Γιορτινό τραπέζι: Ο χαμηλός φωτισμός αυξάνει την απόλαυση

Το να χαμηλώσουμε τα φώτα της τραπεζαρίας μπορεί να είναι η απάντηση για απολαύσουμε ακόμη περισσότερο ένα γιορτινό γεύμα, αφού επιστήμονες στις ΗΠΑ έκαναν πειράματα, ώστε να ερευνήσουν την επίδραση που μπορεί να έχουν τα επίπεδα φωτισμού στην απόλαυση του φαγητού.  

Διαπίστωσαν ότι ο χαμηλότερος φωτισμός «επηρεάζει υποσυνείδητα τις αντιλήψεις» και ξεγελάει τον εγκέφαλο, ώστε να πιστεύει ότι τα τρόφιμα έχουν καλύτερη γεύση.

Ωστόσο, το αποτέλεσμα φαίνεται να είναι πιο αδύναμο όταν τρώμε φαγητά που συνδυάζουν πολλές γεύσεις – όπως γλυκό και αλμυρό ποπ κορν ή γλυκόξινα ασιατικά πιάτα.

Επικεφαλής της μελέτης ήταν η Sarah Lefebvre, ειδική στις συμπεριφορές κατανάλωσης τροφίμων και ποτών στο Murray State University του Κεντάκι, και δύο ακόμη ειδικοί με έδρα τις ΗΠΑ.

Τα ευρήματα φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με αυτά μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε το 2020 , σύμφωνα με την οποία, το χαμηλό φως του εστιατορίου μπορεί πραγματικά να κάνει τη γεύση ενός γεύματος χειρότερη.  

«Με βάση τα ευρήματά μας, οι χώροι που σερβίρουν φαγητά μπορούν να μειώσουν τον φωτισμό τους για να ενισχύσουν τις γευστικές αντιλήψεις», υποστήριζε η ομάδα στην εργασία της, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Retailing and Consumer Services .

«Αυτό μπορεί να ισχύει για χώρους όπως κινηματογραφικές αίθουσες, όπου τα σνακ συνήθως αποτελούνται από αλμυρή (ποπ κορν) ή γλυκιά γεύση».

Κατά τη διάρκεια τριών πειραμάτων, οι ερευνητές έδωσαν φαγητό σε περισσότερους από 300 συμμετέχοντες. Στα δύο πρώτα πειράματα, οι συμμετέχοντες φορούσαν είτε γυαλιά με σκουρόχρωμους φακούς είτε γυαλιά με διαφανείς φακούς καθώς έτρωγαν. 

Τα σκουρόχρωμα γυαλιά ηλίου χρησίμευαν ως «χειρισμός της οπτικής εισόδου» για να μιμηθούν τον εξασθενημένο φωτισμό που βρέθηκε στα εστιατόρια, ενώ οι διαφανείς φακοί λειτουργούσαν ως συνθήκη ελέγχου.

Στο πρώτο πείραμα, οι συμμετέχοντες έλαβαν ένα κομμάτι σοκολάτας για να φάνε πριν αξιολογήσουν τη γεύση του σε μια κλίμακα επτά βαθμών.

Στα δύο πρώτα πειράματα, οι συμμετέχοντες έτρωγαν φαγητό ενώ φορούσαν γυαλιά είτε με σκούρους φακούς είτε γυαλιά με διαφανείς φακούς.

Στο δεύτερο πείραμα, οι συμμετέχοντες έτρωγαν είδη σνακ που είχαν είτε γλυκιά είτε αλμυρή γεύση και διέφεραν σε υφή και συνοχή, προτού τα βαθμολογήσουν βάσει γεύσης σε μια κλίμακα επτά βαθμών.

Τα είδη σνακ ήταν σταφίδες (γλυκές και τραγανές), μπισκότα (γλυκά και τραγανά), τυρί (αλμυρό και μασώδες) και πατατάκια (αλμυρά και τραγανά).

Στο τρίτο πείραμα, η μέθοδος άλλαξε. Οι ερευνητές άλλαξαν τη φωτεινότητα στο δωμάτιο αντί να κάνουν τους συμμετέχοντες να φορούν γυαλιά.

Επίσης, τους δόθηκε απλό αλμυρό ποπ κορν που λειτουργούσε ως «φαγητό μίας διάστασης» (αλμυρό) και ένα σάντουιτς με φυστικοβούτυρο και ζελέ, το οποίο χρησίμευε ως «πολυδιάστατη τροφή» (γλυκό και αλμυρό), προτού αξιολογήσουν επίσης τα γεύματα σε κλίμακα επτά βαθμών.

Συνολικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι αντιλήψεις γεύσης ήταν οριακά πιο ευνοϊκές με τους σκούρους φακούς.

Με άλλα λόγια, η θετική επίδραση του αμυδρού φωτός μειώθηκε για τρόφιμα με περισσότερες από μία γεύσεις (γλυκιά και αλμυρή) σε αντίθεση με τις διαστάσεις μιας γεύσης (μόνο γλυκιά), αν και δεν είναι σαφές γιατί συμβαίνει αυτό.

Άλλες έρευνες

Είναι πιθανό τα σήματα που αποστέλλονται στον εγκέφαλο όταν ερμηνεύουμε τη γεύση να παραμορφώνονται με κάποιο τρόπο από το χαμηλό φως ή ότι ο χαμηλός φωτισμός θεωρείται πιο ευχάριστος ή συμπληρωματικός της διατροφικής μας εμπειρίας.

Η όσφρηση είναι υπεύθυνη για τον εγκέφαλό μας να καταγράφει εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες διαφορετικές γεύσεις, ενώ οι πέντε γεύσεις – αλμυρή, γλυκιά, ξινή, πικρή και ουμάμι – καταγράφονται στη γλώσσα.

Αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά από έναν Ιάπωνα ερευνητή το 1908, το umami το οποίο περιγράφει γενικά πλούσιες, κρεατικές τροφές, όπως το βόειο κρέας και τους ζωμούς, καθώς και εκχυλίσματα μαγιάς όπως το Marmite.

Σύμφωνα με την ομάδα, περαιτέρω έρευνα θα μπορούσε να ελέγξει την επίδραση του διαφορετικού φωτός του περιβάλλοντος στην αντίληψη των όξινων, πικρών και ουμάμι τροφών.

Ορισμένα εστιατόρια των ΗΠΑ σερβίρουν πιάτα σχεδόν στο απόλυτο σκοτάδι με την ελπίδα να εντείνουν τις γεύσεις των πιάτων τους, σύμφωνα με την ομάδα.

Μια μελέτη του 2010 διαπίστωσε ότι όταν δίνονταν στους καταναλωτές μεγαλύτερες μερίδες σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, τότε αυτοί κατανάλωναν 36 τοις εκατό περισσότερο φαγητό.

Άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2004 προσδιόρισε επίσης ότι το χρώμα ενός δωματίου επηρεάζει την ποσότητα φαγητού που καταναλώνουν οι επισκέπτες.