Συλλογή δεδομένων όπως το βάρος της αποικίας, η θερμοκρασία και ο θόρυβος για την έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων.
Οι μέλισσες είναι απαραίτητες τόσο για την επικονίαση όσο και για την παραγωγή μελιού. Ωστόσο, ο τομέας δέχεται τεράστια πίεση από την κλιματική αλλαγή, τα φυτοφάρμακα, τις ασθένειες και την απώλεια οικοτόπων. Οι μέλισσες –και το μελισσοκομικό επάγγελμα– γίνονται όλο και πιο ευάλωτες. Το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο B-GOOD ξεκίνησε για να καταστήσει την ευρωπαϊκή μελισσοκομία πιο ανθεκτική. «Θέλαμε να εντοπίσουμε νωρίτερα τις αποικίες μελισσών που αντιμετωπίζουν προβλήματα και να επέμβουμε όταν είναι απαραίτητο», εξηγεί ο συντονιστής του έργου Dirk de Graaf από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης στο Βέλγιο.
Εισαγωγή της αυτοματοποιημένης συλλογής δεδομένων
Για να επιτευχθεί αυτό, το έργο εισήγαγε την αυτοματοποιημένη συλλογή δεδομένων. «Τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν χρησιμοποιηθεί συστήματα παρακολούθησης κυψελών», λέει ο de Graaf. «Αυτά μετρούν πράγματα όπως το βάρος της αποικίας, τη θερμοκρασία και τον ήχο». Το έργο B-GOOD ήθελε να πάει ένα βήμα παραπέρα, συλλέγοντας αυτόματα αυτά τα δεδομένα από μεγάλο αριθμό κυψελών και στη συνέχεια αναπτύσσοντας αλγόριθμους ικανούς να ανιχνεύουν πότε κάτι πάει στραβά. Αυτό θα μπορούσε στη συνέχεια να οδηγήσει σε εξατομικευμένες παρεμβάσεις. Αρχικά, το έργο εγκατέστησε τεχνολογίες παρακολούθησης σε 64 αποικίες, μετρώντας παραμέτρους όπως ο αριθμός και το βάρος των μελισσών και ο θόρυβος. Μια καινοτομία ήταν η εισαγωγή ενός ελεγχόμενου ηλεκτρομαγνητικού «κτυπήματος», το οποίο προκαλούσε δονήσεις. Η ομάδα μπόρεσε να δει πώς άλλαξαν οι αντιδράσεις με τα χρόνια και να ανιχνεύσει διαφορετικές αποκρίσεις από διαφορετικές αποικίες. «Τα επόμενα 2 χρόνια, προσκαλέσαμε μελισσοκόμους από όλη την Ευρώπη να ενωθούν μαζί μας και να συμμετάσχουν στη συλλογή δεδομένων», προσθέτει ο de Graaf. «Καταλήξαμε να έχουμε περίπου 400 αποικίες που εμπλέκονται».
Ειδοποιήσεις και οδηγίες για μελισσοκόμους
Από αυτό το τεράστιο σύνολο δεδομένων, η ομάδα του έργου μπόρεσε να αναπτύξει αλγόριθμους που μπορούν να ανιχνεύσουν πότε οι αποικίες είναι πιθανό να έχουν πρόβλημα. «Έγινε σαφές, για παράδειγμα, ότι η συνεχής μέτρηση του βάρους μιας αποικίας περιέχει τόσες πολλές πληροφορίες», παρατηρεί ο de Graaf. Αυτοί οι αλγόριθμοι χρησιμοποιήθηκαν επίσης για την αποστολή ειδοποιήσεων στους μελισσοκόμους, για να τους ενημερώσουν εάν κάτι δεν πάει καλά. Οι αλγόριθμοι χρησιμοποιούνται επίσης για την ενεργοποίηση προσαρμοσμένης καθοδήγησης για τον μελισσοκόμο, προτείνοντας την κατάλληλη πορεία δράσης με βάση τα δεδομένα που λαμβάνονται. «Ήμασταν σε άμεση επικοινωνία με τους μελισσοκόμους σε όλη τη διάρκεια του έργου», λέει ο de Graaf. «Ενώ κάποτε οι μελισσοκόμοι μπορεί να έκαναν χειρόγραφες σημειώσεις για τις παρατηρήσεις τους, τώρα όλα μπορούν να ψηφιοποιηθούν και να μοιραστούν».
Εικονικά τοπία και διαδραστικοί χάρτες
Η ομάδα του έργου ανέπτυξε επίσης χάρτες καταλληλότητας τοπίου για μέλισσες σε όλη την Ευρώπη. «Αυτοί οι χάρτες βασίστηκαν στους τύπους των λουλουδιών: όταν ανθίζουν, πόση γύρη παρέχουν», εξηγεί ο de Graaf. «Έχουμε τώρα μια καλύτερη ιδέα για το ποιες περιοχές λειτουργούν καλύτερα για τις μέλισσες». Επιπλέον, δημιουργήθηκε ένα εικονικό τοπίο. «Αυτό λειτουργεί λίγο σαν προσομοιωτής πτήσης, αλλά για μελισσοκόμους», σημειώνει ο de Graaf. «Σε αυτό το εικονικό διαδικτυακό τοπίο, οι μοντελιστές μπορούν να τοποθετήσουν μια εικονική αποικία σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία και να δουν πώς οι μέλισσες είναι πιθανό να ανταποκριθούν στο περιβάλλον». Ο De Graaf είναι πεπεισμένος ότι η τεχνολογική πρόοδος που σημειώθηκε στο έργο B-GOOD βρίσκεται στο δρόμο προς την τελική υιοθέτηση. «Προς το παρόν, η τεχνολογία εξακολουθεί να είναι λίγο ακριβή, αλλά έχουμε ήδη δει το κόστος να μειώνεται την τελευταία δεκαετία», προσθέτει. «Εν τω μεταξύ, θα βασιστούμε στην επιστημονική απόδειξη αυτού που έχουμε βρει μέχρι τώρα. Έχουμε αποδείξει ότι αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να παρακολουθούν την υγεία των αποικιών και να παρέχουν καθοδήγηση στους μελισσοκόμους΄.
Πηγή: Cordis Europe
Ακολουθήστε το Cibum 
