Τους τελευταίους μήνες τόσο οι αγρότες της ΕΕ όσο και οι υπουργοί Γεωργίας των χωρών μελών εκφράζουν ανησυχίες και παράπονα για το υψηλό κόστος παραγωγής αλλά ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας έδωσε στο πρόβλημα μία μεγαλύτερη και πιο σημαντική διάσταση.
Εδώ και αρκετούς μήνες, οι τιμές των γεωργικών εισροών, όπως τα λιπάσματα, βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα και συνεχίζουν να αυξάνονται, λόγω, μεταξύ άλλων, της αύξησης των τιμών της ενέργειας. Οι τιμές λιανικής του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά 51% και 30% αντίστοιχα, σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Όπως γράφει το Euractiv «Οι αγρότες της ΕΕ αντιμετωπίζουν την τέλεια καταιγίδα: η γεωπολιτική ένταση, η αύξηση των τιμών της ενέργειας και η οικονομική κρίση μετά την πανδημία σημαίνουν ότι το κόστος των λιπασμάτων, των σπόρων, των ζωοτροφών, της μεταφοράς και της διανομής έχει αυξηθεί», δήλωσε ο φιλελεύθερος Ρουμάνος ευρωβουλευτής Vlad Gheorghe κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής συζήτησης.
Το θέμα συζητήθηκε επίσης από τους υπουργούς Γεωργίας της ΕΕ κατά τη συνάντησή τους στις 21 Φεβρουαρίου όπου πολλά κράτη μέλη εξέφρασαν ανησυχίες. Ενώ το θέμα είχε ήδη τεθεί στη συνεδρίαση του Ιανουαρίου, «η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί», δήλωσε μετά τις συνομιλίες ο υπουργός Γεωργίας της Γαλλίας Ζουλιέν Ντενορμαντί, ο οποίος ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου.
Τα μέτρα της Επιτροπής
Μιλώντας στους υπουργούς, ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Janusz Wojciechowski τόνισε ότι η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Πρώτον, πρόκειται να δημοσιεύσει μια ανακοίνωση για την αύξηση των τιμών της ενέργειας την επόμενη Τετάρτη 2 Μαρτίου, η οποία θα περιγράφει πιθανά μέσα για τη μείωση των τιμών και θα παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη ως προς τα μέτρα σε εθνικό επίπεδο που θα ήταν αποδεκτά από την Επιτροπή, είπε ο Wojciechowski.
Ενώ η ανακοίνωση θα αναφέρεται στις τιμές της ενέργειας γενικότερα, ο Επίτροπος πρόσθεσε ότι το πρόβλημα των τιμών των λιπασμάτων, «που είναι πολύ σημαντικό για τους αγρότες», θα αντιμετωπιστεί επίσης.
Οι επιπτώσεις της Ρωσο – Ουκρανικής σύρραξης
Ενώ το υψηλό κόστος παραγωγής ήταν στην ημερήσια διάταξη εδώ και μήνες, οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία και η προοπτική περαιτέρω κυρώσεων κατά της Ρωσίας έδωσαν στο θέμα νέα πιο επείγουσα διάσταση.
Εκτός από την εισαγωγή σημαντικών ποσοτήτων σιταριού τόσο από την Ουκρανία όσο και από τη Ρωσία, η ΕΕ «εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό» από τη Ρωσία όσον αφορά τις γεωργικές εισροές, όπως τόνισε πρόσφατα αξιωματούχος της Επιτροπής κατά τη διάρκεια ακρόασης με την επιτροπή γεωργίας του Κοινοβουλίου.
Ειδικά όταν πρόκειται για λιπάσματα, «είμαστε ευάλωτοι σε γεωπολιτικούς κινδύνους», εξήγησαν. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ΕΕ πρέπει να εισάγει μεγάλο μέρος του αερίου που απαιτείται για την παραγωγή λιπασμάτων.
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών αυτής της εβδομάδας, «συζητήσαμε το θέμα της Ουκρανίας, όταν μιλήσαμε για τον αντίκτυπο του ενεργειακού κόστους στην παραγωγή της ΕΕ», είπε ο Γάλλος Denormandie, προσθέτοντας ότι το θέμα είχε προσεγγιστεί «από την άποψη του κόστους των πρώτων υλών, των εισροών, των λιπασμάτων και του φυσικού αερίου” και προειδοποίησε πως λόγω των επιπτώσεών της στο κόστος των εισροών, η κρίση «κάνει την κατάσταση πιο τεταμένη», προειδοποίησε.
Μία πηγή εντός του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου αναφερόμενη στο θέμα των επιπτώσεων των κυρώσεων κατά της Ρωσίας είπε: “θα ήταν ανόητο για τους υπουργούς να κλείσουν τα μάτια στις επιπτώσεις πιθανών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, οι οποίες «θα μπορούσαν να πιέσουν περαιτέρω την αγορά. Ως άνθρωποι που γνωρίζουμε καλά την κατάσταση, όλοι θυμόμαστε τον αντίκτυπο που είχαν οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, στον αγροτικό τομέα της ΕΕ ».
Ο αύξηση του πληθωρισμού
Εν τω μεταξύ, οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν επίσης ανησυχίες για τη συμβολή των αυξήσεων των τιμών στον αυξανόμενο πληθωρισμό, με τον Gheorghe του Renew να αποκαλεί τον πληθωρισμό «νέο κανόνα».
Η Επίτροπος Ισότητας Helena Dalli κατά τη διάρκεια της συνόδου της ολομέλειας επεσήμανε ότι πολλά από τα πιθανά μέτρα για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, όπως αλλαγές στη φορολογία τόσο της ενέργειας όσο και άλλων εισροών, εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών.
Εκτός από τη γενικά τεταμένη κατάσταση στην αγορά, το αγροτικό συμβούλιο της Δευτέρας είδε επίσης τους υπουργούς να επαναλαμβάνουν ανησυχίες για την κρίση στον τομέα του χοιρινού κρέατος, όπου οι τιμές παραγωγού έχουν πέσει κάτω από το κόστος σε πολλές περιπτώσεις.
Ενώ ορισμένα κράτη μέλη έχουν επανειλημμένα καλέσει την ΕΕ να παρέμβει με μέτρα για την αγορά, η Επιτροπή μέχρι στιγμής παρέμεινε διστακτική.
Μιλώντας ενώπιον των υπουργών γεωργίας της ΕΕ-27, ο Wojciechowski παρέμεινε σε αυτή τη θέση.
«Είμαστε ενήμεροι για την κατάσταση, αλλά υπάρχουν ήδη σημάδια βελτίωσης», είπε, αναφέροντας την αργή αύξηση των τιμών των χοιριδίων. Επιπλέον, τόνισε ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης δεν υποστήριξαν όλα τα κράτη μέλη βραχυπρόθεσμα μέτρα ανακούφισης από κρίσεις σε επίπεδο ΕΕ.
Αντίθετα, ο Wojciechowski τόνισε ότι είναι σημαντικό να βρεθεί «μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ανάκαμψης για τον κλάδο». Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα σχηματίσει μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για να συζητήσει το μέλλον του τομέα των χοίρων, είπε.