Σύμφωνα με τον νέο Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2022/130 που δημοσιεύθηκε στις 31 Ιανουαρίου, καταχωρίζεται η ονομασία του ελαιόλαδου «Bračko maslinovo ulje» (ΠΟΠ) από την Κροατία στο μητρώο προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων.
Το «Bračko maslinovo ulje» μπορεί να παράγεται μόνο στο νησί του Brač στην Κροατία.
Το ελαιόλαδο αυτό παράγεται από τη γηγενή ποικιλία ελιάς «Oblica» και τουλάχιστον το 80 % του προϊόντος πρέπει να προέρχεται από την εν λόγω ποικιλία. Μπορούν να χρησιμοποιούνται και άλλες ποικιλίες, αλλά σε αναλογία που δεν υπερβαίνει το 20 %. Όλες οι ελιές που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του «Bračko maslinovo ulje» πρέπει να προέρχονται από καταχωρισμένους ελαιώνες που βρίσκονται εντός της περιοχής παραγωγής.
Οι ελιές της ποικιλίας «Oblica» ανήκουν στην κατηγορία ελιών με μεικτές ιδιότητες. Η ποσότητα ελαίου στον καρπό κυμαίνεται από 17% έως 22%.
Κατά τη διάθεσή του στην αγορά, το ελαιόλαδο «Bračko maslinovo ulje» παρουσιάζει τα ακόλουθα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά:
- ελεύθερα λιπαρά οξέα ≤ 0,6%·
- αριθμός υπεροξειδίων ≤ 15 mEq O2/kg·
- Κ270 ≤ 0,22·
- συνολική περιεκτικότητα σε φαινόλες > 300 mg/kg ελαίου·
- άρωμα φρέσκιας ελιάς, φύλλων/χόρτου (διάμεση τιμή φρουτώδους ≥3)·
- γεύση υγιούς και φρέσκιας ελιάς, με νότες πικρού και πικάντικου της ακόλουθης έντασης: διάμεση τιμή πικρού ≥ 3, διάμεση τιμή πικάντικου ≥3·
- το «Bračko maslinovo ulje» δεν πρέπει να έχει οργανοληπτικά ελαττώματα· το σύνολο των διάμεσων τιμών των θετικών οργανοληπτικών χαρακτηριστικών πρέπει να είναι ≥10.
Τα ιδιαίτερα χημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του «Bračko maslinovo ulje» επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες, όπως οι γεωλογικές και κλιματικές συνθήκες του Brač, που είναι το υψηλότερο νησί της Αδριατικής, η επικράτηση της γηγενούς ποικιλίας «Oblica» που καλλιεργείται στην οριοθετημένη περιοχή παραγωγής, και η ικανότητα των ελαιοκαλλιεργητών του νησιού να καλλιεργούν ελαιόδεντρα και να μεταποιούν τους καρπούς σε ελαιόλαδο.
Στην παράκτια ζώνη του Brač επικρατεί μεσογειακό κλίμα, το οποίο χαρακτηρίζεται από ξηρά, θερμά καλοκαίρια και σύντομους, ήπιους χειμώνες. Περιγράφεται και ως «κλίμα κατάλληλο για την καλλιέργεια ελαιόδεντρων».
Το Brač βρίσκεται στο πιο ηλιόλουστο τμήμα της Αδριατικής, με περίπου 2.600 ώρες ηλιοφάνειας τον χρόνο. Τούτο ευνοεί την καλλιέργεια ελαιόδεντρων που απαιτεί άφθονη ηλιοφάνεια, ιδίως κατά την περίοδο ωρίμασης και συσσώρευσης λαδιού στον καρπό. Η μέση βροχόπτωση μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου ανέρχεται σε 18,7 mm τον Ιούλιο, σε 30,4 mm τον Αύγουστο και σε 81,2 mm τον Σεπτέμβριο. Ως εκ τούτου, δεδομένου ότι τα ελαιόδεντρα δεν λαμβάνουν μεγάλη ποσότητα νερού κατά την περίοδο ωρίμασης των καρπών, το ποσοστό ολικών φαινολικών ενώσεων αυξάνεται. Οι εν λόγω κλιματικοί παράγοντες που είναι χαρακτηριστικοί για το νησί του Brač, ιδίως η υψηλή θερμοκρασία, η υπεριώδης ακτινοβολία και τα χαμηλά επίπεδα υετού, προκαλούν περιβαλλοντική πίεση που ευνοεί τον δευτερογενή μεταβολισμό της ελιάς και καθορίζουν τα ιδιαίτερα χημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του «Bračko maslinovo ulje».
Στο Brač υπάρχουν ελαιόδεντρα εδώ και πάνω από 2.000 χρόνια. Ιστορικά, η ελιά είναι η σημαντικότερη καλλιέργεια στο νησί και πλέον αποτελεί σύμβολο του νησιού. Η επικρατέστερη ποικιλία ελιάς στο νησί —η ποικιλία «Oblica»— ονομάζεται και Bračka (ελιά του Brač) στον Παγκόσμιο Κατάλογο Ποικιλιών Ελιάς. Οι κάτοικοι του Brač έχουν προσαρμόσει το περιβάλλον τους ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της καλλιέργειας ελαιόδεντρων και επέλεξαν την ποικιλία «Oblica» ως την καταλληλότερη ποικιλία. Μέσω της φύτευσης νέων ελαιόδεντρων και του εμβολιασμού των άγριων ελαιόδεντρων, η ποικιλία «Oblica» αποτελεί την επικρατέστερη ποικιλία στο νησί και αντιπροσωπεύει το 80 % των ελιών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του «Bračko maslinovo ulje».
Η υψηλή ποιότητα του «Bračko maslinovo ulje» αποτελεί το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του.
Σύμφωνα με φυσικοχημικές και οργανοληπτικές αναλύσεις, το ελαιόλαδο αυτό είναι εξαιρετικό παρθένο με χαμηλό ποσοστό ελεύθερων λιπαρών οξέων (≤ 0,6 %) και χαμηλό αριθμό υπεροξειδίων, άρωμα φρέσκιας ελιάς και φύλλων/χόρτου με διάμεση τιμή φρουτώδους ≥ 3 και ισορροπημένες νότες πικρού και πικάντικου της ακόλουθης έντασης: διάμεση τιμή πικρού ≥ 3, διάμεση τιμή πικάντικου ≥ 3. Το «Bračko maslinovo ulje» δεν έχει οργανοληπτικά ελαττώματα· το σύνολο των διάμεσων τιμών των θετικών οργανοληπτικών χαρακτηριστικών είναι 10 ή υψηλότερο.
Τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του «Bračko maslinovo ulje» προκύπτουν από την υψηλή περιεκτικότητα σε φαινολικές ενώσεις που αποτελούν φυσικά αντιοξειδωτικά και επηρεάζουν την ποιότητα του ελαιόλαδου και την οξειδωτική του σταθερότητα, με τη συνολική ποσότητα φαινολικών ενώσεων να υπερβαίνει τα 300 mg/kg ελαίου.
Το «Bračko maslinovo ulje» έχει διατηρήσει τη φήμη του μέχρι σήμερα χάρη στην αδιάλειπτη παραγωγή του από τον δέκατο έκτο αιώνα και στη διαρκή βελτίωση των γεωργικών τεχνικών και της τεχνολογίας μεταποίησης των ελιών σε ελαιόλαδο.
Εν κατακλείδι, η αλληλεπίδραση μεταξύ των προαναφερόμενων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της γεωγραφικής περιοχής και των ανθρώπινων παραγόντων που προκύπτουν από αυτά, οι γενετικές ιδιότητες και η προσαρμογή της επικρατέστερης ποικιλίας ελιάς «Oblica» στις περιβαλλοντικές συνθήκες επηρεάζουν καθοριστικά τα ιδιαίτερα φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του «Bračko maslinovo ulje».
Ακολουθήστε το Cibum 
