Επιμέλεια Νικόλας Εμμανουήλ
Το κύμα οικονομικών κυρώσεων από πλευράς Δύσης προς τη Ρωσία ως ένδειξη αλληλεγγύης στην Ουκρανία μπορεί να οδηγήσει σε αναδιοργάνωση της παγκόσμιας τάξης, με τη Ρωσία να εκτιμάται ότι μπορεί τελικά να επιλέξει την εδαφική ηγεμονία έναντι του παγκόσμιου εμπορίου.
Εξάλλου, ήδη έχουν αρχίσει να εξετάζονται σενάρια για το πώς μπορεί να καλυφθεί το κενό που άφησαν οι μεγάλες διεθνείς αλυσίδες, οι οποίες μετά την έκρηξη του πολέμου αποφάσισαν να αποσυρθούν, από ρωσικά brands που είτε υπάρχουν ήδη και θα επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους είτε θα δημιουργηθούν ακριβώς για αυτό το σκοπό, «θυμίζοντας» αρκετά σε χαρακτήρα και γιατί όχι, ακόμα και λογότυπο, εκείνα που σκοπεύουν να υποκαταστήσουν.
Ακόμα και αν θεωρηθεί υπερβολική η άποψη ότι η παγκόσμια οικονομία θα διχοτομηθεί, είναι σίγουρο ότι θα ανατραπούν – αν δεν έχουν ήδη – ισορροπίες δεκαετιών με τις πρώτες συνέπειες τόσο του πολέμου όσο και των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας να είναι παραπάνω από αισθητές ειδικά σε τρεις τομείς: ενέργεια, προμήθειες, διεθνείς εμπορικούς δρόμους.
Ο φόβος και μόνο μη σταματήσει η εξαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχει εκτινάξει τις τιμές και των δύο διεθνώς. Μέχρι στιγμής μόνο ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Αυστραλία έχουν διακόψει τις εισαγωγές από τη Ρωσία, αλλά η ουσιαστικά μεγάλη αγορά είναι η Ευρωπαϊκή, η οποία παρά τις κυρώσεις που έχει επιβάλει, συνεχίζει να αγοράζει αφού εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό ενεργειακά από τη Ρωσία. Το να σταματήσει να εισάγει πετρέλαιο από τη Ρωσία δεν είναι καθόλου εύκολο στην πράξη ούτε κάτι που μπορεί να γίνει άμεσα αφού αυτή κατέχει το 12% του παγκόσμιου μεριδίου. Την ίδια στιγμή τα σύγχρονα διυλιστήρια ανά τον κόσμο είναι συμβατά με συγκεκριμένους τύπους πετρελαίου οπότε η όποια αλλαγή απαιτεί αυτομάτως αλλαγή και στον τεχνικό εξοπλισμό.
Τα πράγματα δε, περιπλέκονται ακόμα περισσότερο στο φυσικό αέριο αφού το 40% των εισαγωγών της Ευρώπης γίνεται από τη Ρωσία σε ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες και με ακόμα λιγότερους παίκτες στη συγκεκριμένη αγορά, η οποία είναι ούτως ή άλλως ασυζητητί μικρότερη από του πετρελαίου, συνεπώς, πρακτικά δεν υπάρχουν και πολλές εναλλακτικές προτάσεις και τα χέρια όλων είναι μάλλον δεμένα.
Όσον αφορά τις προμήθειες αρκεί να αναφερθεί πως το 2020 η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσώπευαν μαζί το 25,6% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού (17,6% από Ρωσία, 8% από Ουκρανία), το 23,9% των παγκόσμιων εξαγωγών κριθαριού (12,1% από Ρωσία, 11,8% από Ουκρανία) και το 14% των παγκόσμιων εξαγωγών καλαμποκιού (13,2% από Ουκρανία, 1,1% από Ρωσία). Οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας αυξάνουν τις τιμές των τροφίμων, με αποτέλεσμα ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ να έχει σημάνει συναγερμό για κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης σε Αφρική και Μέση Ανατολή.
Οι εξαγωγές της Ουκρανίας έχουν σταματήσει, λιπάσματα, φυτοφάρμακα και καύσιμα είναι σπάνια, οι άνδρες συμμετέχουν στον πόλεμο την ώρα που οι όποιες προμήθειες αλλάζουν ρότα και κατευθύνονται σε πολιορκημένες πόλεις και στον στρατό.
Από την άλλη η Ρωσία έχει απαγορεύσει προσωρινά τις εξαγωγές σιτηρών στους γείτονές της στην πρώην Σοβιετική Ένωση, ενώ υπάρχει σύσταση για διακοπή των εξαγωγών λιπασμάτων, κάτι που θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο διεθνώς αφού αποτελεί το μεγαλύτερο παραγωγό νιτρικού αμμωνίου στον κόσμο. Αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο των παγκόσμιων εξαγωγών και η παραπάνω απόφαση θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες επηρεάζοντας μεγάλους εξαγωγείς σιτηρών, όπως τη Βραζιλία, η οποία εισάγει περίπου το 85% των λιπασμάτων της, κυρίως από τη Ρωσία.
Την ίδια στιγμή 27 κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς έκλεισαν τον εναέριο χώρο τους στα ρωσικά αεροπλάνα, ενώ η Ρωσία απάντησε κλείνοντας τον δικό της εναέριο χώρο σε 36 χώρες με τις συνέπειες να φαίνονται στο κόστος των μεταφορών ειδικά εάν κάποιος πετάει από την Ασία στην Ευρώπη.
Παραδείγματος χάρη η Lufthansa εκτιμά ότι τα παραπάνω θα οδηγήσουν σε μείωση της χωρητικότητας στις αερομεταφοράς κατά περίπου 10%. Ταυτόχρονα, πλήττονται και οι εξαγωγές της Κίνας προς την Ευρώπη μέσω σιδηροδρομικού δικτύου, όπου έχουν επενδυθεί πολλά δισεκατομμύρια και μάλιστα, στα δύο χρόνια της πανδημίας κορονοϊού γνώρισαν άνθηση, αφού αυτές περνάνε μέσα από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, ενώ είναι από πλευράς χρόνου είναι σαφώς πιο σύντομες. Ενδεικτικά να αναφερθεί πως χρειάζονται 16 μέρες αντί για 36 που είναι ο μέσος όρος για να γίνει η μεταφορά μέσω της γνωστής θαλάσσιας οδού.
Ακολουθήστε το Cibum 
