Μόνο… πράσινα δεν ήταν τα «πράσινα» πιάτα και ποτήρια.
Η Il Salvagente, μια Ιταλική εταιρία που πρωτοστατεί στις εργαστηριακές δοκιμές κατά της απάτης των καταναλωτών είχε ήδη θίξει το θέμα το 2021, στέλνοντας στο εργαστήριο επιτραπέζια σκεύη μίας χρήσης που χρησιμοποιούνται στα Ιταλικά σχολεία: Τώρα μια μελέτη του Πανεπιστημίου Σαπιέντσα της Ρώμης επιβεβαιώνει: Υπάρχει μόλυνση από PFAS (παντοτινά χημικά) σε “πράσινα” πιάτα και ποτήρια.
Οι περιβαλλοντικοί λόγοι που οδηγούν στη διάδοση των «πράσινων» επιτραπέζιων σκευών
Τα τελευταία χρόνια, λόγω των σύγχρονων τεχνικών διανομής, μεταφοράς και λιανικής πώλησης τροφίμων, η παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων μη βιοδιασπώμενων και βιοσυσσωρευτικών αποβλήτων συσκευασίας έχει καταστεί σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα. Για την αντιμετώπιση του, έχουν διερευνηθεί νέα υλικά συσκευασίας τροφίμων που βασίζονται σε ανανεώσιμη βιομάζα φιλική προς το περιβάλλον, με βιοδιασπώμενες και βιοσυμβατές εναλλακτικές λύσεις σε σχέση με τα συνθετικά υλικά.
«Ωστόσο, παρόλο που τα υλικά αυτά δεν είναι πετροχημικά παράγωγα, δεν μπορεί να αποκλειστεί η παρουσία ρυπαντών», αναφέρουν οι ερευνητές του τμήματος χημείας του Πανεπιστημίου Σαπιέντσα, με συντονίστρια την Τζούλια Σιμονέτι.
Ανάλυση της παρουσίας των PFAS και OPE
Η μελέτη αναλύει την παρουσία δύο κατηγοριών ρυπαντών που ενδέχεται να μεταναστεύουν στα τρόφιμα σε ανησυχητικές συγκεντρώσεις: Οργανοφωσφορικών εστέρων (OPE) και υπερφθοροαλκυλικών ουσιών (PFAS). Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν την απελευθέρωση τοξικών OPE και PFAS από συσκευασίες τροφίμων βιολογικής βάσης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διερεύνησης της παρουσίας δυνητικά επιβλαβών χημικών ουσιών στα υλικά αυτά.
Λόγοι ανησυχίας
«Η παρουσία των λεγόμενων παντοτινών χημικών στα υλικά που μελετήθηκαν θα πρέπει να προκαλεί ανησυχία λόγω των πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η μετανάστευση σε επαφή όλων των ουσιών που είναι γνωστό ότι είναι τοξικές και έχουν επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία», σχολιάζουν οι ερευνητές. Συγκεκριμένα, στην εργασία αυτή προτάθηκε μια μέθοδος ποσοτικού προσδιορισμού των PFAS με την εξαιρετικά ευαίσθητη τεχνική HPLC-QTRAP-MS/MS.
Τα ευρήματα
Τα αποτελέσματα που προέκυψαν με τη χρήση προσομοιωτών τροφίμων δείχνουν ότι οι OPE μεταναστεύουν συγκριτικά τόσο σε υδρόφιλα όσο και σε λιπόφιλα τρόφιμα, ενώ οι PFAS μεταναστεύουν κυρίως σε όξινα υδατικά τρόφιμα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, «Η διερευνητική αυτή εργασία δείχνει ότι ο έλεγχος των ρύπων στις συσκευασίες τροφίμων θα πρέπει να πραγματοποιείται και στις συσκευασίες βιολογικής προέλευσης από βιοδιασπώμενες πηγές, οι οποίες μπορεί να προκαλούν προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία, παρά το γεγονός ότι αποτελούν πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Η μελλοντική εξέλιξη της μελέτης θα μπορούσε να περιλαμβάνει την εφαρμογή της δοκιμής με βάση την Ευρωπαϊκή νομοθεσία σε ένα ευρύτερο φάσμα ρύπων, προκειμένου να έχουμε μια πιο ρεαλιστική εικόνα. Επιπλέον, θα πρέπει να διευρυνθεί το φάσμα των συσκευασιών που εξετάζονται και να αξιολογηθεί και να ποσοτικοποιηθεί η μετανάστευση των προσμείξεων σε πραγματικά τρόφιμα».
Οι κίνδυνοι για την υγεία
Μία από τις υποθέσεις είναι ότι τα πιάτα μπορεί να έχουν κατασκευαστεί με ουσίες συμβατές με τα PFAS (perfluoroalkyl) για να τους προσδώσουν μια ισχυρή ανθεκτικότητα σε λάδια και λίπη, κάτι που είναι ακόμη πιο απαραίτητο για τα κομποστοποιήσιμα και μη πλαστικά επιτραπέζια σκεύη, τα οποία διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να αντέξουν τα υγρά και τα υγρά, ζεστά πιάτα.
Ο κίνδυνος για την υγεία από την παρουσία αυτή, ωστόσο, είναι πλέον σαφής και αδιαμφισβήτητος: ο IARC (Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο) έχει ορίσει τα PFAS ως δυνητικά καρκινογόνα και ενδοκρινικούς διαταράκτες (ορμόνες).
Ακολουθήστε το Cibum 
