Ίσως να το ξανασκεφτείτε…
Του Νίκου Ζορζοβίλη, BSc Dietetics – MSc Sport Nutrition
Μαζί με τον όμορφο, ζεστό, ηλιόλουστο καιρό που όλοι περιμέναμε, έρχεται και μια συνήθεια στην οποία πολλοί άνθρωποι πέφτουν θύματα και η οποία είναι ένα ΜΕΓΑΛΟ όχι για την ασφάλεια των τροφίμων: Το να τρώτε φαγητό που έχει μείνει έξω κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ακολουθεί ένα τυπικό σενάριο στο οποίο πιθανότατα έχετε βρεθεί και εσείς μια ή δύο φορές:
Κάνετε μια μικρή συγκέντρωση στο σπίτι σας ένα βράδυ και, αφού περάσατε τη μέρα σας έξω στον καυτό καλοκαιρινό ήλιο, η ζέστη σας έχει καταβάλει – σίγουρα δεν θα μαγειρέψετε απόψε. Έτσι, παραγγέλνετε πίτσα για όλους τους καλεσμένους. Αφού φύγουν όλοι, είστε τόσο κουρασμένοι που ξεχνάτε εντελώς την πίτσα που περίσσεψε στον πάγκο της κουζίνας. Πηγαίνετε κατευθείαν για ύπνο. Όταν σηκώνεστε το επόμενο πρωί, πεινάτε. Και τίποτα δεν ακούγεται καλύτερο από αυτή την πίτσα!
Ποιό είναι το ζήτημα που προκύπτει:
Μετά από πολλές ώρες που έμεινε έξω, αυτή η πίτσα σε θερμοκρασία δωματίου είχε πολύ χρόνο για να αναπτυχθούν πολλά δυνητικά επιβλαβή βακτήρια. Βακτήρια που μπορεί να σας κάνουν να αρρωστήσετε με διάρροια και εμετό ή, ακόμα χειρότερα, μπορεί να καταλήξετε στο νοσοκομείο με μια πλήρη τροφογενή λοίμωξη που μπορεί να προκαλέσει ανεπάρκεια στα όργανά σας.
Τα ζεστά τρόφιμα πρέπει να διατηρούνται ζεστά και τα κρύα τρόφιμα πρέπει να διατηρούνται κρύα. Υπάρχει μόνο ένα όριο ΔΥΟ ΩΡΩΝ για να αφήσετε τα ευπαθή τρόφιμα σε θερμοκρασία δωματίου. Μετά από αυτό, τα τρόφιμα πρέπει να καταψύχονται ή να μπαίνουν στην κατάψυξη.
Όταν πρόκειται για να μεταφέρετε ζεστό φαγητό, να θυμάστε ότι η αντίστροφη μέτρηση των δύο ωρών αρχίζει όταν το φαγητό αρχίσει να πέφτει κάτω από τη θερμοκρασία των 60 °C, που συνήθως συμβαίνει κατά τη διάρκεια της διαδρομής με το αυτοκίνητο προς το σπίτι σας. Έτσι, εκτός αν το φαγητό σας είναι καυτό όταν φτάνει σε εσάς, έχετε λιγότερο από δύο ώρες προτού να το βάλετε στο ψυγείο. Συμβουλή: Ζεστάνετε το φαγητό σας στο φούρνο μικροκυμάτων ή στο φούρνο τη στιγμή που θα φτάσει, για να επαναφέρετε το δίωρο περιθώριο.
Τα βακτήρια που “πρωταγωνιστούν”
Αφού το φαγητό έχει μείνει έξω μετά την παρέλευση των δύο ωρών, δεν μπορείτε απλά να το ζεστάνετε και να το κάνετε ασφαλές για να το φάτε. Τα βακτήρια που μπορούν να επιβιώσουν από τη θερμότητα έχουν ήδη προλάβει να πολλαπλασιαστούν. Για παράδειγμα, ο σταφυλόκοκκος (Staphylococcus aureus) βρίσκεται στα τρόφιμα, στον αέρα, ακόμα και μέσα μας.
Όταν τα ευπαθή τρόφιμα δεν αποθηκεύονται σε ασφαλείς θερμοκρασίες, το βακτήριο του σταφυλόκοκκου αναπτύσσεται γρήγορα και παράγει θερμοσταθερές τοξίνες που δεν μπορούν να καταστραφούν με την επαναθέρμανση (ακόμη και σε υψηλές θερμοκρασίες).
Ένα άλλο παράδειγμα είναι το κλωστηρίδιο της αλλαντίασης (Clostridium botulinum). Ένας μόνο σπόρος του μπορεί να μετατραπεί σε 1.000 βακτήρια μέσα σε λίγες ώρες και για άλλη μια φορά, η επαναθέρμανση τροφίμων που έχουν μολυνθεί με το κλωστρίδιο δεν σκοτώνει τα ενεργά βακτήρια ή τις τοξίνες.
Ακόμα και αν τα τρόφιμα που έχετε αφήσει έξω κατά τη διάρκεια της νύχτας φαίνονται και μυρίζουν εντάξει, αυτό δε σημαίνει απαραίτητα οτι είναι. Τα τρόφιμα που βρίθουν από επιβλαβή βακτήρια μέσα τους μπορεί να μην φαίνονται, να μην μυρίζουν ούτε καν να έχουν διαφορετική γεύση.
Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί σήμερα είναι πιο μολυσματικοί από ό,τι πριν από 50-75 χρόνια. Έτσι, ακόμη και αν η μητέρα ή η γιαγιά σας συνήθιζε να αφήνει το φαγητό έξω κατά τη διάρκεια της νύχτας και να το τρώει την επόμενη μέρα χωρίς καμία ανησυχία, βρισκόμαστε σε μια διαφορετική και πιο επικίνδυνη χρονική στιγμή όσον αφορά τα θανατηφόρα μικρόβια που παραμονεύουν στα τρόφιμά μας.
Το συμπέρασμα
Το να τρώτε φαγητό που αφήνετε έξω κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι ένα απαγορευτικό για την ασφάλεια των τροφίμων. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. Ακόμα και αν συνηθίζετε να το κάνετε και δεν έχετε πάθει κάτι ακόμα, είναι προτιμότερο να είστε ασφαλείς παρά να πάρετε το ρίσκο και να αρρωστήσετε με επώδυνο τρόπο.
Ακολουθήστε το Cibum 
