Καθοδήγηση για τη βιομηχανία: Μεταφορά Τροφίμων με Ασφάλεια

Η Εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας για την έκδοση βεβαίωσης καταλληλότητας οχημάτων μεταφοράς τροφίμων – Διαδικασίες προστασίας που πρέπει να εφαρμόζονται

Δεν είναι λίγοι όσοι απασχολούνται στη βιομηχανία τροφίμων, που επικεντρώνονται στην ασφάλεια και ποιότητα τροφίμων μόνο εντός της εγκατάστασης επεξεργασίας και όχι εκτός. Και είναι γεγονός ότι οι διαδικασίες για την εξασφάλιση της ασφάλειας τροφίμων κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους, είναι παραγκωνισμένες και υποβαθμισμένες. Επιπλέον είναι γνωστό ότι οι αυξομειώσεις της θερμοκρασίας και η κακές πρακτικές στην τροφική ψυκτική αλυσίδα (FCC) εξελίσσονται στους πλέον κρίσιμους παράγοντες στη διαδικασία παραγωγής τροφίμων, και αποτελεί πρόκληση για τις μεταφορικές εταιρείες.

Όπως όμως ισχύει για τα πρότυπα ασφάλειας στις εγκαταστάσεις, έτσι και τα πρότυπα στη μεταφορά τους χρησιμεύουν για τη βελτίωση της ασφάλειας των τροφίμων, την πρόληψη της εξάπλωσης τροφιμογενών ασθενειών και τη μείωση των κινδύνων για την υγεία.

Το Ελληνικό Υπουργείο Υγείας, έχει εκδώσει διευκρινιστικές οδηγίες για την έκδοση Βεβαίωσης Καταλληλότητας Οχημάτων Μεταφοράς Τροφίμων σε εγκύκλιο και αναφέρεται στην υποχρεωτικότητα, την διαδικασία, τα κριτήρια και τους αρμόδιους φορείς ανά κατηγορία τροφίμου. Η εγκύκλιος υπενθυμίζει στην αγορά πως είναι υποχρεωτική η έκδοση τέτοιας βεβαίωσης για κάθε όχημα μεταφοράς τροφίμων, εταιρικό ή ΔΧ. Υπενθύμιση απαραίτητη καθώς μεγάλος αριθμός οχημάτων, κυρίως ξηρού φορτίου, δεν διαθέτουν βεβαιώσεις.

Επισημαίνεται ότι ο Υγειονομικός Έλεγχος των οχημάτων που μεταφέρουν τρόφιμα/ ποτά ανήκει στην αρμοδιότητα των Υγειονομικών Υπηρεσιών και θα πρέπει να μεριμνήσουν για την διενέργεια ανά τακτά χρονικά διαστήματα ελέγχων σε συνεργασία με συναρμόδιες υπηρεσίες.

Οι βεβαιώσεις καταλληλότητας οχημάτων μεταφοράς ζωικών τροφίμων χορηγείται από τις αρμόδιες Δ/νσεις Κτηνιατρικής.

Για τα βυτιοφόρα οχήματα που μεταφέρουν υγρά τρόφιμα (απο τα οποία εξαιρείται το πόσιμο νερό), κοκκώδη και αλευρώδη, η βεβαίωση καταλληλότητας χορηγείται από τον Ε.Φ.Ε.Τ και τις Περιφερειακές Δ/νσεις Εμπορίου.

Για τα βυτιοφόρα οχήματα που μεταφέρουν πόσιμο νερό ισχύει η σχετική εγκύκλιος καθώς το πόσιμο νερό, σύμφωνα με την Γ1δ/Γ.Π.οικ.67322/6-9-2017(ΦΕΚ.3282/Β’) ΚΥΑ «Ποιότητα νερού, ανθρώπινης κατανάλωσης σε συμμόρφωση προς τις διατάξεις της οδηγίας 98/83/εκ του Συμβουλίου της Ε.Ε ,της 3ης Νοεμβρίου 1998, όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2015 /1787 (L260,7-10-2015), δεν εντάσσεται στην έννοια του τροφίμου, καθώς παρέχεται με υποχρέωση της Πολιτείας σε όλους τους πολίτες της Επικράτειας ως δημόσιο αγαθό μη υπαγόμενο στους κανόνες της αγοράς.

Γενικότερα, τα άτομα που ασχολούνται με τη μεταφορά τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που μεταφέρουν τρόφιμα (και τα αποθηκεύουν κατά τη μεταφορά), καθώς και για κατασκευαστές ή άλλα άτομα που φροντίζουν για τη μεταφορά τροφίμων θα πρέπει να είναι ενημερωμένα για όλες τις διαδικασίες προστασίας που πρέπει να εφαρμόζονται.

Πρόληψη και λύσεις

Στόχος των μέτρων που πρέπει να ληφθούν είναι η πρόληψη:

• Ανεπαρκούς ελέγχου θερμοκρασίας και ψύξης
• Ακατάλληλης διαχείρισης της μονάδας μεταφοράς ή αποθήκευσης – ακατάλληλη αποχέτευση, καθαρισμός οχημάτων, απόρριψη λυμάτων, μέθοδοι υποκαπνισμού φωσφιδίου αλουμινίου σε μονάδες σιδηροδρομικών οχημάτων, επαναφορά επικίνδυνων υλικών, μη τήρηση κατάλληλων αρχείων πλύσης κ.λπ.
• Λανθασμένης χρήσης υλικών συσκευασίας και κακή ποιότητα παλετών
• Κακών πρακτικών, συνθήκων ή εξοπλισμού φόρτωσης – ακατάλληλη υγιεινή, μεταφορά μικτών φορτίων, ανεπαρκής πρακτική φόρτωσης, μη χρήση αποκλειστικών μονάδων κ.λπ.
• Κακών πρακτικών, συνθηκών ή εξοπλισμού εκφόρτωσης – ακατάλληλη υγιεινή, πρώτες ύλες που παραμένουν για ώρες στις αποβάθρες φόρτωσης κτλ
• Λανθασμένης καταπολέμησης παρασίτων σε μονάδες μεταφοράς ή αποθήκευσης
• Οδηγοί ή υπάλληλοι με ανεπαρκή κατάρτιση και διευθυντές, προϊστάμενοι ή ιδιοκτήτες με ανεπαρκή γνώση της ασφάλειας των τροφίμων
• Κακής κατασκευής και σχεδιασμού μεταφορικών μονάδων
• Κακής υγιεινής των εργαζομένων
• Ακατάλληλης συντήρησης της μονάδας μεταφοράς ή αποθήκευσης – που προκαλεί κενά στις πόρτες, διαρροές στην οροφή, συσσώρευση πάγου, συμπύκνωση κ.λπ.
• Ανεπαρκών πολιτικών για την ασφαλή μεταφορά ή αποθήκευση τροφίμων
• Ακατάλληλου χειρισμού προϊόντων που έχουν επιστραφεί, διασωθεί, προορίζονται για απόρριψη ή έχουν υποστεί εκ νέου επεξεργασία· ακατάλληλος χειρισμός των απορριπτόμενων φορτίων
• Ακατάλληλων πρακτικών διατήρησης – παραμονή του προϊόντος χωρίς επίβλεψη, κτλ

Προτεινόμενες Γενικές Λύσεις

Για να βελτιωθεί η συμμόρφωσή τους, οι μεταφορείς τροφίμων και ποτών που εμπλέκονται στην ασφάλεια των τροφίμων θα πρέπει να εφαρμόζουν ευρείς προληπτικούς ελέγχους. Αυτοί οι έλεγχοι περιλαμβάνουν:

• Υγιεινή (καταπολέμηση παρασίτων, παρακολούθηση και διασφάλιση της σωστής υγιεινής και κατάστασης των μονάδων μεταφοράς και υγιεινή των διαδικασιών φόρτωσης και εκφόρτωσης)
• Επαρκής έλεγχος θερμοκρασίας
• Σωστή χρήση υλικών συσκευασίας, καλής ποιότητας παλέτες – σωστή συσκευασία τροφίμων και μονάδες μεταφοράς
• Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των εργαζομένων
• Άριστη επικοινωνία μεταξύ μεταφορέων, αποστολέων και παραληπτών