Η πρώτη μελέτη που δείχνει ότι η απόδοση των παιδιών στην αριθμητική μπορεί να βελτιωθεί μέσω της ρητής διδασκαλίας μιας στρατηγικής μέτρησης των δακτύλων.
Οι εκπαιδευτικοί προσχολικής ηλικίας έχουν διαφορετικές απόψεις για την καταμέτρηση των δακτύλων. Μερικοί δάσκαλοι θεωρούν ότι η χρήση της μέτρησης των δακτύλων στα παιδιά σημαίνει ότι παλεύουν με τα μαθηματικά, ενώ άλλοι συσχετίζουν τη χρήση της ως προηγμένη αριθμητική γνώση. Σε μια νέα μελέτη για την Ανάπτυξη του Παιδιού, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης στην Ελβετία και στο Lea.fr, Editions Nathan στο Παρίσι, Γαλλία, διερεύνησαν εάν η στρατηγική μέτρησης των δακτύλων μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά του νηπιαγωγείου να λύσουν αριθμητικά προβλήματα.
Οι ενήλικες σπάνια χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους για να υπολογίσουν ένα μικρό άθροισμα (π.χ. 3+2), καθώς τέτοιες συμπεριφορές θα μπορούσαν να αποδοθούν σε παθολογικές δυσκολίες στα μαθηματικά ή σε γνωστικές βλάβες. Ωστόσο, τα μικρά παιδιά ηλικίας μεταξύ τεσσάρων και έξι ετών που χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους για να λύσουν τέτοια προβλήματα αναγνωρίζονται ως έξυπνα, πιθανώς επειδή έχουν ήδη φτάσει στο επίπεδο της αφαίρεσης που τους επιτρέπει να κατανοήσουν ότι μια ποσότητα μπορεί να αναπαρασταθεί με διαφορετικά μέσα. Μόνο από την ηλικία των οκτώ ετών η χρήση της μέτρησης των δακτύλων για την επίλυση πολύ απλών προβλημάτων μπορεί να υποδηλώνει μαθηματικές δυσκολίες.
Η τρέχουσα μελέτη είχε στόχο να καθορίσει εάν τα παιδιά που δεν μετρούν τα δάχτυλά τους μπορούν να εκπαιδευτούν να το κάνουν και εάν αυτή η εκπαίδευση θα είχε ως αποτέλεσμα βελτιωμένη αριθμητική απόδοση. Η μελέτη επικεντρώθηκε σε 328 παιδιά νηπιαγωγείου πέντε και έξι ετών (κυρίως Λευκοί Ευρωπαίοι που ζουν στη Γαλλία) και δοκίμασε τις ικανότητές τους για την επίλυση απλών προβλημάτων πρόσθεσης. Τα παιδιά που συμμετείχαν στρατολογήθηκαν μέσω των δασκάλων τους που έλαβαν εθελοντικά μέρος στο πείραμα.
Τα αποτελέσματα δείχνουν μια σημαντική αύξηση στην απόδοση μεταξύ πριν και μετά το τεστ για τα εκπαιδευμένα παιδιά που δεν μετρούσαν τα δάχτυλά τους αρχικά (από 37% σε 77% των σωστών απαντήσεων) σε σύγκριση με τους μη χρήστες δακτύλων στην ομάδα ελέγχου (από 40% έως 48%). Αυτά τα αποτελέσματα επαναλήφθηκαν σε ένα πείραμα με μια ομάδα ενεργού ελέγχου αντί για μια ομάδα παθητικού ελέγχου. Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που δείχνει ότι η απόδοση των παιδιών στην αριθμητική μπορεί να βελτιωθεί μέσω της ρητής διδασκαλίας μιας στρατηγικής μέτρησης των δακτύλων.
Οι ερευνητές προτείνουν ότι εφόσον τα παιδιά που χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους για να βοηθήσουν στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων έχουν καλύτερη απόδοση από αυτά που δεν το κάνουν, η διδασκαλία μιας στρατηγικής μέτρησης των δακτύλων θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση της ανισότητας μεταξύ των παιδιών στα μαθηματικά. Ωστόσο, εάν τα παιδιά που χρησιμοποιούν την καταμέτρηση των δακτύλων τη χρησιμοποιούν ως αριθμητική διαδικασία ή καταλαβαίνουν κάτι βαθύτερο για τους αριθμούς, θα πρέπει να εξακριβωθεί με μελλοντική έρευνα.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Η Εταιρεία Έρευνας στην Ανάπτυξη του Παιδιού είχε την ευκαιρία να συζητήσει αυτήν την έρευνα με την Δρ Catherine Thevenot από το Ινστιτούτο Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Λωζάνης.
SRCD: Τι σας οδήγησε να μελετήσετε την καταμέτρηση των δακτύλων στο νηπιαγωγείο;
Δρ. Thevenot: Η ιδέα προήλθε από συνομιλίες με δασκάλους της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Συχνά με ρωτούσαν αν πρέπει να ενθαρρύνουν ή να αποθαρρύνουν τα παιδιά να χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους για να λύνουν υπολογισμούς. Παραδόξως, η υπάρχουσα έρευνα δεν πρόσφερε μια σαφή απάντηση, γεγονός που άφησε τους δασκάλους εύλογα απογοητευμένους με τη συχνή απάντησή μου «Δεν ξέρω». Αυτή η επαναλαμβανόμενη ερώτηση, σε συνδυασμό με την έλλειψη συγκεκριμένων αποδεικτικών στοιχείων, με ενέπνευσαν να διερευνήσω το ζήτημα ο ίδιος. Ο καλύτερος τρόπος για να δώσω μια ουσιαστική απάντηση ήταν μέσω πειραματικών μελετών—έτσι αυτό ακριβώς αποφάσισα να κάνω.
SRCD: Πώς μπορούν αυτά τα ευρήματα να είναι χρήσιμα για δασκάλους, επαγγελματίες και φροντιστές;
Δρ. Thevenot: Τα ευρήματά μας είναι εξαιρετικά πολύτιμα γιατί, για πρώτη φορά, δίνουμε μια συγκεκριμένη απάντηση στο μακροχρόνιο ερώτημα του εάν οι δάσκαλοι πρέπει να διδάσκουν ρητά στα παιδιά να χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους για την επίλυση προβλημάτων πρόσθεσης — ειδικά εκείνων που δεν το κάνουν τόσο φυσικά. Η απάντηση είναι ναι. Η μελέτη μας δείχνει ότι η εκπαίδευση στον υπολογισμό των δακτύλων είναι αποτελεσματική για πάνω από το 75% των νηπιαγωγών. Το επόμενο βήμα είναι να διερευνήσουμε πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε το υπόλοιπο 25% των παιδιών που δεν ανταποκρίθηκαν το ίδιο καλά στην παρέμβαση.
SRCD: Σας εξέπληξε κάποιο από τα ευρήματα;
Δρ. Thevenot: Απολύτως. Όταν είδα για πρώτη φορά τα αποτελέσματα, έμεινα έκπληκτος από την τεράστια βελτίωση στην απόδοση μεταξύ των παιδιών που αρχικά δεν χρησιμοποιούσαν τα δάχτυλά τους για να λύσουν τα προβλήματα. Πριν από την παρέμβασή μας, αυτά τα παιδιά ήταν σε θέση να λύσουν μόνο περίπου το ένα τρίτο των προβλημάτων πρόσθεσης στην προ-δοκιμή. Μετά την εκπαίδευση, όμως, έλυναν πάνω από τα τρία τέταρτα! Η διαφορά ήταν εντυπωσιακή, ειδικά σε σύγκριση με τις ομάδες ελέγχου, όπου τα κέρδη ήταν ασήμαντα. Η έκταση αυτής της βελτίωσης ξεπέρασε πραγματικά τις προσδοκίες μου.
SRCD: Τι ακολουθεί σε αυτό το πεδίο έρευνας;
Δρ. Thevenot: Ένα σημαντικό ερώτημα τώρα είναι να προσδιορίσουμε εάν αυτό που διδάξαμε στα παιδιά υπερβαίνει μια απλή διαδικασία επίλυσης των προβλημάτων. Με άλλα λόγια, θέλουμε να μάθουμε εάν η παρέμβασή μας οδήγησε σε μια βαθύτερη εννοιολογική κατανόηση των αριθμών, συγκεκριμένα εάν τα παιδιά αντιλαμβάνονται καλύτερα πώς να χειρίζονται τις ποσότητες που αντιπροσωπεύουν τα δάχτυλά τους. Στην πραγματικότητα, έχουμε ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζουμε αυτό το ερώτημα και τα αρχικά αποτελέσματα είναι πολλά υποσχόμενα. Ωστόσο, πρέπει ακόμα να πραγματοποιήσουμε πρόσθετα πειράματα για να επιβεβαιώσουμε ότι αυτές οι βελτιώσεις είναι πράγματι άμεσο αποτέλεσμα του προπονητικού μας προγράμματος.
Αυτή η εργασία υποστηρίχθηκε από το Ελβετικό Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (Schweizerischer Nationalfonds).
Ακολουθήστε το Cibum 
