Για την περίοδο 2016-2020, η απάτη ανήλθε στο 0,09% των συνολικών πληρωμών της ΚΓΠ, που αντιστοιχεί σε 262 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) συνιστά στις χώρες της ΕΕ να στραφούν πιο προορατικά κατά των δόλιων πρακτικών στις γεωργικές δαπάνες.
Τα στοιχεία που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Αρχή Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) αναφέρουν ότι ο δημοσιονομικός αντίκτυπος των καταγγελλόμενων δόλιων παρατυπιών για την Κοινή Γεωργική Πολιτικκή – ΚΓΠ είναι γενικά χαμηλός.
Για την περίοδο 2016-2020, η απάτη ανήλθε στο 0,09% των συνολικών πληρωμών της ΚΓΠ ύψους 262 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό το 0,09% ισούται με 235 εκατομμύρια δολάρια και αντιπροσωπεύει το 10,9% του συνόλου της απάτης στις δαπάνες της ΕΕ.
Ενώ το 10,9% του συνόλου της απάτης στον τομέα των δαπανών της ΕΕ είναι σημαντικό, οι γεωργικές δαπάνες αποτελούν περίπου το 39% του προϋπολογισμού της Ένωσης.
«Οι απατεώνες ενδέχεται να εκμεταλλεύονται αδυναμίες στους ελέγχους των κρατών μελών, επομένως οι ελεγκτές συνιστούν επίσης στην Επιτροπή να παρακολουθεί καλύτερα τα εθνικά μέτρα καταπολέμησης της απάτης, να παρέχει πιο συγκεκριμένη καθοδήγηση και να προωθεί τη χρήση νέων τεχνολογιών για την πρόληψη και τον εντοπισμό της απάτης», λέει ο Νικόλαος Μηλιώνης, μέλος του ΕΕΣ που ηγήθηκε του ελέγχου.
Παρακολούθηση της απάτης
Η αρχή καταπολέμησης της απάτης OLAF, εντοπίζει κάθε χρόνο πολλές δυνητικά δόλιες παρατυπίες. Κατά την τελευταία περίοδο που αναλύθηκε (2018-2020), ο οργανισμός έλεγξε 700 πληρωμές και επισήμανε 17 ως πιθανώς σχετιζόμενες με απάτη.
Η τεχνολογία έχει επισημανθεί ως το οριστικό εργαλείο για τον μετριασμό της γεωργικής απάτης.
«Από το 2013, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναπτύσσει το δικό της εργαλείο IT για τη βαθμολόγηση των κινδύνων, το Arachne. Το σύστημα αυτό μπορεί να εντοπίσει έργα, δικαιούχους και εργολάβους που διατρέχουν κίνδυνο απάτης», εξηγεί ο κ. Μηλιώνης.
Ωστόσο, δύο έτη μετά την έναρξη του εν λόγω προγράμματος, μόνο επτά από τους 76 οργανισμούς πληρωμών των κρατών μελών πληρωμών έχουν τηλεφορτώσει δεδομένα.
«Από το 2018, οι οργανισμοί πληρωμών μπορούν να διενεργούν «ελέγχους ανά παρακολούθηση» βάσει δορυφορικών δεδομένων. Στο τέλος του 2021, τρία χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του εργαλείου, οι «έλεγχοι ανά παρακολούθηση» κάλυπταν μόνο το 13,1 % της συνολικής έκτασης που λάμβανε άμεσες ενισχύσεις», τονίζει ο κ. Μηλιώνης.
Tο ΕΕΣ επισήμανε ως «αρκετά υψηλό» το φαινόμενο της “αρπαγή γης”, δηλαδή όταν κάποιος οικειοποιείται γη με ασαφή ιδιοκτήτη (ή μη ενεργό) ή την αποκτά απλώς για να λάβει άμεσες ενισχύσεις, ενώ δεν τη χρησιμοποιεί για γεωργικές πρακτικές.
Αυτό μπορεί να απαιτεί παραποίηση εγγράφων, εξαναγκασμό, χρήση πολιτικής επιρροής ή εμπιστευτικών πληροφοριών, χειραγώγηση των διαδικασιών ή δωροδοκίες.
Άλλες απάτες
Η έκθεση εξηγεί άλλες περιπτώσεις απάτης, όπως εταιρείες που δεν αποκαλύπτουν τους δεσμούς τους με άλλες εταιρείες και που κανονικά δεν θα έπρεπε να έχουν επωφεληθεί από επιχορηγήσεις μικρών επιχειρήσεων, καθώς ήταν μέρος μιας μεγαλύτερης εταιρείας ομπρέλας.
Σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, η παραποίηση εγγράφων ή η προσομοίωση γεωργικής δραστηριότητας χρησιμοποιήθηκαν από εταιρείες για να είναι επιλέξιμες για ενίσχυση της ΚΓΠ.
«Η απάτη βλάπτει τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ και εμποδίζει τους πόρους της ΕΕ να επιτύχουν τον στόχο της πολιτικής», υπογραμμίζει στο Food Ingredients First ο κ. Μηλιώνης.
Ενώ το ΕΕΣ χρησιμοποίησε έναν μετριοπαθή τόνο σε αυτή την έκθεση για την απάτη, τον Μάιο ήταν αρκετά επικριτικό για τις προσπάθειες δαπανών για το κλίμα στην ΕΕ, αφού διαπίστωσε συγκεχυμένες και υπερεκτιμημένες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα χρήματα που δαπανώνται για τη γεωργία συνδέονται στην πραγματικότητα με πράσινες πολιτικές.
Ακολουθήστε το Cibum 
