Γιατί οι επιστήμονες, αμφισβητούν τα οφέλη και την επίδραση στο βάρος, των light προϊόντων.
Του Γιάννη Τσάκνη*
Ένα προϊόν ονομάζεται light, όταν οι θερμίδες που περιέχει είναι μειωμένες κατά 30% από το αντίστοιχο πρωτότυπο (κανονικό) προϊόν και δεν σχετίζεται με τη μείωση πρωτεϊνών. Ακόμη, light χαρακτηρίζονται και τα προϊόντα των οποίων ένα συστατικό είναι μειωμένο κατά 50% τουλάχιστον από το αντίστοιχο κανονικό. Ταξινομούνται στις παρακάτω κατηγορίες:
- τα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος (γαλακτοκομικά προϊόντα),
- τα ημιαποβουτυρωμένα (1,5% λίπος),
- τα τελείως αποβουτυρωμένα (0% λίπος),
- προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας ή μειωμένης περιεκτικότητας (περιέχουν μέχρι 25% λιγότερο λίπος),
- προϊόντα light που περιέχουν υποκατάστατα λίπους,
- χωρίς κορεσμένα λιπαρά (περιέχουν λιγότερο από 0,1 gr κορεσμένα και τρανς λιπαρά/100 γραμμάρια τροφίμου),
- Χαμηλό σε ζάχαρη (περιέχει λιγότερο από 5 gr ζάχαρης/100gr τροφίμου),
- oινοπνευματώδη ποτά στα οποία έχει αφαιρεθεί μια ποσότητα αλκοόλ ή και όλο το αλκοόλ (π.χ. μπύρες light),
- αλάτι light (περιέχει λιγότερο νάτριο).
-Όμως το λίπος δίνει άρωμα και γεύση στα τρόφιμα, επομένως η αφαίρεσή του θα συμβάλλει, το light τρόφιμο που θα προκύψει με μειωμένα λιπαρά, να έχει διαφορετικό άρωμα και γεύση από το κανονικό. Για να επιτευχθεί παραπλήσια γεύση και άρωμα χρησιμοποιούνται βελτιωτικά γεύσης, όπως είναι τα τροποποιημένα σάκχαρα η άλλα πρόσθετα. Αυτός είναι ο λόγος που τα light προϊόντα, δέχονται αμφισβήτηση από τους επιστήμονες, δεδομένου ότι έχουν υποστεί παραπάνω επεξεργασίες από τα κανονικά και επιπλέον περιέχουν πρόσθετες ουσίες, επομένως είναι περισσότερο ανθυγιεινά. Όμως, δεν είναι όλα τα light προϊόντα το ίδιο επιζήμια για τον ανθρώπινο οργανισμό, εξαρτάται από την επεξεργασία που έχουν υποστεί και τα είδος των προσθέτων που έχουν χρησιμοποιηθεί.
Η θρεπτική αξία των light προϊόντων
1. Γαλακτοκομικά με λιγότερα λιπαρά (γάλα, γιαούρτι, τυριά): είναι από τα πιο ασφαλή light προϊόντα, γιατί αφαιρείται το λίπος με μηχανική επεξεργασία (όχι με χημική) και δεν προστίθεται κάποιο άλλο συστατικό, αλλά ο ανθρώπινος οργανισμός λαμβάνει λιγότερη ποσότητα ασβεστίου και βιταμινών Α και η D, που βρίσκονται στο λίπος. Σε κάποια γιαούρτια ή επιδόρπια γιαουρτιού χρησιμοποιούνται τεχνητές γλυκαντικές ύλες.
2. Προϊόντα κρέατος και αλλαντικά: συνήθως αφαιρείται ένα ποσοστό κυρίως κορεσμένων λιπαρών, αλλά περιέχουν αρκετό αλάτι και άλλα πρόσθετα συστατικά και η πρόσληψή τους πρέπει να είναι ελεγχόμενη.
3. Προϊόντα με λιγότερη ζάχαρη: στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα αναψυκτικά, τα επιδόρπια, τα γλυκά, τα παγωτά, στα οποία η ζάχαρη έχει αντικατασταθεί από άλλες φυσικές ή τεχνητές γλυκαντικές ύλες, για τις οποίες νεότερες έρευνες έδειξαν ότι δημιουργούν διάφορες παρενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό: αλλάζουν το εντερικό μικροβίωμα, διεγείρουν το αίσθημα της πείνας, συσσωρεύονται στο αίμα και προκαλούν βλάβες στις φλέβες. Ειδικότερα, η υπερκατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών ουσιών μπορεί να προκαλέσει, παχυσαρκία, διαβήτη τύπου ΙΙ, μεταβολικό σύνδρομο – το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλή πίεση, υψηλό ζάχαρο, υψηλή χοληστερίνη και καρδιαγγειακά νοσήματα.
-Light προϊόντα και παχυσαρκία: Η παχυσαρκία είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους δημιουργίας light προϊόντων, δυστυχώς όμως στις μελέτες που έχουν γίνει δεν φαίνεται ότι τα light προϊόντα έχουν μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με τα συμβατικά, στη μείωση και διατήρηση ενός χαμηλότερου βάρους. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν καταναλώνουμε ένα light προϊόν έχουμε την τάση να καταναλώνουμε μεγαλύτερη ποσότητα, γιατί θεωρούμε ότι έχει αρκετά λιγότερες θερμίδες ή ότι αυτό το προϊόν δεν παχαίνει, με αποτέλεσμα να προσλαμβάνουμε περισσότερες θερμίδες από ότι αν καταναλώνουμε το κανονικό αντίστοιχο προϊόν.
Ένας δεύτερος λόγος που μπορεί να συμβαίνει αυτό, είναι ότι ένα από τα υποκατάστατα του λίπους στα light προϊόντα είναι απλά σάκχαρα, με συνέπεια να αυξάνονται τα σάκχαρα στη διατροφή μας και παρόλο που παίρνουμε λιγότερες θερμίδες μπορεί να εμφανιστούν άλλες παρενέργειες. Μελέτες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι η υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα μπορεί να προκαλέσει αύξηση του λίπους στο συκώτι, μακροπρόθεσμα αύξηση του σωματικού λίπους και αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανίσουμε διαβήτη στο μέλλον. Άλλες μελέτες που έγιναν σε πειραματόζωα έδειξαν ότι, όταν αυτά σταμάτησαν να τρέφονται με light προϊόντα και επανήλθαν στα κανονικά, κατανάλωναν πολύ μεγάλες ποσότητες. Αυτό αποδόθηκε στη μείωση της ντοπαμίνης του εγκεφάλου, όταν κατανάλωναν light τρόφιμα, τα οποία περιείχαν χαμηλά λιπαρά και η γεύση ήταν μειωμένη.
-Άλλες έρευνες έδειξαν ότι, είναι μύθος ότι τα light αναψυκτικά δεν παχαίνουν, ενώ έχουν την ίδια επίδραση στο Δείκτη Μάζας Σώματος όπως και τα κανονικά αναψυκτικά.
Συμπέρασμα: Μελέτες έδειξαν ότι, υπάρχουν χιλιάδες παχύσαρκοι που έχουν εντάξει στην καθημερινότητά τους τα light τρόφιμα και αναψυκτικά, όμως παραμένουν παχύσαρκοι ή και αυξάνουν περισσότερο το βάρος τους, σε σχέση με άλλους καταναλωτές που τρέφονται με τα αντίστοιχα πλήρη τρόφιμα.
Σύσταση: Καταναλώνουμε κανονικά τρόφιμα, αλλά σε λελογισμένες ποσότητες και δεν υπάρχει κανένας λόγος να προσφεύγουμε σε light προϊόντα.
* Γιάννης Τσάκνης, Καθηγητής στην Ποιότητα και Ασφάλεια Τροφίμων Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Ακολουθήστε το Cibum 
