Γιατί τον τελευταίο καιρό ανακαλούνται τόσα πολλά προϊόντα περιποίησης και ομορφιάς;
Της Ελένης Τσαγκά
Το Cibum έχει πολλές φορές προειδοποιήσει τους αναγνώστες για κίνδυνο από γνωστά και μη, καλλυντικά και είδη προσωπικής φροντίδας που ανακαλούνται από την αγορά. Η συντριπτική πλειονότητα των καλλυντικών προϊόντων που ανακαλούνται περιέχουν το απαγορευμένο αλλεργιογόνο άρωμα βουτυλοφαινυλομεθυλοπροπιόνη {2-(4-τριτ-βουτυλβενζυλ) προπιοναλδεΰδη (BMHCA ή Lilial)} , καθώς μπορεί να βλάψει το αναπαραγωγικό σύστημα, μπορεί να βλάψει την υγεία του αγέννητου παιδιού και μπορεί να προκαλέσει ευαισθητοποίηση του δέρματος. Το Lilial (χρησιμοποιείται συνήθως ως άρωμα σε καλλυντικά παρασκευάσματα και σκόνες πλυντηρίου.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πατατάκια – Σοκολάτες: Μετανάστευση βενζολίου, νιτρωδών και αμιδίων, από τη συσκευασία – Ευρήματα εργαστηριακής ανάλυσης
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | 456 κρούσματα σαλμονέλας σε μικρά παιδιά από τα Kinder της Ferrero – Η εταιρεία γνώριζε μήνες πριν αλλά δεν ενημέρωσε τις Αρχές
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Φράουλες: Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την απομάκρυνση των φυτοφαρμάκων – Τι λένε οι ειδικοί
Η Επιστημονική Επιτροπή για την Ασφάλεια των Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) κατέληξε στο συμπέρασμα τον Μάιο του 2019 ότι η χρήση του lilial τόσο στα καλλυντικά που ξεβγάζονται όσο και στα καλλυντικά που μένουν «δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής». Μετά από μελέτες σε ζώα που διαπίστωσαν ότι είναι τοξικό για την αναπαραγωγή, επαναταξινομήθηκε ως απαγορευμένη ουσία στην ΕΕ και απαγορεύτηκε η χρήση του σε καλλυντικά από τον Μάρτιο του 2022. Μερικές φορές μπορεί να λειτουργήσει ως αλλεργιογόνο και μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα εξ επαφής σε ευαίσθητα άτομα.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Dove: Εντοπίστηκαν κι άλλα αφρόλουτρα με την απαγορευμένη ουσία που επηρεάζει τη γονιμότητα – Ειδοποίηση στο Ευρωπαϊκό Rapex
Για να κάνω παιδιά κατέφυγα σε εξωσωματική γονιμοποίηση λόγω “ανεξήγητης υπογονιμότητας”, όπως και το 10% των υπογόνιμων ζευγαριών. Όσο και να το έψαξα, οι γιατροί δεν μπορούσαν να εντοπίσουν την αιτία, αφού όλα τα συστήματα αναπαραγωγής, ήταν κάτι παραπάνω από λειτουργικά. Θυμάμαι όμως, πως από την εφηβεία μου, ζητούσα από τη μαμά μου να χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο απορρυπαντικό πλυντηρίου για να μυρίζουν ωραία τα ρούχα μου και φορούσα συνέχεια επί περίπου 15 χρόνια, μία συγκεκριμένη κολόνια. Τώρα, φυσικά, δεν μπορώ να μάθω εάν αυτά τα προϊόντα περιείχαν Lilial, αλλά από τότε που έγινε γνωστό, δεν μου φεύγει από το μυαλό ότι υπάρχει πιθανότητα να ταλαιπωρήθηκα τόσο πολύ, ψυχικά και σωματικά, εξαιτίας αυτών των προϊόντων… επειδή απλώς ως κοριτσάκι, ήθελα να μυρίζω όμορφα…
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πότε η κατανάλωση του κινόα μπορεί να είναι επικίνδυνη;
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Αυτά είναι τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες που βρίσκονται στα πόμολα – Πώς θα τα καθαρίσετε
Αλλά υπάρχουν και άλλοι σοβαροί λόγοι ανάκλησης όπως η παρoυσία καρκινογόνου Βενζολίου, που μπορεί να προκαλέσει λευχαιμία. Η πρόσφατη είδηση της ανάκλησης δημοφιλών προϊόντων της L’oreal έγινε πρωτοσέλιδο και έκανε το γύρο του κόσμου. Μετά από αυτή την ανάκληση ακολούθησαν και άλλες γνωστές εταιρείες, που απέσυραν τα προϊόντα τους για τον ίδιο λόγο.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πλένεται η ηλεκτρική κουβέρτα στο πλυντήριο;
Εκτός από το BMHCA και το βενζόλιο σε καλλυντικά έχει βρεθεί η ουσία Hydroxyisohexyl 3-cyclohexene carboxaldehyde που προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις, ενώ έρευνα έχει δείξει ότι περίπου το ένα τρίτο των περίπου 318.000 συστατικών που βρίσκονται σε προϊόντα μακιγιάζ ταξινομούνται ως υψηλού κινδύνου. Όπως τα parabens που έχουν συνδεθεί με ορμονικές διαταραχές, φθαλικές ενώσεις που μπορούν να επηρεάσουν ιδιαίτερα τις αναπαραγωγικές ορμόνες, BPA που παρεμβαίνει στα οιστρογόνα και βρίσκεται σε προϊόντα όπως lip glosses, κραγιόν, κρέμες ξυρίσματος, μπουκάλια foundation, βάζα λοσιόν και compacts μακιγιάζ, και φορμαλδεΰδη που χρησιμοποιείται σε ορισμένα καλλυντικά συντηρητικά, όπως σε καλλυντικά μαντηλάκια, λοσιόν σώματος, σαμπουάν, μαλακτικά, ακόμη και σε θεραπείες ισιώματος μαλλιών. Γνωστή ως καρκινογόνος ουσία, η φορμαλδεΰδη παρεμβαίνει επίσης στην παραγωγή ορμονών. Έχουν ανακληθεί και προϊόντα μολυσμένα με βακτήρια
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ομαδική αγωγή σε πασίγνωστη σοκολατοβιομηχανία για μπισκότα τίγκα σε βαρέα μέταλλα και φυτοφάρμακα
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Cheetos: Δημοπρατείται γαριδάκι με τη μορφή του Michael Jordan με τιμή εκκίνησης τα $525!
Ο κλάδος της ομορφιάς και της προσωπικής φροντίδας το 2023 είχε έσοδα άνω των 625 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε όλο τον κόσμο. Είμαστε ακόμα στον τρίτο μήνα του 2025 και τα έσοδα στην αγορά Καλλυντικών στην Ευρώπη ανέρχονται σε 24,01 δισεκατομμύρια δολάρια… Επίσης από την 1/1/2025 έχουν ανακοινωθεί στην Ευρωπαϊκή Πύλη αναφοράς για κίνδυνο από μη εδώδιμα προϊόντα, 340 ανακλήσεις για αφρόλουτρα σαμπουάν, κρέμες, μαλακτικές, βαφές μαλλιών, κολόνιες κα.
Γιατί όμως τόσο πολλές και μεγάλες εταιρείες θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών; Μήπως να υποθέσουμε ότι τα τμήματα ποιότητας στερούνται βασικές γνώσεις της νομοθεσίας ή γνώσεις μικροβιολογίας και βιοχημείας; Και ποιος τους επιτρέπει να την θέτουν σε κίνδυνο; Απάντηση δεν υπάρχει. Υπάρχει νομοθεσία για τους κανόνες που διέπουν την παραγωγή καλλυντικών προϊόντων στην Ευρώπη, ωστόσο δεν έχουμε δει καμία δραστική ενέργεια, για παράδειγμα κυρώσεις και αυστηρά πρόστιμα ίσως και ποινικές διώξεις σε εταιρείες με απαγορευμένα συστατικά, και όχι μόνο μία απλή ανάκληση η οποία περνάει στα ψιλά γράμματα. Και μήπως, όταν ένα προϊόν ανακαλείται επειδή περιέχει ένα απαγορευμένο συστατικό, ο χημικός και το στέλεχος μάρκετινγκ που είναι υπεύθυνοι για αυτό το προϊόν, θα πρέπει να θεωρηθούν υπεύθυνοι και υπόλογοι;
Δεν φταίνε όμως μόνο οι Αρχές, ούτε η απληστία των μεγάλων εταιρειών. Φταίει η παγκοσμιοποίηση, η ανεξέλεγκτη πώληση προϊόντων μέσω διαδικτύου και τα ανέφικτα πρότυπα ομορφιάς που μας επιτάσσει η σύγχρονη κοινωνία. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι μόνο ο καταναλωτής μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του με εγρήγορση και συνειδητές επιλογές. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε τι περιέχουν τα προϊόντα σας είναι να διαβάζετε “τα ψιλά γράμματα” στη λίστα των συστατικών, ακόμα και αν χρειάζεται… μεγεθυντικός φακός. Ωστόσο όπως έγραψε σε σχόλιο αναγνώστρια του Cibum: “Είμαστε σοβαροί;;; Ο καταναλωτής θα το παίζει χημικός και πρέπει να μαθαίνει κάθε τρεις και λίγο τις βλαβερές ουσίες των προϊόντων που ΔΕ θα έπρεπε να υπάρχουν σ’αυτά, αντί να φύγουν μια και καλή απ’τα ράφια των καταστημάτων με συνοπτικές διαδικασίες;;;””.
Πολύ σωστή παρατήρηση και συμφωνούμε απόλυτα, αλλά δυστυχώς όπως όλα δείχνουν ο μόνος που μπορεί να προστατεύσει εμάς και την οικογένειά μας, είναι ο εαυτός μας. Για να μην επιστρέψουμε στην εποχή των γιαγιάδων μας που χρησιμοποιούσαν μόνο πράσινο αγνό σαπούνι και δεν είχαν ούτε πρόβλημα αναπαραγωγής ούτε τόσους πολλούς καρκίνους, (αλλά δεν ήταν και τόσο όμορφες) θα πρέπει να διαβάζουμε τις ετικέτες και ανατρέχουμε στο διαδίκτυο για κάθε ουσία. Ίσως επίσης θα πρέπει να επιλέγουμε φυσικά και βιολογικά προϊόντα, απαλλαγμένα από χημικές ουσίες. Ίσως και να χρησιμοποιούμε μόνο τα απαραίτητα καλλυντικά και να μην γεμίζουμε το μπάνιο μας, με κάθε νέο προϊόν ομορφιάς που “όμορφα” μας προωθούν. Μόνο έτσι μπορούμε -κάπως- να προστατευτούμε.