Πως το μέγεθος του πιάτου επηρρεάζει τη θερμιδική πρόσληψη ενός γεύματος.
Με τη ραγδαία ανάπτυξη της βιομηχανίας παραγωγής, έχουν δημιουργηθεί και διανεμηθεί ευρέως στην αγορά ποικίλα σερβίτσια, επηρεάζοντας την αντίληψη των καταναλωτών για τα τρόφιμα και την αξιολόγηση των τροφίμων.
Για παράδειγμα, πολλά εστιατόρια χρησιμοποιούν μεγάλα πιάτα αλλά μικρές μερίδες για να δημιουργήσουν μια οπτική πανδαισία για τις αισθήσεις του φαγητού. Αυτή η αντιληπτική προκατάληψη, γνωστή ως ψευδαίσθηση Delboeuf, είναι μια οπτική ψευδαίσθηση που μεροληπτεί στην αντίληψη του φαγητού μεταβάλλοντας την απόσταση μεταξύ του ορίου της μερίδας του φαγητού (δηλ. της διαμέτρου του εσωτερικού κύκλου) και του ορίου του πιάτου.
Τι γνωρίζουμε για τη ψευδαίσθηση Delboeuf;
Το 1865, ο Delboeuf κατέγραψε μια αινιγματική αντιληπτή διαφορά στο μέγεθος δύο πανομοιότυπων κύκλων, όταν ο ένας κύκλος περιβαλλόταν από έναν πολύ μεγαλύτερο κύκλο και ο άλλος περιβαλλόταν από έναν ελάχιστα μεγαλύτερο κύκλο.
Για σχεδόν 150 χρόνια, η ψευδαίσθηση Delboeuf θεωρούνταν ισχυρή, αλλά “μικρής πρακτικής αξίας”. Τα τελευταία χρόνια όμως, οι ερευνητές δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη σχέση αυτής της ψευδαίσθησης και των διατροφικών συμπεριφορών.
Μελέτη του 2011 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Consumer Research απέδειξε πως το μέγεθος του σερβίτσιου επηρεάζει το πόσο γεμίζουν το πιάτο και τρώνε οι άνθρωποι. Όταν τα πιάτα και τα μπολ είναι αρκετά μεγάλα ώστε η χωρητικότητα να μην αποτελεί περιορισμό, σερβίρουμε σταθερά περισσότερη ποσότητα σε μεγαλύτερα από ό,τι σε μικρότερα σερβίτσια.
Τα πιάτα και τα μπολ είναι σήμερα σχεδόν 23% μεγαλύτερα από ό,τι ήταν το 1900, κάτι που έχει σημασία για τις θερμίδες που εν τέλει καταναλώνουμε. Αν υποθέσουμε ότι ένα μεγαλύτερο πιάτο οδηγεί σε 50 επιπλέον θερμίδες την ημέρα, αυτό γρήγορα προεκτείνεται σε πέντε κιλά το χρόνο.
Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Food Quality and Preference, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, είτε τοποθετούνται σε μικρό είτε σε μεγάλο πιάτο, προσελκύουν αυτόματα την προσοχή λόγω της γευστικότητάς τους.
Τι δείχνουν οι πρόσφατες μελέτες
Εισάγοντας την ψευδαίσθηση Delboeuf ως πιθανή εξήγηση και επεκτείνοντάς την στον τομέα της συμπεριφοράς, οι μελέτες έδειξαν πώς η ψευδαίσθηση μεροληπτεί στην αντίληψη του μεγέθους της μερίδας, στη συμπεριφορά σερβιρίσματος και στην κατανάλωση. Ενώ τα φαινόμενα αντίθεσης εξηγούν γιατί οι καταναλωτές τείνουν να έχουν καλύτερη διάθεση όταν χρησιμοποιούν μεγαλύτερα μπολ και πιάτα, τα φαινόμενα αφομοίωσης εξηγούν γιατί τείνουν επίσης να έχουν χειρότερη όταν χρησιμοποιούν μικρότερα.
Τέλος, τα τρόφιμα με χαμηλές θερμίδες είναι πιο ικανά να προσελκύσουν την προσοχή όταν τοποθετούνται σε μικρό πιάτο, υποδεικνύοντας ότι η ψευδαίσθηση Delboeuf που προκαλείται από το μέγεθος του πιάτου ενισχύει την αντιληπτή υγιεινή των τροφίμων με χαμηλές θερμίδες.