Τι λένε τοξικολόγοι και επιδημιολόγοι για τους κινδύνους στην ανθρώπινη υγεία
Το ταπεράκι στη δουλειά ή η συσκευασία από το έτοιμο φαγητό που αγοράζουμε από το σούπερ μάρκετ είναι συνήθως σε πλαστικό δοχείο και ο φούρνος μικροκυμάτων είναι η εύκολη λύση για να φάμε το φαγητό μας σε σωστή θερμοκρασία.
«Ο φούρνος μικροκυμάτων όταν ζεσταίνει κάποιο φαγητό σε πλαστικό δοχείο, ζεσταίνει και το δοχείο και το φαγητό», λέει η Phoebe Stapleton, Ph.D. , αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο Rutgers. «Η αυξημένη θερμοκρασία επιτρέπει στις χημικές ουσίες μέσα στο πλαστικό πιάτο να απελευθερωθούν στο φαγητό που θερμαίνεται», εξηγεί.
Αυτό ισχύει ακόμη και για τα πλαστικά που φέρουν την ένδειξη “ασφαλή για μικροκύματα”, λέει η Kelly Johnson-Arbor, MD ., τοξικολόγος στο MedStar Health. Αυτό που πραγματικά σημαίνει η ετικέτα είναι ότι είναι περισσότερο ένας χαρακτηρισμός για να υποδείξει ότι το πλαστικό σας δοχείο δεν θα σπάσει εύκολα όταν το ζεστάνετε μερικές φορές, λέει. «Παρά τη σταθερή χημική δομή των πλαστικών προϊόντων, τα χημικά μπορούν να διαρρεύσουν από πλαστικά υπό ορισμένες συνθήκες, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες, όπως αυτές που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια λειτουργίας του φούρνου μικροκυμάτων.»
Αυτές οι χημικές ουσίες περιλαμβάνουν τη δισφαινόλη-Α (BPA) και τις φθαλικές ενώσεις, οι οποίες μπορούν να συσσωρευτούν στους ιστούς του σώματος και συνδέονται με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. «Ο φούρνος μικροκυμάτων μπορεί επίσης να ενισχύσει την απελευθέρωση μικροσκοπικών πλαστικών σωματιδίων που ονομάζονται μικροπλαστικά σε τρόφιμα και ποτά», λέει ο Johnson-Arbor.
Αυτό υποστηρίζει πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα-Λίνκολν. Για τη μελέτη, οι ερευνητές πειραματίστηκαν σε δύο δοχεία παιδικής τροφής από πολυπροπυλένιο και μια επαναχρησιμοποιήσιμη θήκη από πολυαιθυλένιο. Τα δοχεία ήταν γεμάτα με απιονισμένο νερό ή 3% οξικό οξύ, που προοριζόταν να μιμηθεί τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα φρούτα και τα λαχανικά – που συνήθως βρίσκονται σε παιδικές και βρεφικές τροφές – και στη συνέχεια ζεστάθηκαν στον φούρνο μικροκυμάτων. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η ποσότητα των νανοσωματιδίων που κατέληγαν στα τρόφιμα και τα υγρά ποικίλλει, αλλά υπολόγισαν ότι τα βρέφη που πίνουν προϊόντα που έχουν ζεσταθεί σε φούρνο μικροκυμάτων και τα νήπια που καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν θερμανθεί στον φούρνο αυτό λαμβάνουν τις μεγαλύτερες σχετικές συγκεντρώσεις μικροπλαστικών. Σε ένα μεταγενέστερο πείραμα που εξέτασε αυτές τις συγκεντρώσεις σε νεφρικά κύτταρα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μόνο το 23% των εκτεθειμένων κυττάρων επέζησε.
Επιπλέον, ενώ τα πλαστικά δοχεία είναι γενικά ανθεκτικά, το τακτικό ζέσταμα σε μικροκύματα αυξάνει τη φθορά του πλαστικού.
Επομένως, το να ζεσταίνει κάποιος το φαγητό του σε πλαστικό δοχείο δεν ενδείκνυται, ωστόσο αν δεν έχει άλλη λύση, η Johnson-Arbor προτείνει να αναζητήσετε πλαστικά προϊόντα που φέρουν την ένδειξη “χωρίς BPA”.
“Ωστόσο, τα δοχεία που φέρουν την ετικέτα ότι δεν περιέχουν BPA μπορεί να περιέχουν άλλες δυνητικά επιβλαβείς χημικές ουσίες δισφαινόλης”, λέει. “Επειδή ένα δοχείο διαφημίζεται ως χωρίς BPA δεν σημαίνει ότι είναι απολύτως ασφαλές.”
«Γενικά, τα άτομα θα πρέπει να αποφεύγουν το ψήσιμο σε μικροκύματα με όλων των ειδών πλαστικά σκεύη», λέει και ο Jordan Kuiper, Ph.D. επιδημιολόγος και επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Ινστιτούτου Μίλκεν του Πανεπιστημίου George Washington.
Η συνεχής χρήση πλαστικών σκευών στον φούρνο μικροκυμάτων, αυξάνει την έκθεση και τη δόση σε χημικές ουσίες που έχουν δείξει κίνδυνο για ασθένειες, όπως καρκίνους, ενδοκρινικές διαταραχές και προβλήματα γονιμότητας και μεταβολικές και νευρολογικές ασθένειες», λέει ο Stapleton.
Ο Kuiper λέει ότι οι επιστήμονες μόλις αρχίζουν να κατανοούν τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν τα νανοπλαστικά στην υγεία στους ανθρώπους. «Πρόσφατες μελέτες έχουν βρει αυτά τα πλαστικά σωματίδια σε ανθρώπινους ιστούς στους οποίους σίγουρα δεν ανήκουν, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου, της καρδιάς, του πλακούντα και των όρχεων», λέει. Ο Kuiper αναφέρει επίσης μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη στο New England Journal of Medicine που βρήκε 4,5 φορές υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού ή θανάτου σε άτομα που είχαν ανιχνευθεί νανοπλαστικά στο καρδιαγγειακό τους σύστημα.
«Οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως πλαστικοποιητές κατά την παραγωγή πλαστικών προϊόντων, ταξινομούνται ως χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές, δηλαδή που είναι ικανές να παρεμβαίνουν στις ορμόνες στο ανθρώπινο σώμα», λέει ο Kuiper.
«Σταματήστε αμέσως το ψήσιμο και το ζέσταμα φαγητού σε πλαστικά δοχεία και προτιμήστε τα γυάλινα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο φούρνο μικροκυμάτων», λέει ο Kuiper.