ότι τα δίθυρα μαλάκια μπορούν εύκολα να μολυνθούν και να οδηγήσουν παθογόνα βακτήρια και τοξίνες στον άνθρωπο. Δυνητικά παθογόνα βακτήρια εντοπίστηκαν επίσης σε δίθυρα που συλλέχθηκαν σε καταστήματα λιανικής, υποδηλώνοντας την ανάγκη περαιτέρω εφαρμογής των συστημάτων παρακολούθησης σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού της υδατοκαλλιέργειας μέχρι τη λιανική, χωρίς να υποτιμάται ο ρόλος του νερού. Αυτό γίνεται επίσης υπό το φως των κλιματικών αλλαγών που επηρεάζουν τον πλανήτη μας, οι οποίες αποτελούν σημαντική πρόκληση στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων και αξίζει την προσοχή τόσο των επιστημόνων όσο και των νομοθετών.
Αν και αυτή η μελέτη δεν αποκάλυψε ανησυχητικά επίπεδα μετάλλων, άλλα μολυσμένα μαλάκια βρέθηκαν από άλλα σε άλλες περιοχές της Μεσογείου Θάλασσας και στην Αδριατική Θάλασσα. Τα δεδομένα αυτά υποδηλώνουν την ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση και περαιτέρω μελέτες, προκειμένου να διερευνηθεί η πολλαπλότητα των παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν τη συσσώρευση μετάλλων σε υδάτινα περιβάλλοντα.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Castello A, Alio V, Cammilleri G, Sciortino S, Macaluso A, Ferrantelli V, Dall’Ara S, Pino F, Servadei I, Oliveri G, et al. Μικροβιολογικές και Τοξικολογικές Έρευνες σε δίθυρα μαλάκια που εκτρέφονται στη Σικελία. Τρόφιμα . 2024; 13(4):552. https://doi.org/10.3390/foods13040552