Ταχεία ανίχνευση της πηγής της επιδημίας Listeria monocytogenes στην Ελβετία μέσω συνεντεύξεων ρουτίνας με ασθενείς και αλληλουχίας ολόκληρου του γονιδιώματος.
Πανεπιστήμια της Ελβετίας και δημόσιες Αρχές δημοσίευσαν μελέτη, σχετικά με ένα ξέσπασμα λιστερίωσης το 2022. Στόχος της μελέτης είναι να αναδείξει τις προσεγγίσεις που εφαρμόστηκαν για την ταχεία επιβεβαίωση της εστίας, την ανίχνευση της υποκείμενης πηγής μόλυνσης και τα μέτρα που ελήφθησαν για την εξάλειψή της και τον περιορισμό της εστίας.
Η λιστερίωση είναι μια σπάνια ασθένεια στην Ελβετία με 40 έως 60 επιβεβαιωμένα κρούσματα κάθε χρόνο σε πληθυσμό περίπου 8,7 εκατομμυρίων κατοίκων. Ωστόσο, η ασθένεια μπορεί να είναι σοβαρή και απειλητική για τη ζωή, ειδικά για ανοσοκατεσταλμένους και ηλικιωμένους. Λόγω του υψηλού ποσοστού θνησιμότητας, η λιστερίωση κατατάσσεται στις κύριες αιτίες θανάτου από τροφιμογενείς ασθένειες και κατά συνέπεια έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία και την οικονομία στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Τα συμπτώματα της λιστερίωσης μπορεί να είναι ήπια, όπως διάρροια και χαμηλός πυρετός, αλλά η ασθένεια μπορεί επίσης να οδηγήσει σε σοβαρά συμπτώματα, όπως σήψη και βλάβη οργάνων. Επιπλέον, η Listeria monocytogenes έχει την ικανότητα να διασχίζει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό οδηγώντας σε μηνιγγίτιδα και εγκεφαλική λοίμωξη. Σε έγκυες γυναίκες, το L. monocytogenes μπορεί να διασχίσει τον φραγμό του πλακούντα οδηγώντας σε διαπλακουντιακές λοιμώξεις του εμβρύου με υψηλό κίνδυνο επακόλουθης αποβολής. Η μακρά περίοδος επώασης των περίπου 11 ημερών (10% των περιπτώσεων που εμφανίζουν περιόδους επώασης >4 εβδομάδες) αποτελεί σημαντική πρόκληση κατά την αναζήτηση της πηγής μόλυνσης σε ασθενείς με λιστερίωση.
Δεδομένης της πανταχού παρουσίας τους στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένου του εδάφους και/ή των επιφανειακών υδάτων, το L. monocytogenes μπορεί να υπάρχει σε ωμά τρόφιμα (π.χ. κρέας, ψάρι, πουλερικά, λαχανικά, νωπό γάλα).
Το καλοκαίρι του 2022, αναφέρθηκαν 20 κρούσματα Listeria monocytogenes ορότυπου 4b τύπου 388. Γεωγραφικά, 18 από τα 20 κρούσματα επιδημίας σημειώθηκαν στη βορειοανατολική Ελβετία. Η διάμεση ηλικία των ασθενών ήταν 77,4 έτη (εύρος: 58,1–89,7), με τα δύο φύλα να επηρεάζονται εξίσου. Η κυλιόμενη ανάλυση των δεδομένων της συνέντευξης αποκάλυψε καπνιστή πέστροφα από τοπικό παραγωγό ως ύποπτη πηγή μόλυνσης, πυροδοτώντας επιτόπια έρευνα της μονάδας παραγωγής και δειγματοληψία των ύποπτων προϊόντων από την αρμόδια καντονική ομάδα επιθεώρησης τροφίμων στις 15 Ιουλίου 2022. Υπενθυμίζεται το μεγάλο ξέσπασμα λιστερίωσης από καπνιστή πέστροφα σε 4 Ευρωπαϊκές χώρες το το 2020 και το 2021 με 55 κρούσματα στη Γερμανία, την Αυστρία, τη Δανία και την Ελβετία που οδήγησε σε τρεις θανάτους.
Επτά από δέκα τα δείγματα βρέθηκαν θετικά για L. monocytogenes και η αντίστοιχη καντονιακή αρχή διέταξε απαγόρευση παραγωγής και διανομής καθώς και ανάκληση προϊόντος. Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ασφάλειας Τροφίμων και Κτηνιατρικής εξέδωσε δημόσια προειδοποίηση σε εθνικό επίπεδο για τα εν λόγω προϊόντα καπνιστών ψαριών. Η ανάλυση αλληλουχίας ολόκληρου του γονιδιώματος επιβεβαίωσε την αλληλοσυσχέτιση των απομονώσεων προϊόντων καπνιστή πέστροφας L. monocytogenes και των απομονώσεων που προέρχονται από τους ασθενείς. Μετά την απαγόρευση παραγωγής και διανομής και την ανάκληση προϊόντων, οι αναφορές νέων κρουσμάτων που σχετίζονται με την επιδημία σύντομα μηδενίστηκαν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Αυτή η εστία λιστερίωσης περιορίστηκε σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα χάρη στον εντοπισμό της πηγής μόλυνσης μέσω της καθιερωμένης συνδυασμένης προσέγγισης έγκαιρης συνέντευξης από κάθε ασθενή με λιστερίωση ή μιας αντιπροσωπευτικής και συνεχούς μοριακής ανάλυσης του L που προέρχεται από τον ασθενή και τα τρόφιμα. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την αποτελεσματικότητα αυτής της καθιερωμένης, κοινής προσέγγισης που περιλαμβάνει τις ομοσπονδιακές και τις καντονιακές αρχές και τα ερευνητικά ιδρύματα που έχουν εξουσιοδοτηθεί να περιορίσουν τα κρούσματα λιστερίωσης στην Ελβετία.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Swiss Med Wkly. 2024; 154:3745
Ακολουθήστε το Cibum 
