Το φαινόμενο “πλατό” και πως να το αντιμετωπίσουμε
Του Δρ Αναστάσιου Παπαλαζάρου*
Γιατί «κολλάει» η ζυγαριά μας; Είναι ένα ερώτημα που δεχόμαστε πολύ συχνά και απασχολεί πλήθος κόσμου που έχουν ξεκινήσει την προσπάθεια για απώλεια βάρους. Η σταθεροποίηση της ζυγαριάς μετά από μια αρχική απώλεια βάρους είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο και είναι απόλυτα φυσιολογικό. Για να δούμε, όμως, ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο.
Ένας πολύ συχνός λόγος είναι το φαινόμενο «πλατό». Τι συμβαίνει όμως στο φαινόμενο «πλατό»; Τις πρώτες εβδομάδες μιας δίαιτας συνήθως είναι αυξημένος ο ρυθμός απώλειας βάρους και ενώ συνεχίζουμε το πρόγραμμα διατροφής είναι πολύ πιθανό ο δείκτης της ζυγαριάς να σταθεροποιηθεί. Η μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων έχει ως αποτέλεσμα ο οργανισμός να καταναλώνει ως καύσιμο για ενέργεια το γλυκογόνο που βρίσκεται αποθηκευμένο στους μύες και στο συκώτι μας, τα μόρια του οποίου έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η αρχική απώλεια βάρους που παρατηρείται να οφείλεται σε απώλεια νερού. Στην συνέχεια , η απώλεια βάρους οφείλεται σε απώλεια λίπους ή απώλεια μυϊκής μάζας, όταν πραγματοποιείται χωρίς συστηματική άσκηση. Η απώλεια μυϊκής μάζας είναι παράγοντας μείωσης του μεταβολικού ρυθμού που συμβάλλει στην στασιμότητα του βάρους. Επομένως, στο φαινόμενο «πλατό» , ο οργανισμός μας αποκτά ένα είδος ανοχής στο πρόγραμμα διατροφής και δεν ανταποκρίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως στην αρχή, άρα ο οργανισμός είναι σε μια διαδικασία «καύσης» θερμίδων ίσες με τις θερμίδες που προσλαμβάνει.
Μια άλλη αιτία είναι η κατακράτηση υγρών, δηλαδή νερό που συσσωρεύεται σε διάφορα σημεία του σώματός μας και μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες όπως η έμμηνος ρύση στις γυναίκες, μια φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να λαμβάνουμε, διατροφικοί παράγοντες, καθιστική και όρθια στάση για μεγάλο χρονικό διάστημα κλπ.
Πολλές φορές, ακόμα, μπορεί να ευθύνονται ορισμένες ορμόνες , όπως η αύξηση των αναβολικών ορμονών. Ο οργανισμός μας αναπτύσσει κάποιους μηχανισμούς άμυνας προς την απώλεια βάρους, οι οποίοι είναι κυρίως ορμόνες τόσο με αναβολικό χαρακτήρα, όπως η κορτιζόλη, όσο και με ορεξιογόνο δράση όπως για παράδειγμα η γκρελίνη.
Αφού είδαμε τις συχνότερες αιτίες , ας δούμε τους τρόπους να «ξεκολλήσουμε» την ζυγαριά μας!
Αρχικά , είναι πολύ σημαντικό η προσπάθεια απώλειας βάρους να είναι ένας συνδυασμός δίαιτας και σωματικής άσκησης. Στην περίπτωση της σταθεροποίησης της ζυγαριάς , μπορούμε να αυξήσουμε την άσκηση με αντιστάσεις, καθώς βοηθάει στην διατήρηση των υψηλών επιπέδων της μυϊκής μάζας και την αποφυγή της μείωσης του μεταβολισμού.
Η αλλαγή της σύστασης του προγράμματος διατροφής είναι ένας ακόμα τρόπος να κουνήσουμε τον δείκτη της ζυγαριάς μας. Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι ιδιαίτερα προσαρμοστικός, με αποτέλεσμα μετά από ένα χρονικό διάστημα να προσαρμόζεται σε ένα πρόγραμμα διατροφής και άσκησης. Σε συνεννόηση πάντα με τον διαιτολόγο μας μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα διαφορετικό διαιτητικό σχήμα, για μικρό χρονικό διάστημα, όπως μια μικρή μείωση των υδατανθράκων.
Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε στόχους όταν ξεκινήσουμε την προσπάθεια μας, πρέπει όμως οι στόχοι μας να είναι ρεαλιστικοί. Αξίζει πάντα να προσπαθούμε να καταφέρουμε όλους μας τους στόχους, όμως ένας άπιαστος στόχος μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην ισορροπία με το φαγητό.
Μεγάλη έμφαση πρέπει να δίνουμε και στον ύπνο μας. Να κοιμόμαστε δηλαδή επαρκώς , τουλάχιστον 6 με 8 ώρες.
Το συμπέρασμα είναι πως είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο να «κολλήσει» η ζυγαριά μας. Δεν πρέπει όμως να τα παρατήσουμε και να απογοητευτούμε. Θα συνεχίσουμε την προσπάθειά μας , θα ακολουθήσουμε τις παραπάνω συμβουλές και σίγουρα θα ανταμειφθούμε!
*Δρ Αναστάσιος Παπαλαζάρου Διαιτολόγος – Διατροφολόγος πτυχιούχος και διδάκτορας του Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου – King’s College London Human Nutrition. www.drpapalazarou.gr
Ακολουθήστε το Cibum 
