“Όταν πολιτικά ή εμπορικά συμφέροντα το αποφασίσουν, ο αλγόριθμος μπορεί να αλλάξει και οι βαθμοί για επιλεκτικά προϊόντα μπορούν να πάνε από κόκκινο «E» σε κίτρινο «C»“
Η επιρροή και ο έλεγχος στις επιλογές των σούπερ μάρκετ των ευρωπαίων πολιτών ήταν το θέμα συζήτησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που φιλοξενήθηκε χθες από τον Ισπανό ευρωβουλευτή Jordi Canas (Ciudadanos – Ισπανία) και το think-tank, Competere.eu. Προσκεκλημένοι από την επιστήμη της διατροφής, τα ΜΜΕ και τις ενώσεις καταναλωτών συζήτησαν τη μεταρρύθμιση της Επιτροπής για τη διατροφική επισήμανση στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας (FOP) με ευρωβουλευτές με θέμα «Ενδυνάμωση των καταναλωτών: Μεταρρύθμιση των ετικετών FoP: υγεία, γνώση, ελευθερίες».
«Η Ευρώπη βασίζεται στην πολιτισμική ποικιλομορφία, τις ελευθερίες, τη γνώση και την εκπαίδευση. Η επιστήμη κινείται προς την κατεύθυνση της εξατομικευμένης δίαιτας. Το έξυπνο ρολόι σας συνδέεται με το ψυγείο, τον μεταβολισμό σας και το σούπερ μάρκετ. Αυτή είναι μια μεγάλη επανάσταση στη διατροφή, όπου η έρευνα για το DNA και τη γενετική μας οδηγεί σε εξατομικευμένες δίαιτες. Το Nutri-Score είναι παρελθόν. Είναι ένα παλιό χεγκελιανό μοντέλο όπου μια ελίτ ομάδα επιστημόνων εγκρίνει έναν αλγόριθμο που ισχυρίζεται ότι είναι τέλειος και εφαρμόζεται σε όλους. Ωστόσο, όταν πολιτικά ή εμπορικά συμφέροντα το αποφασίσουν, ο αλγόριθμος μπορεί να αλλάξει και οι βαθμοί για επιλεκτικά προϊόντα μπορούν να πάνε από κόκκινο «E» σε κίτρινο «C». είπε ο Pietro Paganini, ιδρυτής της Competere.eu
Η υγεία και η υγειονομική περίθαλψη είναι εξ ολοκλήρου προσωπική και εξατομικευμένη, εξήγησε ο καθηγητής Ramon Estruch του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης. Οι άνθρωποι μπορεί να υποφέρουν από υπέρταση, αλλεργίες, μεταβολικές ασθένειες, δυσανεξίες, γενετικούς παράγοντες – όλοι οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τις διατροφικές ανάγκες ενός ατόμου, καθώς και τις επιπτώσεις ορισμένων τροφών στον οργανισμό τους, κάνοντάς το ανεκτικό ή δυσανεκτικό στα συστατικά. Η προσωπική διατροφή είναι η βέλτιστη διαδρομή και εξετάζουμε εξατομικευμένες διατροφικές συστάσεις για κάθε πολίτη, με τη βοήθεια προγραμμάτων τεχνητής νοημοσύνης, εξήγησε.
«Το Nutri-Score εστιάζει στο τι είναι κακό σε ένα φαγητό. Ο αλγόριθμος υπολογίζει τον βαθμό του, δίνοντας 40 τοις εκατό βάρος στις αρνητικές επιπτώσεις ενός τροφίμου και μόνο 15 τοις εκατό στα θετικά αποτελέσματα». Εξήγησε ο καθηγητής Estruch.
Αυτός ο τύπος απλοποιημένης βαθμολόγησης δεν βοηθά τους ανθρώπους που μπορεί να υποφέρουν από ορισμένες ασθένειες που συνδέονται με το νάτριο, τη ζάχαρη, τα κορεσμένα λίπη ή τα σάκχαρα, συνέχισε ο καθηγητής Estruch, επειδή εάν ένα άτομο πάσχει από ειδικές διατροφικές ανάγκες, αυτό που χρειάζεται είναι πληροφορίες για να είναι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μια τεκμηριωμένη επιλογή, κατάλληλη για τις ιατρικές τους ανάγκες.
«Το Nutri-Score είναι πολύ απλό. Κάνει προφανή λάθη», δήλωσε ο ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εισηγητής για τη στρατηγική της ΕΕ «Farm-to-Fork», Herbert Dorfmann. Το ερώτημα του τι είναι υγιές, πώς ορίζεται και ποιος ή ποια οντότητα ορίζει τι είναι «υγιεινό» για κάθε δεδομένο άτομο ήταν ένα «δύσκολο» ζήτημα για τον Dorfmann, ιδιαίτερα εάν ένα τόσο απλό σύστημα μπορεί να αναγκάσει την αναδιατύπωση των συνταγών, προκειμένου να επιτύχει καλύτερο Nutri-Score .
Ο ευρωβουλευτής Dorfmann συνέστησε στη συνέχεια να αξιολογηθεί το Nutri-Score για τα αποτελέσματά του στις επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών στις χώρες – Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία – που έχουν εισαγάγει το σύστημα στο εθνικό διατροφικό τους σχέδιο, πριν το υιοθετήσει η υπόλοιπη Ευρώπη. Το συντηρητικό think-tank New Direction, πρότεινε ότι προς όφελος της προσωπικής ελευθερίας και της προσωπικής εκπαίδευσης, η απάντηση είναι ο ελεύθερος ανταγωνισμός στην αγορά. «Γιατί δεν δεχόμαστε ότι υπάρχουν πολλά [διατροφικά] μοντέλα και να τους επιτρέψουμε να ανταγωνίζονται σε μια ανοιχτή αγορά;», ρώτησε ο Robert Tayler. Η αδιαφάνεια του αλγορίθμου και η πραγματικότητα ότι το Nutri-Score είναι ένα ιδιόκτητο σύστημα που δεν διαθέτει διαφάνεια, είναι προβληματικό, για τον ευρωβουλευτή Dorfmann, επειδή δίνει στις αλυσίδες διανομής σούπερ μάρκετ δύναμη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επηρεάσει τις επιλογές των καταναλωτών στις αποφάσεις. «Είναι ένα σύστημα προς το συμφέρον του συστήματος διανομής και αυτό είναι ένα πρόβλημα», κατέληξε ο Dorfmann.
Εκπροσωπώντας τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην Ευρώπη, η Veronique Willems της SME Europe τόνισε τα εγγενή βάρη της αναδιατύπωσης των συνταγών προϊόντων για την επίτευξη καλύτερου Nutri-Score, προσπάθειες που ενδέχεται να μην οδηγήσουν σε αυξημένη ικανοποίηση των πελατών. Οι ΜΜΕ αντιμετωπίζουν σοβαρές αυξήσεις κόστους στην τρέχουσα οικονομική κρίση και συχνά αντιμετωπίζουν διακρίσεις και αποκλεισμούς από τις σειρές προϊόντων των σουπερμάρκετ. Το Nutri-Score κάνει πολλά παραδοσιακά, και δυνητικά πιο υγιεινά, βιοτεχνικά προϊόντα να φαίνονται λιγότερο υγιεινά από τα αναδιατυπωμένα εμπορικά προϊόντα, εξήγησε η κ. Willems, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «πρέπει πάντα να ελέγχει με τις ΜΜΕ εάν το σύστημα που επιλέγουν είναι εφικτό, επειδή οι ΜΜΕ παρέχουν τρόφιμα σε περιφερειακό επίπεδο».
«Πρέπει να στηρίξουμε τις ΜΜΕ στην Ευρώπη», δήλωσε ο Έλληνας ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος. «Αντιμετωπίζουν πιέσεις από τον πληθωρισμό και τις τιμές της ενέργειας. Δεν είναι η ώρα να κάνουν τη ζωή τους πιο δύσκολη και να ρισκάρουν τον λαϊκισμό».
Η οργάνωση καταναλωτών SAFE δήλωσε: «Οι ΜΜΕ συχνά δεν είναι παρούσες στα σούπερ μάρκετ, αλλά τα σούπερ μάρκετ δεν είναι το μέλλον. Πρέπει να εξετάσουμε ολόκληρο το διατροφικό τοπίο, όπως είδαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η εκπαίδευση είναι το κλειδί που επιτρέπει στους καταναλωτές να κάνουν μια τεκμηριωμένη επιλογή».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει την πρότασή της για μια κοινή ευρωπαϊκή διατροφική ετικέτα FOP στις αρχές του 2023, όταν η Σουηδία πάρει την Προεδρία της ΕΕ.
Ακολουθήστε το Cibum 
