Ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε πώς ρυθμίζεται η παραγωγή αντισωμάτων και στις δύο περιπτώσεις, γεγονός που ανοίγει την πόρτα για την ανακάλυψη νέων θεραπειών.
Η παραγωγή αντισωμάτων, απαραίτητη για την προστασία του οργανισμού μας από τις λοιμώξεις, ρυθμίζεται μέσω της δράσης ενός συγκεκριμένου τύπου κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, των θυλακικών βοηθητικών λεμφοκυττάρων.
Πρόσφατα, μια ομάδα με επικεφαλής τον Luís Graça, στο Instituto de MedicinaMolecular João Lobo Antunes (iMM) και καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας, αφιερώθηκε στον λεπτομερή χαρακτηρισμό της λειτουργίας αυτών των κυττάρων, σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 4 Ιουνίου 2024 στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Cell Discovery, και διαπίστωσε ότι αυτός ο τύπος κυττάρων μπορεί να χωριστεί σε δύο ομάδες: Κύτταρα που προωθούν την παραγωγή αντισωμάτων για την άμυνα κατά των λοιμώξεων από ιούς και κύτταρα που σχετίζονται με την παραγωγή αντισωμάτων που εμπλέκονται στην άμυνα κατά των παρασίτων και των αλλεργιών .
Η κατανόηση των μηχανισμών λειτουργίας αυτών των δύο ομάδων κυττάρων θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την ανακάλυψη νέων θεραπειών για τις αλλεργικές ασθένειες, χωρίς να επηρεάζεται η ευεργετική απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι των λοιμώξεων.
«Χρησιμοποιήσαμε τεχνικές υπολογιστικής βιολογίας για να εντοπίσουμε τα γονίδια που είναι ενεργά στα ωοθυλακικά βοηθητικά λεμφοκύτταρα που εμπλέκονται στην παραγωγή και των δύο τύπων αντισωμάτων. Αξιοποιώντας τις μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης, μπορέσαμε να χαρακτηρίσουμε τα γονίδια που σχετίζονται με τα αντισώματα που εμπλέκονται στην απόκριση κατά των λοιμώξεων από ιούς ή στην άμυνα κατά των παρασίτων και των αλλεργιών», εξηγεί η Saumya Kumar, πρώτη συγγραφέας του άρθρου.
«Αφού γνωρίσαμε αυτά τα δεδομένα, χρησιμοποιήσαμε προηγμένες τεχνικές μικροσκοπίας που μας επιτρέπουν να συσχετίσουμε τις πληροφορίες για τα ενεργά γονίδια με τη θέση των κυττάρων στον οργανισμό. Έτσι, ανακαλύψαμε ότι τα κύτταρα με τα γονίδια που εντοπίσαμε στα υπολογιστικά μοντέλα που σχετίζονται με μολύνσεις από ιούς εμφανίζονται στην πραγματικότητα όταν ο οργανισμός μολύνεται από έναν ιό», συνεχίζει ο Afonso Basto, επίσης πρώτος συγγραφέας του άρθρου.
«Αυτές οι ανακαλύψεις καθορίζουν νέους μοριακούς στόχους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην ανάπτυξη θεραπειών για τη ρύθμιση της παραγωγής αντισωμάτων σε ασθένειες όπως η αλλεργία ή η αυτοανοσία. Ενδεχομένως, θα μπορούσαν να μας επιτρέψουν να μειώσουμε την παραγωγή αντισωμάτων που σχετίζονται με αυτές τις ασθένειες χωρίς να μειωθεί η ικανότητα παραγωγής κρίσιμων αντισωμάτων κατά των ιογενών λοιμώξεων», αναφέρει ο Luís Graça, σχετικά με τη σημασία της εργασίας.
«Είναι σαν μέχρι τώρα όλα αυτά τα κύτταρα να βρίσκονταν μέσα σε μια σκοτεινή σακούλα και όταν μεταβαλλόταν η ανοσολογική απόκριση που μεσολαβείται από αντισώματα, δεν γνωρίζαμε τι συνέβαινε μέσα σε αυτή τη σακούλα. Αυτή η εργασία φέρνει αυτά τα κύτταρα στο φως και μας επιτρέπει να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε πώς να ελέγχουμε την απόκριση κάθε ομάδας κυττάρων ανεξάρτητα», προσθέτει.
Για να μπορέσει να αναπτυχθεί αυτό το έργο, ήταν ζωτικής σημασίας να συγκεντρωθεί μια ομάδα ειδικών στην ιατρική, τη βιολογία και τις υπολογιστικές επιστήμες, γεγονός που δείχνει τη σημασία της διεπιστημονικότηταςκαι της συνεργασίας για την κατανόηση της λειτουργίας των κυττάρων στην υγεία και την ασθένεια. Σύμφωνα με τα λόγια του Luís Graça «όλο και περισσότερο, οι επιστημονικές ομάδες μοιάζουν με ορχήστρες με ειδικούς που παίζουν διαφορετικά όργανα».