Οι έτοιμες προς κατανάλωση σαλάτες μπορεί να περιέχουν βακτήρια που προκαλούν ασθένειες – Συστάσεις των ερευνητών.
Η τακτική κατανάλωση λαχανικών παίζει σημαντικό ρόλο στη διατροφή του ανθρώπου λόγω των βιταμινών, των μετάλλων και των φυτικών ινών που περιέχουν. Γνωρίζοντας αυτό οι καταναλωτές που θέλουν μεν να αυξήσουν την κατανάλωση λαχανικών δεν έχουν όμως χρόνο να τα πλύνουν και να τα κόψουν έχουν στραφεί στις έτοιμες σαλάτες, που κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος στα ράφια των σουπερμάρκετ. Είναι εντυπωσιακό δε, ότι η παγκόσμια αγορά συσκευασμένων σαλατών αποτιμήθηκε σε 12,83 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023 και αναμένεται να αυξηθεί με CAGR 6,5% από το 2024 έως τος 2032, σύμφωνα με την Polaris Market Research. Η ευρεία δημοτικότητα των συσκευασμένων σαλατών, που περιλαμβάνουν ένα μείγμα διαφορετικών λαχανικών και φρούτων, που συμπληρώνονται με διάφορα καρυκεύματα, ντρέσινγκ και επιλογές πρωτεΐνης, έχει συμβάλει στην παγκόσμια απήχησή τους λεει η Polaris.
Τα ελάχιστα επεξεργασμένα λαχανικά (MPV) κόβονται, απολυμαίνονται και πωλούνται σε κλειστή συσκευασία με ετικέτα που υποδηλώνει ότι είναι «έτοιμα για κατανάλωση». Οι καταναλωτές τα αγοράζουν για να προετοιμάσουν τα γεύματα πιο γρήγορα και να μειώσουν τα απόβλητα, δεδομένου ότι το σύνολο του περιεχομένου κάθε συσκευασίας αντιστοιχεί συνήθως σε μία μόνο μερίδα. Επειδή τρώγονται ωμά, συνήθως πλένονται σε χλωριωμένο νερό για την απομάκρυνση παθολογικών μικροοργανισμών κατά τη διάρκεια της μεταποίησης.
Ένα άρθρο ανασκόπησης που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Foods περιγράφει μελέτες για τα MPV, στα οποία περιλαμβάνονται οι έτοιμες προς κατανάλωση σαλάτες. Στην ανασκόπηση παρουσιάζονται δεδομένα για δείκτες υγιεινής και παθογόνους μικροοργανισμούς, ιδιαίτερα Escherichia coli (ο κύριος δείκτης μόλυνσης των κοπράνων), Salmonella spp., και Listeria monocytogenes. Το άρθρο εξετάζει επίσης κρούσματα τροφικής ασθένειας (τροφική δηλητηρίαση) που σχετίζεται με την κατανάλωση φρέσκων λαχανικών.
«Όλο και περισσότεροι άνθρωποι θέλουν υγιεινά τρόφιμα που μπορούν να παρασκευαστούν σε σύντομο χρονικό διάστημα λόγω της βιασύνης και του άγχους της καθημερινότητας. Αυτή η τάση έχει οδηγήσει σε αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης για καθόλου επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα λαχανικά (MPV). Από την άλλη πλευρά, τα φρέσκα λαχανικά και τα MPV συχνά συνδέονται με τροφιμογενείς ασθένειες και αυτή η σύνδεση είναι που προκαλεί ανησυχία. Τα MPV δηλαδή οι έτοιμες συσκευασμένες σαλάτες, απολυμαίνονται, αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι ελαττωματική, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών. Γι αυτό απαιτούνται αυστηροί έλεγχοι για να αποφευχθούν ελαττώματα και διασταυρούμενη μόλυνση», δήλωσε η Daniele Maffei , εκ των συγγραφέων της ανασκόπησης, καθηγήτρια στο Τμήμα Αγροβιομηχανίας, Τροφίμων και Διατροφής του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο (ESALQ-USP) στη Βραζιλία.
Σύμφωνα με το άρθρο, ελάχιστη επεξεργασία σημαίνει τη χρήση μίας ή περισσότερων μεθόδων για τη μετατροπή των φυτικών τροφίμων σε έτοιμα προς κατανάλωση (RTE) ή έτοιμα προς μαγείρεμα (RTC) προϊόντα με εκτεταμένη διάρκεια ζωής διατηρώντας τα ίδια θρεπτικά συστατικά και την οργανοληπτική (αισθητηριακή) ποιότητά τους. Η διάρκεια ζωής κυμαίνεται από μερικές ημέρες έως δύο εβδομάδες ανάλογα με διάφορους παράγοντες, όπως η ποιότητα των λαχανικών όταν είναι νωπά, η μέθοδος επεξεργασίας, η συσκευασία, οι συνθήκες αποθήκευσης και η πιθανή παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών ή μικροοργανισμών που προκαλούν αλλοίωση.
Η ελάχιστη επεξεργασία που εκτελείται σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές καθυστερεί την απώλεια θρεπτικών συστατικών, αποφεύγει ανεπιθύμητες αλλαγές στην υφή, το χρώμα, τη γεύση και το άρωμα και αποτρέπει τη μικροβιακή αλλοίωση. Μια μεγάλη ποικιλία λαχανικών μπορεί να υποστεί ελάχιστη επεξεργασία, συμπεριλαμβανομένων των φυλλωδών λαχανικών, όπως η ρόκα, το μαρούλι και το σπανάκι, σταυρανθή λαχανικά, όπως το μπρόκολο και το κουνουπίδι, ριζώδη λαχανικά, όπως τα καρότα και τα παντζάρια και τα αγγούρια, μεταξύ άλλων.
Παθογόνα βακτήρια που έχουν βρεθεί σε έτοιμες σαλάτες
Η ανασκόπηση παραθέτει αρκετές μελέτες σχετικά με την παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών σε έτοιμες σαλάτες. Οι περισσότερες βραζιλιάνικες μελέτες επικεντρώθηκαν στην ανίχνευση της σαλμονέλας (50%), ακολουθούμενη από το L. monocytogenes (33,3%). Σε άλλες χώρες, η αναζήτηση για L. monocytogenes είναι συχνότερη (52,4%) και ακολουθεί η Salmonella (28,6%). Ο επιπολασμός και των δύο παθογόνων στα δείγματα MPV κυμάνθηκε μεταξύ 0,6-26,7% και 0,2-33,3% για τη Salmonella και το L. monocytogenes, αντίστοιχα. Άλλα τροφιμογενή παθογόνα που ανιχνεύονται σε μικρότερες αναλογίες (λιγότερο από 30%) περιλαμβάνουν τα B. cereus , C. perfringens , C. sakazakii και Shigella spp. Αντίθετα, υψηλός επιπολασμός άλλων σχετικών μικροοργανισμών βρέθηκε σε MPV που πωλούνται σε ορισμένες χώρες: A. hydrophila (55 και 46,1%) στην Αυστραλία και την Ελλάδα, αντίστοιχα, Y. enterocolitica (59,2%) στην Αυστραλία και S. aureus (43,8). και 100%) στη Βραζιλία και την Πολωνία, αντίστοιχα.
Τροφικές δηλητηριάσεις από έτοιμες σαλάτες
Αν και υπάρχουν αρκετές μελέτες στη βιβλιογραφία που συσχετίζουν την εμφάνιση τροφιμογενών εστιών με την κατανάλωση μολυσμένων φρέσκων λαχανικών υπάρχει έλλειψη μελετών που να δείχνουν αυτή τη σχέση με τα MPV, παρά τη συχνή εμφάνιση τροφιμογενών παθογόνων σε αυτά τα προϊόντα. Στη Βραζιλία, μεταξύ 2000 και 2021, αναφέρθηκαν συνολικά 14.588 τροφιμογενή κρούσματα στο Υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας, συμπεριλαμβανομένων 266.247 ασθενών και 212 θανάτων. Μεταξύ αυτών, 153 (1%) κρούσματα σχετίστηκαν με την κατανάλωση μολυσμένων λαχανικών, με αποτέλεσμα 3582 ασθένειες και δύο θανάτους. Ωστόσο, δεν υπήρχαν πληροφορίες σχετικά με το εάν αυτά τα λαχανικά καταναλώθηκαν ωμά ή ως MPV. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα δεδομένα από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) δείχνουν ότι 78 τροφιμογενή κρούσματα που συνδέονται με φυλλώδη λαχανικά αναφέρθηκαν μεταξύ 2014 και 2021. Μεταξύ αυτών, πέντε ήταν πολυπολιτειακά κρούσματα, εκ των οποίων δύο συνδέθηκαν με την κατανάλωση συσκευασμένης σαλάτας μολυσμένης με L. monocytogenes (19 περιπτώσεις, 19 νοσηλεία και 1 θάνατος) και Cyclospora cayetanensis (511 περιπτώσεις, 24 νοσηλεία και κανένας θάνατος). Μεταξύ 2019–2021, το CDC ερεύνησε και προειδοποίησε το κοινό για εννέα πολυπολιτειακά κρούσματα που συνδέονται με φυλλώδη λαχανικά, συμπεριλαμβανομένων έξι που σχετίζονται με μολυσμένες συσκευασμένες σαλάτες: δύο από E. coli O157:H7 (20 περιπτώσεις, 8 νοσηλεία και 1 θάνατος), δύο από L. monocytogenes (28 περιπτώσεις, 26 νοσηλείες και 4 θάνατοι), ένα από Salmonella Typhimurium (31 περιπτώσεις, 4 νοσηλεία και κανένας θάνατος) και ένα από Cyclospora cayetanensis (701 περιπτώσεις, 38 νοσηλεία, και κανένας θάνατος).
Συμπερασματικά ο κίνδυνος από τις συσκευασμένες έτοιμες για κατανάλωση σαλάτες είναι υπαρκτός και οι ερευνητές λένε πως αν και ο παραγωγός είναι υπεύθυνος για την εμπορία προϊόντων μικροβιολογικής ποιότητας και ασφάλειας, τα οποία απαιτούν την εφαρμογή μέτρων ελέγχου σε όλη τη διάρκεια της μεταποίησης, οι καταναλωτές ίσως θα πρέπει να επιλέξουν να πλένουν τις έτοιμες για κατανάλωση σαλάτες για επιπλέον ασφάλεια.
Για να διαβάσετε ολόκληρη την ανασκόπηση μελετών πατήστε ΕΔΩ.
Ακολουθήστε το Cibum 
