Γιατί οργανώσεις δεν θέλουν την ονομασία «σκωτσέζικος σολομός».
Οι παραγωγοί σολομού στη Σκωτία απέκτησαν το δικαίωμα να αφαιρέσουν τη λέξη «εκτρεφόμενος» από την μπροστινή πλευρά της συσκευασίας των προϊόντων τους. Η απόφαση αυτή ελήφθη ύστερα από νομική υποστήριξη της κυβέρνησης, η οποία θεώρησε ότι ο όρος ήταν περιττός και ενδεχομένως υποτιμητικός.
Η συγκεκριμένη αλλαγή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της τροποποίησης της προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης (ΠΓΕ) από «σκωτσέζικος σολομός εκτροφής» σε απλά «σκωτσέζικος σολομός», κατόπιν αιτημάτων της βιομηχανίας ιχθυοκαλλιέργειας. Σύμφωνα με τους αρμόδιους φορείς, η νέα διατύπωση εξακολουθεί να διασφαλίζει την αυθεντικότητα του προϊόντος, όπως συμβαίνει με άλλες ΠΓΕ, όπως οι παστίλιες Κορνουάλης ή η μαύρη πουτίγκα Stornoway.
Ωστόσο, οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων και την προστασία του περιβάλλοντος, όπως η Animal Equality UK και η Wildfish, άσκησαν προσφυγή, υποστηρίζοντας ότι η αλλαγή αυτή μπορεί να παραπλανήσει τους καταναλωτές σχετικά με την πραγματική προέλευση του σολομού.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Τροφίμων και Αγροτικών Υποθέσεων (Defra) αντέτεινε ότι η ονομασία «σκωτσέζικος σολομός» εξακολουθεί να αντικατοπτρίζει την γεωγραφική προέλευση του προϊόντος και δεν δημιουργεί σύγχυση. Επιπλέον, οι δικηγόροι της κυβέρνησης τόνισαν ότι δεν υπάρχει λόγος να διατηρείται μια δυνητικά υποτιμητική λέξη στη σήμανση της ΠΓΕ.
Το δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ της αλλαγής, με τον δικαστή O’Connor να απορρίπτει την έφεση των ακτιβιστών, δηλώνοντας ότι η νέα ετικέτα δεν παραπλανά τους καταναλωτές όσον αφορά την προέλευση του σολομού ή τη μέθοδο παραγωγής του.
Παρ’ όλα αυτά, ο όρος «εκτρεφόμενος» εξακολουθεί να απαιτείται στην πίσω πλευρά της συσκευασίας, ώστε να τηρούνται οι κανονισμοί επισήμανσης τροφίμων.
Η σκωτσέζικη βιομηχανία ιχθυοκαλλιέργειας είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς παραγωγής τροφίμων στη χώρα, με ετήσια παραγωγή περίπου 200.000 τόνων σολομού Ατλαντικού, αξίας άνω του 1 δισ. στερλινών. Ο σολομός αποτελεί το κορυφαίο εξαγώγιμο τρόφιμο του Ηνωμένου Βασιλείου, αποφέροντας περίπου 600 εκατ. λίρες ετησίως από εξαγωγές σε περισσότερες από 50 χώρες.
Ακτιβιστικές ομάδες συνεχίζουν να εκφράζουν ανησυχίες για τις συνθήκες στις μονάδες εκτροφής, υποστηρίζοντας ότι οι ασθένειες και οι ψείρες που αναπτύσσονται σε αυτές επηρεάζουν τον άγριο πληθυσμό σολομού. Το 2023, οι απώλειες σολομού εκτροφής πριν από τη συγκομιδή έφτασαν τα 17,4 εκατ. ψάρια, αριθμός-ρεκόρ που ξεπέρασε τα 17,2 εκατ. του 2022.
Οι επιχειρήσεις του κλάδου αποδίδουν αυτούς τους υψηλούς αριθμούς θνησιμότητας σε παράγοντες όπως οι μικρομέδουσες, ενώ οι ακτιβιστές κατηγορούν την υπερπληθυσμιακή διαχείριση των φάρμων.
Η Abigail Penny, διευθύντρια της Animal Equality UK, δήλωσε: «Οι καταναλωτές αξίζουν περισσότερη διαφάνεια, όχι λιγότερη. Η εμπιστοσύνη τους έχει ήδη πληγεί σοβαρά από καταγγελίες για παραβιάσεις της καλής διαβίωσης των ψαριών, κρούσματα ασθενειών και υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. Η αφαίρεση της λέξης “εκτρεφόμενος” είναι απλώς μια προσπάθεια να αποσιωπηθεί η πραγματικότητα της βιομηχανίας».
Ο Tavish Scott, διευθύνων σύμβουλος της Salmon Scotland, υπερασπίστηκε την απόφαση, λέγοντας: «Ο σκωτσέζικος σολομός είναι το κορυφαίο εξαγώγιμο τρόφιμο του Ηνωμένου Βασιλείου και είμαστε ικανοποιημένοι που οι δικαστές απέρριψαν τις αβάσιμες νομικές ενστάσεις. Ο κλάδος μας τηρεί όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές και η νέα ετικέτα αντανακλά την πραγματικότητα της αγοράς».
Παρά τις αντιδράσεις, η απόφαση παραμένει σε ισχύ και η σήμανση της ΠΓΕ έχει πλέον τροποποιηθεί. Ωστόσο, η διαμάχη γύρω από τη βιωσιμότητα και τις πρακτικές της βιομηχανίας σολομού εκτροφής συνεχίζεται, με τους ακτιβιστές να ζητούν αυστηρότερους ελέγχους και μεγαλύτερη διαφάνεια.