Η ακρίβεια έχει ωθήσει τους καταναλωτές στην αναζήτηση φτηνότερων λύσεων στη διατροφή τους, όπως με το να προτιμούν προϊόντα επωνυμίας των σουπερμάρκετ. Υπάρχουν επιπτώσεις -εκτός πλεονεκτήματα΄- από αυτή την τάση;
Τι σημαίνει στην πράξη η φράση «πληθωρισμός στο 11,4%»; Σημαίνει πως ο μέσος κάτοικος της Ελλάδας αυτή τη στιγμή “κόβει” από όπου μπορεί, για να αντεπεξέλθει στην επιθετική άνοδο των τιμών. Στα τρόφιμα, αυτό μεταφράζεται σε παράλειψη γευμάτων, μείωση βασικών ειδών πρώτης ανάγκης που έχουν γίνει απλησίαστα, όπως το κρέας ή το ψάρι, «κυνήγι» των προσφορών των σουπερμάρκετ και επιλογή του φτηνότερου δυνατού είδους στο καθετί, με ό τι αυτό συνεπάγεται.
Μια νέα «τάση» που προκάλεσε ο πληθωρισμός είναι η προτίμηση των ειδών επωνυμίας του ίδιου του σουπερμάρκετ, δηλαδή προϊόντα που φτιάνονται ειδικά για αυτά. Είναι γνωστά ως προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας ή ως προϊόντα οικιακής επωνυμίας. Τυχαίο παράδειγμα για να γίνει πιο κατανοητό είναι- ας πούμε- τα όσπρια «ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ» ή το ζελέ “ΑΒ Βασιλόπουλος”. Σχεδόν όλα τα σουπερμάρκετ έχουν μια ιδιωτική ετικέτα, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις φέρει ένα διαφορετικό όνομα. Διαφημίζονται ως εναλλακτικές λύσεις σε χαμηλές τιμές σε πιο ακριβά είδη.
Στην πραγματικότητα, μέχρι σήμερα ορισμένοι τα αντιμετώπιζαν ως «κατώτερα» προϊόντα, κυρίως εξαιτίας της τιμής τους. Όμως, όπως αναφέρει και δημοσίευμα αντίστοιχης θεματολογίας του ιστοτόπου «The Conversation», η περιεκτικότητά τους σε θρεπτικά συστατικά και η ευρεία διαθεσιμότητα στα σούπερ μάρκετ, μπορεί να διαδραματίσουν ρόλο στην ενίσχυση της υγείας του πληθυσμού. Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι τα τρόφιμα ιδιωτικής ετικέτας, αυξάνουν τη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα σε πιο προσιτές επιλογές τροφίμων και συμβάλλουν στη βελτίωση των προτύπων ασφάλειας των τροφίμων.
Εάν, λοιπόν, τα προϊόντα οικιακής επωνυμίας χρησιμοποιούν τα ίδια συστατικά, γιατί είναι τόσο φτηνά; Τα σουπερμάρκετ, αν και χρησιμοποιούν υλικά και πρώτες ύλες ίδιας ποιότητας στα προϊόντα τους, εξοικονομούν από άλλα μέσα για να διατηρήσουν το κόστος χαμηλό, όπως για παράδειγμα από τη διαφήμιση ή την εμφάνιση της συσκευασίας. Φυσικά, δεν αποκλείεται σε κάποιες περιπτώσεις να υπάρξουν αγαθά Ιδιωτικής ετικέτας με κατώτερη ποιότητα, αλλά συνήθως ο λόγος για τον οποίο διατηρούν χαμηλό κόστος οφείλεται καθαρά στη μείωση κόστους οικονομιών κλίμακας. Όσον αφορά στο πόσο πιο φτηνά είναι τα προϊόντα οικιακής επωνυμίας συγκριτικά με τα υπόλοιπα, τα ποσοστά μπορεί να φτάσουν ως και 30-40%. Φυσικά, αυτό εξαρτάται από το προϊόν, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι βέβαιο πως οι καταναλωτές εξοικονομούν χρήματα με αυτή τους την επιλογή.
Καλά όλα αυτά. Αλλά ποιες οι συνέπειες που μπορεί να αποκομίσει κάποιος από την συνεχή επιλογή προϊόντων επωνυμίας σουπερμάρκετ; Για απλά, μη επεξεργασμένα προϊόντα, όπως το γάλα, τα αυγά και τα ζυμαρικά, δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία διαφορά στη διατροφική ποιότητα μεταξύ των τροφίμων οικιακής επωνυμίας και των επώνυμων τροφίμων.
Αλλά μερικές φορές φθηνότερα συστατικά χρησιμοποιούνται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις, στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Αν και ελάχιστες μελέτες έχουν αφιερωθεί στις οικιακές μάρκες τροφίμων, τα υπάρχοντα δεδομένα δείχνουν πως τρόφιμα, όπως οι προπαρασκευασμένες σάλτσες για ζυμαρικά μπορεί να έχουν λιγότερα φυτικά συστατικά και μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης, νατρίου (αλάτι) και πρόσθετων (όπως σταθεροποιητές, χρώματα και γεύσεις). Αυτό μπορεί να αλλάξει τόσο την ποιότητα όσο και τη γεύση.