Η άποψη της EFSA για τους ισχυρισμούς υγείας και την ασφάλεια- Είναι καλύτερος από άλλες μορφές πρωτεΐνης;
Ο ορός γάλακτος είναι το θολό, κιτρινωπό υγρό που απομένει αφού πήξει και στραγγίσει το γάλα. Είναι υποπροϊόν της παρασκευής τυριού ή καζεΐνης και έχει πολλές εμπορικές χρήσεις. Ο ορός γάλακτος μπορεί να είναι είτε όξινος, όπως αυτός από στραγγιστό γιαούρτι και μαλακά τυριά όπως cottage και μοτσαρέλα, είτε γλυκός, που προέρχεται από σκληρότερα τυριά που παράγονται με πυτιά, όπως το τσένταρ και το ελβετικό.
Οι πρωτεΐνες ορού γάλακτος αποτελούνται από α-λακταλβουμίνη, β-λακτοσφαιρίνη, λευκωματίνη ορού, ανοσοσφαιρίνες και πεπτόνες πρωτεόζης. Η πρωτεΐνη στο αγελαδινό γάλα είναι 20% πρωτεΐνη ορού γάλακτος και 80% πρωτεΐνη καζεΐνης, ενώ η πρωτεΐνη στο ανθρώπινο γάλα είναι 70% ορός γάλακτος και 30% καζεΐνη. Είναι επίσης μια άφθονη πηγή λακτόζης.
Το αμινοξύ κυστεΐνη στην πρωτεΐνη ορού γάλακτος είναι ένα υπόστρωμα για τη σύνθεση της γλουταθειόνης στο σώμα, η οποία είναι ένα πανταχού παρόν κυτταρικό αντιοξειδωτικό. Εργαστηριακά πειράματα έχουν δείξει ότι η πρωτεΐνη ορού γάλακτος και τα συστατικά της μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου στα ζώα.
Ο ορός γάλακτος όπως ήδη αναφέρθηκε, περισσεύει όταν το γάλα πήζει κατά τη διαδικασία παραγωγής τυριού και περιέχει ό,τι είναι διαλυτό από το γάλα αφού το pH πέσει στο 4,6 κατά τη διαδικασία πήξης. Είναι ένα διάλυμα 5% λακτόζης σε νερό, με ορισμένα μέταλλα και λακταλβουμίνη.
Ο ορός γάλακτος μπορεί να μετουσιωθεί από τη θερμότητα. Η υψηλή θερμότητα (όπως οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες πάνω από 72 °C που σχετίζονται με τη διαδικασία παστερίωσης ) μετουσιώνει τις πρωτεΐνες ορού γάλακτος. Ο ορός γάλακτος που έχει μετουσιωθεί από τη θερμότητα μπορεί να προκαλέσει αλλεργίες σε μερικούς ανθρώπους. Η περιεκτικότητα του σε λιπαρά είναι χαμηλή. Είναι επίσης ένα πρόσθετο σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων ψωμί, κράκερ, γλυκά, καθώς και στις ζωοτροφές.
Ο γαλακτοκομικός ορός γάλακτος που απομένει από την σπιτική τυροκομία, έχει πολλές χρήσεις. Είναι πχ, μαλακτικό ζύμης και μπορεί να αντικαταστήσει το αποβουτυρωμένο γάλα στις περισσότερες καλές συνταγές φούρνου που απαιτούν γάλα (ψωμί, τηγανίτες, μάφινς κ.λπ.).
Ιστορία
Ο ορός γάλακτος, ως υποπροϊόν της τυροκομίας, αρχικά θεωρούνταν απόβλητο και διοχετευόταν σε ποτάμια και ρυάκια. Δεδομένου ότι ο ορός γάλακτος περιείχε πρωτεΐνη, αυτή η πρακτική οδήγησε στην ανάπτυξη μεγάλων συγκεντρώσεων φυκών τα οποία θεωρήθηκαν επικίνδυνα για το οικοσύστημα. Οι κυβερνήσεις τελικά απαγόρευσαν αυτή την πρακτική που οδήγησε σε πρόβλημα διάθεσης για τους παραγωγούς. Η πρώτη τους λύση ήταν να το χρησιμοποιήσουν ως φθηνό πληρωτικό στην παραγωγή παγωτού. Τελικά βρήκε τον δρόμο του σε πολλά άλλα προϊόντα ως πληρωτικό και τελικά σε μια σειρά από προϊόντα υγιεινής διατροφής όπου παραμένει ένα δημοφιλές συμπλήρωμα. Η πρωτεΐνη ορού γάλακτος κυκλοφορεί συνήθως ως συμπλήρωμα διατροφής και έχουν αποδοθεί διάφοροι ισχυρισμοί υγείας σε αυτήν στην κοινότητα της εναλλακτικής ιατρικής . Αν και οι πρωτεΐνες ορού γάλακτος είναι υπεύθυνες για ορισμένες αλλεργίες στο γάλα, τα κύρια αλλεργιογόνα στο γάλα είναι οι καζεΐνες. Ο εξαιρετικά υδρολυμένος ορός γάλακτος μπορεί να είναι λιγότερο αλλεργιογόνος από άλλες μορφές ορού γάλακτος.
Ο ορός γάλακτος είναι το κύριο συστατικό στις περισσότερες σκόνες πρωτεΐνης , οι οποίες χρησιμοποιούνται κυρίως από αθλητές και bodybuilders για να λάβουν τις απαραίτητες ποσότητες πρωτεΐνης για την οικοδόμηση/συντήρηση των μυών σε καθημερινή βάση.
Το 2005, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Lund στη Σουηδία ανακάλυψαν ότι ο ορός γάλακτος μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση και στη μείωση των αυξήσεων των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 αυξάνοντας την έκκριση ινσουλίνης .
EFSA και μη υποστηριζόμενοι ισχυρισμοί υγείας
Το 2010, ομάδα της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων EFSA, εξέτασε ισχυρισμούς υγείας που έγιναν για την πρωτεΐνη ορού γάλακτος. Για ισχυρισμούς υγείας – μεταξύ των οποίων μείωση της ενεργειακής πρόσληψης, διατήρηση ή την επίτευξη φυσιολογικού σωματικού βάρους, αύξηση ή διατήρηση της μυϊκής μάζας, αύξηση της μυϊκής δύναμης, επισκευή σκελετικού μυϊκού ιστού, ταχύτερη ανάρρωση από την μυϊκή κόπωση μετά την άσκηση κ.α.- είτε δεν δόθηκαν αναφορές για το ισχυριζόμενο αποτέλεσμα είτε οι παρεχόμενες μελέτες δεν εξέτασαν τους ισχυρισμούς ή ανέφεραν αντικρουόμενα αποτελέσματα.
Για τις μελέτες σχετικά με τη μυϊκή μάζα και τη δύναμη, η πρωτεΐνη ορού γάλακτος συγκρίθηκε με άλλες πηγές πρωτεΐνης. Αυτό είναι σημαντικό να σημειωθεί, καθώς η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση των μυών και αυτή η μελέτη απέδειξε ότι η πρωτεΐνη ορού γάλακτος δεν είναι καλύτερη για την οικοδόμηση δύναμης και μεγέθους από άλλες πηγές πρωτεΐνης.
Με βάση τα δεδομένα που παρουσιάστηκαν, η ομάδα του 2010 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είχε τεκμηριωθεί σχέση αιτίου και αποτελέσματος μεταξύ της κατανάλωσης πρωτεΐνης ορού γάλακτος και αυτών των ισχυρισμών.
Λίγα χρόνια μετά, το 2015 μετά από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ζητήθηκε από την επιτροπή της EFSA για τα Διαιτητικά Προϊόντα, τη Διατροφή και τις Αλλεργίες (NDA) να γνωμοδοτήσει σχετικά με την απομόνωση βασικής πρωτεΐνης ορού γάλακτος ως νέα τροφή (NF) σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2015/2283. Το αίτημα αφορούσε τη χρήση ορού γάλακτος σε παρασκευάσματα για βρέφη και σε παρασκευάσματα δεύτερης βρεφικής ηλικίας και ποτά υποκατάστατων γευμάτων, διαιτητικά τρόφιμα για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς και ως συμπληρώματα διατροφής. Η υψηλότερη εκτιμώμενη πρόσληψη του NF με βάση τις προτεινόμενες χρήσεις και τα επίπεδα χρήσης θα είναι 24,8 mg/kg σωματικού βάρους (bw) την ημέρα στα βρέφη και 27,8 στα νήπια. η EFSA αποφάχθηκε πως οι πληροφορίες σχετικά με τη σύνθεση, τις προδιαγραφές, τη διαδικασία παραγωγής και τη σταθερότητα του NF δεν εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλεια. Λαμβάνοντας υπόψη τη σύνθεση του NF και τα προβλεπόμενα επίπεδα χρήσης, η επιτροπή θεωρεί ότι η κατανάλωση του NF δεν είναι διατροφικά μειονεκτική. Η ομάδα εκτίμησε επίσης ότι δεν υπάρχει ανησυχία όσον αφορά τη γονοτοξικότητα. Το επίπεδο μη παρατηρούμενης ανεπιθύμητης ενέργειας (NOAEL) μιας υποχρόνιας μελέτης επί 13 εβδομάδων σε αρουραίους ήταν 2000 mg/kg σωματικού βάρους την ημέρα. Λαμβάνοντας υπόψη την πηγή, τη διαδικασία παραγωγής και τη φύση του NF, η Ομάδα θεωρεί ότι το περιθώριο έκθεσης (MOE) 154 είναι επαρκές για τον ενήλικο πληθυσμό (σε υψηλή εκτιμώμενη πρόσληψη 13 mg/kg σωματικού βάρους). Για βρέφη και νήπια, το MOE θα ήταν τουλάχιστον 81 και 72, αντίστοιχα.
Ακολουθήστε το Cibum 
