Που οφείλονται οι λάθος ανακλήσεις τροφίμων – Νέα ανάκληση της… ανάκλησης!
Η ασφάλεια των τροφίμων εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, όπως υποδηλώνει ο υψηλός αριθμός ανάκλησης προϊόντων σε καθημερινή βάση, παγκοσμίως.
Η ανάκληση προϊόντος αποτελεί εφιάλτη για τους παραγωγούς τροφίμων και όχι μόνο επειδή μπορεί να επιφέρει μεγάλο κόστος. Είναι πιθανό να θέσει την υγεία των καταναλωτών σε κίνδυνο, να οδηγήσει σε ζημία για την εικόνα της επιχείρησης προς τους αγοραστές και τους τελικούς καταναλωτές, καθώς και να επιφέρει επιπλέον όγκο εργασίας, ο οποίος θα προκύψει από την ιχνηλάτηση της παρτίδας. Επίσης, δεν υπάρχει όριο στα επιπλέον έξοδα που ενδέχεται να προκύψουν, είτε αυτά προέρχονται από εφαρμογή κάποιας ποινικής ρήτρας συμβολαίου, από πρόστιμα, αποζημιώσεις ή ακόμα και από ζημίες.
Τι γίνεται όμως όταν μία ανάκληση γίνεται κατά λάθος;
Πριν από μερικές ημέρες η Νορβηγική Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων δημοσίευσε την ανάκληση των τσιπς γαρίδας SA GIANG από το Βιετνάμ. Όταν όμως η Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων επανεκτίμησε την υπόθεση μετά τη λήψη νέων πληροφοριών από τον προμηθευτή αποδείχθηκε ότι το πρόσθετο E223 (διθειώδες νάτριο) το οποίο προκάλεσε την ανάκληση, εξακολουθεί να επιτρέπεται σε αυτά τα προϊόντα σνακ και, ως εκ τούτου, τα προϊόντα δεν έπρεπε να αποσυρθούν.
Αντίστοιχα στις 8 Αυγούστου, η Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων της Ισπανίας AESAN, δημοσίευσε μια προειδοποίηση για άτομα με αλλεργία στα θειώδη λόγω της παρουσίας αδήλωτων θειωδών στην ετικέτα του αφιλτράριτου μηλόξυδου από τη μάρκα Hacendado, σε πλαστικά δοχεία των 500 ml, παρτίδα L- 19024 X05:58XX με ημερομηνία λήξης 04/08/2025. Μετά την αρχική ειδοποίηση που πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, νέες αναλύσεις διαπίστωσαν ότι το προϊόν συμμορφώνεται με τους κανονισμούς και πρέπει να θεωρείται ασφαλές, γι’ αυτό η ειδοποίηση αποσύρθηκε και κοινοποιήθηκε μέσω του Συντονισμένου Συστήματος Ταχείας Ανταλλαγής Πληροφοριών (SCIRI).
Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και τον Μάϊο του 2023 στις ΗΠΑ όπου το εργαστήριο αναλύσεων του Υπουργείου Υγείας του Νιου Χάμσαϊρ εσφαλμένα διαπίστωσε πως οι σαλάτες της lēf Farms, “Spice” Packaged Salad Greens ήταν μολυσμένες με βακτήριο E.Coli. Όπως ανακοινώθηκε στη συνέχεια “ τα αρχικά αποτελέσματα του εργαστηρίου ήταν ανακριβή λόγω μόλυνσης μέσα στο ίδιο το εργαστήριο”.
Τα αίτια εσφαλμένου αποτελέσματος εργαστηριακής ανάλυσης για σαλμονέλα από εργαστήριο με παρουσία σε δεκάδες χώρες, είχε να διερευνήσει και η Φινλανδική Υπηρεσία Τροφίμων Ruokavirasto.
Όλα ξεκίνησαν τον Μάιο όταν ένα δείγμα κοτόπουλου βρέθηκε να είναι μολυσμένο με σαλμονέλα στις αναλύσεις του εργαστηρίου αναλύσεων τροφίμων στην Φινλανδία. Αργότερα, το αποτέλεσμα της σαλμονέλας διαπιστώθηκε ότι ήταν εσφαλμένο.
Στα τέλη Ιουνίου οι αρχές ασφάλειας Τροφίμων της Δανίας μετά από 14 περιστατικά οξείας δηλητηρίασης, (οξύς πόνος στην κοιλιά και εμετός) ανακάλεσαν από την αγορά στιγμιαία νουντλς. Όπως είχε αναφέρει η Danish Veterinary and Food Administration, σε σχετική ανακοίνωση, «τα επίπεδα ολικής καψαϊκίνης στα προϊόντα ενείχαν κίνδυνο οξείας δηλητηρίασης».
Τελικά με βάση νέα αξιολόγηση κινδύνου από το Ινστιτούτο Τροφίμων DTU για τρεις τύπους noodles τσίλι από τον κορεάτη παραγωγό Samyang, η Δανική Υπηρεσία Κτηνιατρικών και Τροφίμων εκτίμησε ότι δύο από τα τρία προϊόντα δεν είναι επιβλαβή για την υγεία. Το λάθος αποδόθηκε στο γεγονός ότι τα noodles χαρακτηρίστηκαν επιβλαβή για την υγεία με βάση πληροφορίες μάρκετινγκ των προϊόντων για την περιεκτικότητα σε καψαϊκίνη, και όχι σε αναλύσεις!
Δείτε ακόμη: Η Heinz αφαιρεί τα προϊόντα της από σχολικά γεύματα λόγω βαρέων μετάλλων
Ανάκληση της… ανάκλησης και από τον ΕΦΕΤ
Τον περασμένο Μάϊο, ο ΕΦΕΤ ανακοίνωσε πως η Περιφερειακή Διεύθυνση Δυτικής Ελλάδας, με βάση την με αριθμό 28/2024 Απόφαση του Ανώτατου Χημικού Συμβουλίου της ΑΑΔΕ, που αφορά ανάκληση για ποτήρι νερού από μελαμίνη χρώματος κόκκινου No 59, το οποίο παράγεται και διανέμεται από την επιχείρηση ΕΒΙΒΑΚ ΑΕ, «κρίνεται ως ΚΑΝΟΝΙΚΟ, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΑΝ (ΕΕ) 10/2011.
Κατά συνέπεια, το από 3 Νοεμβρίου 2023 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ του ΕΦΕΤ που αφορούσε μη συμμορφούμενο ποτήρι νερού από μελαμίνη χρώματος κόκκινου No 59, ανακαλείται».
Πότε μπορεί να κάνουν λάθη και τα εργαστήρια
Πριν από την ανάλυση, ο λάθος χειρισμός των δειγμάτων τροφίμων μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα των μετρήσεων. Αυτά τα σφάλματα περιλαμβάνουν ανάμειξη δειγμάτων, εσφαλμένη επισήμανση, ακατάλληλες μεθόδους δειγματοληψίας και ακατάλληλη αποθήκευση ή μεταφορά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μόλυνση, ανάλυση λανθασμένων δειγμάτων και υποβάθμιση του δείγματος, που οδηγεί σε ψευδή αποτελέσματα. Για να ελαχιστοποιηθούν τα προαναλυτικά σφάλματα, σύμφωνα με το CFS θα πρέπει:
- Να τηρούνται αυστηρά οι καθιερωμένες τυπικές διαδικασίες λειτουργίας.
- Να επισημαίνονται ευκρινώς τα δείγματα με την ημερομηνία συλλογής, τις πηγές και τις δοκιμές που πρέπει να γίνουν.
- Να αποθηκεύονται και να μεταφέρονται τα δείγματα σε κατάλληλα δοχεία και να διατηρούνται στη συνιστώμενη θερμοκρασία.
- Δείτε ακόμη: Όσοι πίνουν μόνο μπύρα έχουν χειρότερες διατροφικές συνήθειες από εκείνους που πίνουν κρασί – Έρευνα
Στο στάδιο της ανάλυσης, ενδέχεται να προκύψουν σφάλματα κατά τη διαδικασία της δοκιμής. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη χρήση ακατάλληλων μεθόδων με χαμηλή απόδοση εκχύλισης και ανάκτησης, σε λάθος αναλυτικές συνθήκες (π.χ. λανθασμένη θερμοκρασία), στη χρήση ακατάλληλου εξοπλισμού κ.λπ.
Για παράδειγμα, κατά την ανάλυση ανόργανου αρσενικού, η χρήση ακατάλληλου διαλύματος εκχύλισης με χαμηλότερη απόδοση εκχύλισης μπορεί να υποτιμήσει την πραγματική ποσότητα ανόργανου αρσενικού στο δείγμα.
Κατά τη δοκιμή για ασπαρτάμη σε καραμέλες, η χρήση ακατάλληλου ανιχνευτή, όπως ανιχνευτής δείκτη διάθλασης αντί ανιχνευτή συστοιχίας φωτοδιόδου, θα επηρεάσει την ειδική ανίχνευση της ασπαρτάμης και η πραγματική ποσότητα ασπαρτάμης μπορεί να υπερεκτιμηθεί.
Η ακατάλληλη αναλυτική συνθήκη όπως η υιοθέτηση πολύ υψηλής θερμοκρασίας για την εξαγωγή υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα κατά το στάδιο της ανάλυσης μπορεί να υποτιμήσει την πραγματική ποσότητα φυτοφαρμάκων στο δείγμα. Και αυτό διότι ορισμένοι τύποι φυτοφαρμάκων μπορούν να αποικοδομηθούν εύκολα σε υψηλή θερμοκρασία.
Δείτε ακόμη: Ανακαλούνται μπαταρίες ασύρματης φόρτισης smartphones που πωλούνται και στην Ελλάδα – Έχουν προκαλέσει 4 πυρκαγιές
Ακολουθήστε το Cibum 
