Τί σχέση μπορεί να έχει η συμπεριφορά των μικροβίων σε ένα προϊόν ζύμωσης, με την αλληλουχία γεγονότων στον ΣΥΡΙΖΑ, μετά την παραίτηση Τσίπρα.
Δρ. Φραγκίσκος Γαΐτης* Βιολόγος – Μικροβιολόγος τροφίμων
Η ζύμωση, είναι μια φυσική βιοχημική διαδικασία κατά την οποία μικροοργανισμοί, όπως ζύμες και βακτήρια, μετατρέπουν τους υδατάνθρακες σε αλκοόλη, αέρια ή οξέα, παράγοντας μιας σειρά ζυμώμενων προϊόντων όπως γιαούρτια, τυριά, τουρσιά, αλλαντικά κλπ. Στη μεταφορική της χρήση η λέξη χρησιμοποιείται για να περιγράψει έντονες διεργασίες αλλαγής, αλληλεπίδρασης ή ανάπτυξης, σε κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό ή πνευματικό πλαίσιο.
Με αφορμή την πολυτάραχη σειρά γεγονότων από την ημέρα της παραίτησης Τσίπρα στον ΣΥΡΙΖΑ και εντεύθεν, από περιέργεια και επαγγελματική «διαστροφή» θέλησα να διερευνήσω, χρησιμοποιώντας και την τεχνητή νοημοσύνη, αν υπάρχει όντως κάποιος υπαρκτός παραλληλισμός του μεταφορικού όρου «ζυμώσεις» με το μικροβιολογικό σύστημα ενός προϊόντος ζύμωσης, στο οποίο διαφορετικοί πληθυσμοί βακτηρίων αλληλεπιδρούν, ανταγωνίζονται και εξελίσσονται υπό μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες.
Το αποτέλεσμα της διερεύνησης έχει πολύ ενδιαφέρον και μάλλον αποδεικνύει ότι δεν είναι μόνο «η τέχνη που αντιγράφει τη ζωή».
1. Αρχικό Περιβάλλον και εισαγωγή νέου στοιχείου
ΤΡΟΦΙΜΑ: Σε ένα σταθερό σύστημα τροφίμων, ένας πληθυσμός βακτηρίων (π.χ. γαλακτικά βακτήρια στη ζύμωση γιαουρτιού) κυριαρχεί στο περιβάλλον. Εάν εισαχθεί μια εξωτερική επίδραση, όπως ένα νέο βακτηριακό στέλεχος με διαφορετικό μεταβολικό μονοπάτι, τότε διαταράσσεται η ισορροπία. Αυτό το νέο στέλεχος μπορεί να μην ενσωματωθεί καλά στο υφιστάμενο οικοσύστημα, δημιουργώντας ανταγωνισμό.
ΣΥΡΙΖΑ: Το αρχικό κόμμα λειτουργεί συνεκτικά έως ότου ένας νέος εκλεγμένος αρχηγός, με διαφορετική πολιτική λογική και προσέγγιση, αμφισβητήσει το status quo. Αυτό δημιουργεί ρήγμα, καθώς ορισμένα μέλη αποδέχονται τη νέα κατεύθυνση ενώ άλλα την απορρίπτουν.
2. Σχηματισμός νέας ομάδας
ΤΡΟΦΙΜΑ: Όταν τμήμα των κυρίαρχων βακτηρίων δυσκολεύονται στη συνύπαρξη με το ξένο στέλεχος, τότε ένα μέρος αυτών μπορεί να σχηματίσει μια ξεχωριστή υποομάδα η οποία ανταγωνιζόμενη το ξένο στέλεχος, οδηγεί τη ζύμωση σε εκτροπή. Για παράδειγμα, μια υποομάδα βακτηρίων θα μπορούσε να έχει ανεπαρκή ή ανταγωνιστική δραστηριότητα, μη επιτρέποντας την πτώση του pH στην επιθυμητή τιμή, με αποτέλεσμα τη δημιουργία αραιής ή ασυνεχούς υφής στο γιαούρτι. Το αριθμητικά υπέρτερο μικροβιολογικό φορτίο, των αρχικών βακτηρίων σε συνεργασία με το ξένο στέλεχος, αναπτύσσεται γρήγορα οδηγώντας στην αποβολή της υποομάδας βακτηρίων.
ΣΥΡΙΖΑ: Η εντός της παράταξης, ομάδα που αρνείται να αποδεχθεί την προσέγγιση του νέου αρχηγού, φεύγει για να σχηματίσει το δικό της κόμμα. Αυτή η νέα οντότητα ανταγωνίζεται το αρχικό κόμμα για πόρους (ψηφοφόρους, χρηματοδότηση, επιρροή).
3. Εσωτερική επαναξιολόγηση και αποβολή
ΤΡΟΦΙΜΑ:Τα εναπομείναντα βακτήρια επαναξιολογούν το περιβάλλον τους. Εάν η δραστηριότητα του εισαγόμενου στελέχους αξιολογηθεί ως βλαπτική για το σύστημα, παράγοντας για παράδειγμα ανεπιθύμητα υποπροϊόντα τα οποία οδηγούν σε οργανοληπτική υποβάθμιση του προϊόντος, τότε αυτό μπορεί να κατασταλεί από τα αρχικά μικρόβια με την παραγωγή π.χ. αντιμικροβιακών ουσιών προκειμένου να ανακτηθεί ο έλεγχος.
ΣΥΡΙΖΑ: Ορισμένα μέλη του αρχικού κόμματος που υποστήριξαν τον νέο ηγέτη, συνειδητοποιούν τελικά ότι η προσέγγισή του έρχεται σε σύγκρουση με τις ιδεολογικές τους πεποιθήσεις και τον διώχνουν για να διατηρήσουν την ιδεολογική τους καθαρότητα.
4. Σχηματισμός άλλης μίας νέας ομάδας
ΤΡΟΦΙΜΑ: Τα βακτήρια που αποβάλλονται μπορεί να βρουν ένα νέο υπόστρωμα όπου οι συνθήκες ευνοούν την επιβίωσή τους, σχηματίζοντας μια άλλη ξεχωριστή κοινότητα. Για παράδειγμα, τα βακτήρια που αποβάλλονται από ένα σύστημα μπορεί να αποικίσουν νέα τρόφιμα ή πρώτες ύλες, όπου πλεονεκτούν ως προς τις μεταβολικές τους ιδιότητες.
ΣΥΡΙΖΑ: Ο καθαιρεμένος ηγέτης και οι υποστηρικτές του, εγκαταλείπουν το αρχικό κόμμα για να σχηματίσουν ένα ακόμη κόμμα, το οποίο αντικατοπτρίζει τη δική τους λογική και προσέγγιση στην πολιτική.
Αυτό δημιουργεί ένα πολιτικό οικοσύστημα με τρεις διακριτές οντότητες, στη θέση όπου πριν υπήρχε μία, οι οποίες ανταγωνίζονται για κυριαρχία ή/και επιβίωση. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να σχηματιστούν συμμαχίες ή ένα, δύο ή και τα τρία κόμματα μπορεί να εξαφανιστούν εάν δεν μπορέσουν να εξασφαλίσουν επαρκείς πόρους και υποστήριξη.
Και στα δύο σενάρια, η δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ του ανταγωνισμού, της προσαρμογής και της περιβαλλοντικής επιρροής διαμορφώνει το αποτέλεσμα. Ακριβώς όπως τα βακτήρια σε ένα σύστημα τροφίμων εξελίσσονται και προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες, τα πολιτικά κόμματα και οι παραφυάδες τους επαναπροσδιορίζουν τις στρατηγικές και τις ταυτότητές τους για να επιβιώσουν και να ευδοκιμήσουν σε ένα ανταγωνιστικό τοπίο.
* Ο Δρ. Φραγκίσκος Γαΐτης εργάζεται στον ΕΦΕΤ και στο παρόν κείμενο εκφράζει προσωπικές απόψεις.