Η προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη (ΠΓΕ) για ένα προϊόν, διασφαλίζει ότι τουλάχιστον ένα από τα στάδια της παραγωγής, της μεταποίησης ή της παρασκευής πραγματοποιείται στη συγκεκριμένη περιοχή.Η νήσος Ρεϊνιόν, που βρίσκεται στον Ινδικό Ωκεανό, είναι η κοιτίδα της παγκόσμιας παραγωγής βανίλιας.Οι σοκολατί λοβοί της Vanille de l’île La Réunion ΠΓΕ χαρακτηρίζονται από έντονο άρωμα και γλυκιά γεύση που εκτιμούν ιδιαίτερα οι σεφ σε όλο τον κόσμο.
Ιστορία
Αυτοφυής στην Κεντρική Αμερική, η βανίλια εξήχθη για πρώτη φορά στην Ευρώπη από Ισπανούς κονκισταδόρους το 1721. Οι αριστοκρατικές και βασιλικές τάξεις της Ευρώπης σαγηνεύτηκαν από το λεπτό άρωμα αυτού του εξωτικού καρυκεύματος και για τα επόμενα εκατό χρόνια υπήρξαν πολλές ανεπιτυχείς προσπάθειες να καλλιεργηθεί το φυτό σε μεγάλες ποσότητες σε ευρωπαϊκό έδαφος. Το 1821, η βανίλια planifolia εισήχθη στη Ρεϊνιόν από τους βοτανικούς κήπους του Παρισιού, όπου αναπτύχθηκε με επιτυχία.
Η επικονίαση του φυτού είναι απαραίτητη για την παραγωγή του καρπού από τον οποίο λαμβάνεται το καρύκευμα της βανίλιας. Στην Κεντρική Αμερική, αυτό γινόταν από μια μικρή, άκεντρη μέλισσα του γένους Melipona, η οποία είναι γηγενής στην περιοχή. Στη Ρεϊνιόν, δεν βρέθηκε κανένα έντομο ή πτηνό ικανό να επικονιάσει το φυτό της βανίλιας και, ως εκ τούτου, επί 20 έτη, η βανίλια που φυτεύτηκε στο νησί παρέμεινε άκαρπη.
Αυτό άλλαξε το 1841 όταν ο Edmond Albius, ένας δωδεκάχρονος σκλάβος και λάτρης της βοτανικής, ανακάλυψε μια τεχνική για την επικονίαση της βανίλιας με το χέρι. Ο Albius διαπίστωσε ότι χρησιμοποιώντας ένα ξυλαράκι για να ανυψώσει τη μεμβράνη που χωρίζει τα αρσενικά και θηλυκά όργανα του φυτού και τρίβοντάς τα απαλά μεταξύ τους, επιτυγχάνεται γονιμοποίηση. Έτσι βρέθηκε μια γρήγορη και επικερδής μέθοδος παραγωγής βανίλιας σε όλο τον κόσμο.
Σήμερα, σχεδόν όλη η παραγωγή βανίλιας εξακολουθεί να επικονιάζεται με τη μέθοδο του Albius. Η παραγωγή βανίλιας διαδραμάτισε τόσο σημαντικό ρόλο στην οικονομία της Ρεϊνιόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, ώστε μια λιάνα βανίλιας κατέχει εξέχουσα θέση στον θυρεό του υπερπόντιου εδάφους, τον οποίο σχεδίασε ο κυβερνήτης Émile Merwart το 1925.
Η παγκόσμια φήμη της βανίλιας της Ρεϊνιόν απορρέει από το μοναδικό αρωματικό της μπουκέτο, το οποίο οφείλεται στις φυσικές συνθήκες υπό τις οποίες αναπτύσσεται και στην τεχνογνωσία των παραγωγών της. Σε αναγνώριση του γεγονότος αυτού, αναγνωρίστηκε ως προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη (ΠΓΕ) το 2021.
Παραγωγή
Το φυτό επικονιάζεται με την ανύψωση της μεμβράνης που χωρίζει τα αρσενικά και θηλυκά όργανα του φυτού και την απαλή μεταξύ τους τριβή. © La terre est un jardin
Η καλλιέργεια και η μεταποίηση της Vanille de l’île de La Réunion ΠΓΕ πρέπει να πραγματοποιούνται στις κοινότητες Bras-Panon, Saint-André, Saint-Benoit, Saint-Joseph, Saint-Philippe, Sainte-Marie, Sainte-Rose και Sainte-Suzanne, οι οποίες βρίσκονται όλες στο ανατολικό τμήμα της νήσου.
Τόσο στο στάδιο της καλλιέργειας όσο και στο στάδιο της μεταποίησης, οι ήπιες και υγρές καιρικές συνθήκες της «ακτής των ανέμων» του νησιού ευνοούν τις πρόδρομες ουσίες αρωματικών ενώσεων των λοβών βανίλιας, εξασφαλίζοντας την ανάπτυξη της γλυκιάς οσμής και γεύσης της.
Η τεχνογνωσία της παραγωγής βανίλιας προέρχεται από τη νήσο Ρεϊνιόν. Εκτός από την τεχνική της χειρωνακτικής επικονίασης, εκεί αναπτύχθηκε και τελειοποιήθηκε η μεταποίηση της βανίλιας με ζεμάτισμα (ή «θανάτωση») και άτμισμα. Ενώ οι διαδικασίες αυτές αναπαράγονται σε ολόκληρο τον κόσμο, οι μέθοδοι που έχουν αναπτυχθεί από τους παραγωγούς του νησιού χρησιμεύουν ως εγγύηση της ποιότητας της Vanille de l’île de La Réunion ΠΓΕ.
Μετά την καλλιέργεια, το στάδιο της μεταποίησης είναι σχεδιασμένο για να αποκαλύψει τη γεύση των λοβών βανίλιας στο πλήρες της εύρος. Ξηραίνονται στον ήλιο και στη συνέχεια στη σκιά για τουλάχιστον 20 ημέρες, πριν τοποθετηθούν σε κλειστά ξύλινα κουτιά για παλαίωση επί τουλάχιστον επτά μήνες. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι το τελικό προϊόν δεν περιέχει επίμονη γεύση κρεοσώτου ή πίσσας που απαντάται συχνά σε άλλους τύπους βανίλιας που ξηραίνονται πολύ γρήγορα και ωριμάζουν σε σάκους με κενό αέρος — διαδικασία γνωστή ως αναερόβια ζύμωση.
Το προϊόν «Vanille de l’île de La Réunion» ΠΓΕ διατίθεται στο εμπόριο σε τρεις διαφορετικές μορφές:
- Αποξηραμένοι λοβοί βανίλιας οι οποίοι είναι εύκαμπτοι, με στιλπνή γυαλάδα και χρώμα που ποικίλλει από καστανό έως σκούρο καστανό σοκολατί.
- Φρέσκοι λοβοί βανίλιας που είναι σαρκώδεις, στιλπνοί και έχουν ένα ομοιόμορφο καστανοκόκκινο χρώμα. Αυτοί οι λοβοί είναι δύσκαμπτοι στην αφή και δεν λυγίζουν.
- 3Κρυσταλλωμένη βανίλια, η οποία σχηματίζεται φυσικά πάνω στους λοβούς κατά τη διάρκεια της παλαίωσης και έχει σχήμα αστεριού, βελόνας ή κόκκου ζάχαρης. Η μορφή αυτή έχει το πιο έντονο και λεπτό άρωμα, με αποτέλεσμα να είναι περιζήτητη και να χαίρει υψηλής εκτίμησης στη γαστρονομία.
Η Vanille de l’île de La Réunion ΠΓΕ χαίρει εκτίμησης σε ολόκληρο τον κόσμο για τις εξαιρετικές ιδιότητές της και έχει πολλές φορές λάβει επαίνους δημοσίως από διάφορους σεφ με αστέρι Michelin, μεταξύ των οποίων οι Guy Martin, Alain Passard, Pierre Hermé και Jacques Genin.