Πόσο χρόνο μπορούν να παραμείνουν στο στόμα χωρίς κίνδυνο.
Αν και τα πρώτα καλαμάκια που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος ήταν από χαρτί, νέα διάσταση στον κίνδυνο χρήσης για χάρτινα καλαμάκια, εκτός από τις αντιδράσεις των καταναλωτών οι οποίοι εμφανίζονται απογοητευμένοι και δυσαρεστημένοι με τη χρήση τους, βλέπει το φως της δημοσιότητας. Εκτός από το ότι έχουν δυσάρεστη γεύση, δεν έχουν την ίδια ευελιξία με τα πλαστικά, ενώ κατά τη διάρκεια της χρήσης διασπώνται και μικρά κομμάτια χαρτιού και, μπορεί να καταλήξουν να επιπλέουν στο ποτό, αλλοιώνοντας την γεύση του και δίνοντας του μία «χάρτινη επίγευση», σύμφωνα με νέα στοιχεία ενέχουν και σοβαρό κίνδυνο για την υγεία.
Τα καλαμάκια που κατασκευάζονται από υλικά όπως το χαρτί και το μπαμπού συχνά προωθούνται ως πιο φιλικά προς το περιβάλλον από τα αντίστοιχα πλαστικά. Ωστόσο, μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι αυτά τα υποτιθέμενα βιώσιμα καλαμάκια περιέχουν δυνητικά τοξικές χημικές ουσίες που ονομάζονται πολυφθοροαλκυλ και υπερφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS).
Η μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές στο Βέλγιο, ανέλυσε εμπορικά διαθέσιμα καλαμάκια πόσιμου διαφόρων τύπων και κατέγραψε συγκεντρώσεις PFAS σε 39 ξεχωριστές μάρκες. Τα PFAS ανακαλύφθηκαν σχεδόν σε όλα τα καλαμάκια από χαρτί και μπαμπού που δοκιμάστηκαν. Είναι δε εντυπωσιακό το γεγονός ότι εντοπίστηκαν και σε πλαστικά και γυάλινα καλαμάκια, αλλά σε μικρότερη συχνότητα. Έρευνες δείχνουν ότι οι έγκυες γυναίκες που εκτίθενται σε αυτές τις ουσίες μπορεί να παρουσιάσουν μειωμένη γονιμότητα και αυξημένη αρτηριακή πίεση. Τα παιδιά τους θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αναπτυξιακές επιπτώσεις όπως χαμηλό βάρος γέννησης, πρόωρη εφηβεία και ακόμη και αυξημένο κίνδυνο ορισμένων μορφών καρκίνου.
Τον κίνδυνο για την υγεία λόγω της παρουσίας σε αυτά, των «για πάντα χημικών» PFAS, επιβεβαίωσε σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ ο καθηγητής αναλυτικής Χημείας στο ΕΚΠΑ Νίκος Θωμαΐδης. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα μελέτη του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, έδειξε πως και οι χάρτινες συσκευασίες τροφίμων παρουσιάζουν δυνητικό κίνδυνο για την υγεία, όπως και οι πλαστικές, καθώς έχουν πλαστική επιφανειακή επίστρωση που προστατεύει το χαρτί. Επίσης, τον περασμένο Οκτώβριο μεγάλη αλυσίδα σουπερμάρκετ στην Κροατία ανακάλεσε χάρτινα καλαμάκια στα οποία εντοπίστηκε η ουσία 2-Benzisothiazol-3-one (BIT)
Mιλώντας για τις υπερφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS) που περιέχονται στα καλαμάκια ο κ. Θωμαΐδης υποστήριξε ότι η συγκεκριμένη ομάδα πλαστικών ουσιών έχει αναδειχθεί σε ένα μεγάλο παγκόσμιο πρόβλημα, διότι χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες. «Έχει αποδειχθεί ότι βιομεγεθύνονται και καταλήγουν στο πιάτο μας. Έχουν αρνητικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία αλλά και στο οικοσύστημα, αλλά είναι πολύ δύσκολο να τις αντικαταστήσουμε γιατί έχουν ιδιαίτερες ιδιότητες» ανέφερε ο Nίκος Θωμαΐδης. Διευκρίνισε δε πως οι ουσίες PFAS υπάρχουν σε απειροελάχιστες ποσότητες στα χάρτινα καλαμάκια, αλλά δεν πρέπει να τα χρησιμοποιούμε πάνω από 10-20 λεπτά.
Όσον αφορά τα πιάτα από ανακυκλωμένο χαρτί που χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε ταχυφαγεία τόνισε ότι όσο πιο ζεστό είναι το τρόφιμο τόσο μεγαλύτερη είναι η μετανάστευση, προσθέτοντας ότι οι γυάλινες συσκευασίες είναι οι πιο ασφαλείς.
Αποσυντίθενται μετά από μούλιασμα σε υγρά για κάποιο χρονικό διάστημα, γεγονός που τα καθιστά επικίνδυνα για πνιγμό.
Εκτός των παραπάνω αξίζει επίσης να αναφερθούν και οι προειδοποιήσεις για κίνδυνο πνιγμού που έγιναν πριν από ένα χρόνο. Τότε οι Αρχές Ασφάλειας Τροφίμων δύο Ευρωπαϊκών χωρών, της Ολλανδίας και της Φινλανδίας δέχθηκαν χιλιάδες καταγγελίες για κίνδυνο πνιγμού που αφορούσε στα μικρά παιδιά, καθώς μέρος τους κατέληξε στον λαιμό παιδιών ή ατόμων με ειδικές ανάγκες. Πολλά βρέφη σύμφωνα με καταγγελίες γονιών κατάπιαν υγρές τροφές μαζί με τα χάρτινα καλαμάκια που περιλαμβάνονταν στη συσκευασία, οι οποίες διασπώνται στο στόμα του βρέφους ως αποτέλεσμα της μάσησης και του πιπιλίσματος.
Με βάση τα παραπάνω ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του θέματος είναι να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε εντελώς καλαμάκια… άλλωστε αυτό γινόταν για εκατοντάδες χρόνια. Αλλά πόσο είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε αυτή την μικρή ευκολία για το καλό το δικό μας αλλά και του περιβάλλοντος; Ο χρόνος θα δείξει…