Η συντήρηση των τροφίμων είναι ένα σημαντικό ζήτημα, με τις πλαστικές συσκευασίες που χρησιμοποιούνται προς το παρόν να μπορούν να διατηρήσουν τα τρόφιμα ασφαλή και σε θερμοκρασία δωματίου για έως και δώδεκα μήνες.
Σύμφωνα με έρευνα του Washington State University που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Food and Bioprocess Technology, έτοιμα γεύματα ζυμαρικών με τυρί μπορούν να μείνουν, διατηρώντας τα επιλεγμένα θρεπτικά συστατικά, στη συντήρηση όχι μόνο για δώδεκα μήνες αλλά έως και τρία χρόνια! Φυσικά, τα εν λόγω τρόφιμα μπορούν στη συνέχεια να καταναλωθούν χωρίς να υπάρχει απολύτως κανένας κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών.
«Χρειαζόμαστε ένα καλύτερο προστατευτικό περίβλημα, για να κρατήσουμε το οξυγόνο μακριά από τα τρόφιμα και να τους παρέχουμε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής παρόμοια με αυτή που εξασφαλίζουν το αλουμινόχαρτο και οι πλαστικές θήκες από laminate», δήλωσε ο Shyam Sablani, ο οποίος ηγείται της ομάδας που εργάζεται για τη δημιουργία ενός καλύτερης συσκευασίας συντήρησης.
«Πάντα σκεφτόμασταν να αναπτύξουμε ένα προϊόν που θα μπορεί να πάει στον Άρη, αλλά με τεχνολογία που θα μπορεί, επίσης, να ωφελήσει τους καταναλωτές και εδώ στη Γη».
Πέρα από την προοπτική των διαστημικών ταξιδιών, οι ερευνητές συνεργάζονται στενά με το στρατό των ΗΠΑ, ο οποίος θέλει να βελτιώσει τα “έτοιμα γεύματα” (MREs), ώστε να διατηρούνται νόστιμα και να μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια ακόμα και μετά από τρία χρόνια.
Σε επιτροπή γευσιγνωσίας που διεξήγαγε πρόσφατα ο Στρατός, έγινε δοκιμή σε μακαρόνια με τυρί μετά από τρία χρόνια αποθήκευσης και κρίθηκαν εξίσου καλά συγκριτικά με την προηγούμενη φορά που είχαν αποθηκευτεί για εννέα μήνες.
Επειδή είναι αναμενόμενο να αναρωτιέται κανείς ποια βήματα ακολουθούνται, η διαδικασία είναι η εξής:
Το ίδιο το φαγητό αποστειρώνεται χάρη σε μια διαδικασία αποστείρωσης χρησιμοποιώντας θερμότητα με τη βοήθεια μικροκυμάτων (MATS) που αναπτύχθηκε από τον Dr. Juming Tang του Washington State University.
Τα τρόφιμα, υποχρεωτικά, αποστειρώνονται σε πλαστικό, αφού τα μεταλλικά δοχεία δεν μπορούν να μπουν σε φούρνο μικροκυμάτων, ενώ με τη σειρά του και το γυαλί δεν ενδείκνυται λόγω του ότι είναι εύθραυστο, ενώ είναι πολύ βαρύ ως υλικό για να χρησιμοποιηθεί στο στρατό ή στο διάστημα.
Η προσθήκη μιας επίστρωσης μεταλλικού οξειδίου σε ένα στρώμα της πλαστικής μεμβράνης αυξάνει σημαντικά τον χρόνο που χρειάζεται για να διαρρεύσει το οξυγόνο και άλλα αέρια.
Η τεχνολογία επίστρωσης μεταλλικού οξειδίου υπάρχει εδώ και σχεδόν 10 χρόνια, αλλά δημιουργεί ρωγμές όταν υποβάλλεται σε διαδικασίες αποστείρωσης. Αυτό τελικά θέτει σε κίνδυνο τη διάρκεια ζωής των τροφίμων, σύμφωνα με τον Shyam Sablani, καθηγητή στο Τμήμα Μηχανικής Βιολογικών Συστημάτων του WSU. Οι ερευνητές της WSU συνεργάζονται με εταιρείες συσκευασίας για την ανάπτυξη νέων μεμβρανών που διατηρούν το οξυγόνο και τους ατμούς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Οι μεμβράνες συσκευασίας αποτελούνται από πολλαπλά στρώματα διαφορετικών πλαστικών. Αυτά τα λεπτά στρώματα έχουν διαφορετικούς σκοπούς, όπως – μεταξύ άλλων – να είναι ένα καλό προστατευτικό, να σφραγίζει καλά, να έχει μεγάλη αντοχή, είπε ο Sablani.
Μάλιστα, ο Στρατός σκοπεύει να κάνει δοκιμές κανονικά στο πεδίο μάχης, στέλνοντας το φαγητό που θα έχει αποθηκευτεί στους στρατιώτες που θα βρίσκονται εκεί.
Βέβαια, η ερευνητική ομάδα δε θα περιμένει τρία χρόνια για να δοκιμάσει τα αποτελέσματα της κάθε νέας μεμβράνης αφού η διατήρηση των συσκευασμένων τροφίμων σε θερμοθάλαμο θερμοκρασίας 38 βαθμών Κελσίου μπορεί να επιταχύνει γρήγορα τις διαδικασίες με σταθερό ρυθμό. Έτσι, έξι μήνες στο θερμοθάλαμο ισοδυναμούν με τρία χρόνια σε θερμοκρασία δωματίου, ενώ εννέα μήνες ισοδυναμούν με σχεδόν πέντε χρόνια, σύμφωνα με τον Sablani.
Όσον αφορά τις δοκιμές στο διάστημα, προφανώς δεν είναι εφικτό να ταξιδέψουν οι ερευνητές στον Άρη για να κάνουν επί τόπου τις δοκιμές τους. Για αυτό το λόγο ο Sablani σχεδιάζει να έρθει σε επικοινωνία με τη NASA για το πώς μπορούν να γίνουν οι δοκιμές στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, αφού ειδικά στην περίπτωση του διαστήματος, δεν υπάρχει περιθώριο για λάθη.
Μάλιστα, η NASA αναμένεται να ζητήσει αποθήκευση των τροφίμων για χρονικό διάστημα έως και πέντε ετών και αυτή η προοπτική είναι κάτι που απασχολεί την ερευνητική ομάδα στην παρούσα φάση, αφού ο επιπλέον χρόνος αποθήκευσης είναι απαραίτητος σε περίπτωση που η αποστολή καθυστερήσει και οι εξερευνητές πρέπει να παραμείνουν περισσότερο στο διάστημα.