Τι να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο έκθεσης στις «ύπουλες» φθαλικές ενώσεις που κρύβονται σε πολλά είδη καθημερινής χρήσης
Πολλές μελέτες έχουν καταδικάσει τις φθαλικές ενώσεις ως ένοχες για τοξικές παρενέργειες στον άνθρωπο, με την τελευταία που δημοσιεύτηκε στο JAMA Pediatrics να υποστηρίζει ότι η έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού.
Οι φθαλικές ενώσεις, ή φθαλικοί εστέρες, είναι μία κατηγορία χημικών ενώσεων που χρησιμοποιούνται κυρίως ως πλαστικοποιητές (ουσίες που προστίθενται στα πλαστικά για την αύξηση της ευλυγισίας τους) και χρησιμοποιούνται πρωτίστως για την μετατροπή του πολυχλωριούχου βινυλίου (PVC) από σκληρό, σε ευλύγιστο πλαστικό. Συνεπώς μπορεί να υπάρχουν σε όλα τα είδη προσωπικής φροντίδας, όπως περιποίηση δέρματος, μακιγιάζ, βερνίκι νυχιών, σαπούνια και σαμπουάν. Εκτός από τα πλαστικά και τα είδη προσωπικής υγιεινής, οι φθαλικές ενώσεις βρίσκονται επίσης σε συσκευασίες τροφίμων, απορρυπαντικά, έπιπλα, δάπεδα, ρούχα, χρώματα, καουτσούκ, υλικά επικάλυψης και ιατρικές συσκευές. Οι νέοι ευρωπαϊκοί κανονισμοί περιόρισαν τη χρήση πέντε συγκεκριμένων φθαλικών ενώσεων, αλλά δεν τις απαγόρευσαν σε όλα τα πλαστικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των συσκευασιών τροφίμων.
Ανησυχητικά, πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η έκθεση σε αυτές τις ουσίες, μπορεί να βλάψει: την ανδρική γονιμότητα, τα έμβρυα, να επηρεάσει τις ορμόνες του οργανισμού ενώ έχουν επίσης συνδεθεί με ορισμένους καρκίνους, παχυσαρκία, διαβήτη και άσθμα. Σύμφωνα με τον Δρ Michael Warhurst, Εκτελεστικό Διευθυντή στον οργανισμό εκστρατείας CHEM Trust (chemtrust.org), όπως αναφέρει η Mirror, οι φθαλικές ενώσεις μπορούν να εισέλθουν στο σώμα μας με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. «Μπορούμε να τις καταναλώσουμε όταν καταναλώνουμε τρόφιμα και ποτά που έχουν συσκευαστεί σε πλαστικό ή έχουν αποθηκευτεί σε πλαστικά δοχεία», εξηγεί.
Δυστυχώς λόγω της ευρείας χρήσης τους, είναι πλέον πρακτικά αδύνατο να αποφευχθεί εντελώς η έκθεση. Όμως υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μειώσετε την ποσότητα της επαφής που έχετε με φθαλικές ενώσεις, όπως:
Αποφύγετε τις πλαστικές συσκευασίες
Οι φθαλικές ενώσεις χρησιμοποιούνται ευρέως σε πλαστικές συσκευασίες τροφίμων και ποτών και μπορούν να εκπλυθούν στα τρόφιμα και τα ποτά που περιέχουν, ιδιαίτερα γαλακτοκομικά προϊόντα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, λιπαρά κρέατα και πουλερικά. Περιορίστε την έκθεσή σας επιλέγοντας προϊόντα σε συσκευασίες τροφίμων χωρίς πλαστικό.
Αποθήκευση και ζέσταμα
Σταματήστε να αποθηκεύετε τρόφιμα σε πλαστικά δοχεία – προτιμήστε γυαλί, ανοξείδωτο χάλυβα ή πορσελάνη. Και ποτέ μην ξαναζεσταίνετε το φαγητό σε πλαστικά δοχεία στο φούρνο μικροκυμάτων. Όταν το πλαστικό θερμαίνεται επιταχύνει την απελευθέρωση φθαλικών ενώσεων. Ακόμα κι αν ένα πλαστικό δοχείο έχει την ένδειξη ότι είναι ασφαλές για φούρνο μικροκυμάτων σημαίνει απλώς ότι δεν θα λιώσει. Μεταφέρετε πρώτα το φαγητό σε κεραμικά πιάτα και μπολ και μετά το ζεσταίνετε.
Ελέγξτε τις ετικέτες
Δυστυχώς, εκτός εάν ένα προϊόν επισημαίνεται ως “χωρίς φθαλικές ενώσεις”, είναι δύσκολο να πούμε εάν περιέχει φθαλικές ενώσεις καθώς δεν υπάρχει κανονισμός που να υποχρεώνει τους κατασκευαστές να το αναφέρουν στις ετικέτες.
Σαρώστε τη λίστα συστατικών και αναζητήστε ακρωνύμια όπως BBP, DBP, DEHP, DEP, DCHP, DMP, DIBP, DINP, DNHP, DNOP. Ο αριθμός τρία στο τρίγωνο των βελών ανακύκλωσης στα πλαστικά και το V ή το PVC κάτω από το τρίγωνο υποδηλώνουν επίσης την παρουσία φθαλικών ενώσεων.
Fast Food και επεξεργασμένα τρόφιμα
Οι φθαλικές ενώσεις συνήθως εισέρχονται στα επεξεργασμένα τρόφιμα μέσω των εργοστασιακών μεταφορικών ταινιών και σωλήνων, καθώς και πλαστικών γαντιών που φορούν οι εργαζόμενοι στην επεξεργασία τροφίμων. Αποφύγετε λοιπόν όσο το δυνατόν επεξεργασμένα τρόφιμα και αντ’ αυτού αγοράστε φρέσκα.
Θα μπορούσε επίσης να είναι καλή ιδέα να αποφύγετε να τρώτε έξω πολύ συχνά. Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου George Washington στις ΗΠΑ, τα άτομα που είχαν φάει σε καταστήματα γρήγορου φαγητού και εστιατόρια το βράδυ πριν από τις δοκιμές είχαν σχεδόν 35% υψηλότερα επίπεδα φθαλικών ενώσεων στα ούρα τους την επόμενη μέρα από τα άτομα που είχαν ετοιμάσει τα γεύματά τους στο σπίτι.
Επιπλέον μια άλλη επιστημονική μελέτη διαπίστωσε ότι περισσότερο από το 80% των δειγμάτων γρήγορου φαγητού που δοκιμάστηκαν περιείχαν τον φθαλικό εστέρα DnBP και το 70% περιείχε τον φθαλικό εστέρα DEHP. Ωστόσο, οι ερευνητές λένε ότι αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς τα τρόφιμα fast food υφίστανται μεγάλη επεξεργασία.
Οικιακή σκόνη
Οι φθαλικές ενώσεις μπορούν να συσσωρευτούν στην οικιακή σκόνη, γι’ αυτό χρησιμοποιήστε ένα υγρό πανί σε επιφάνειες και σκουπίστε τακτικά τα χαλιά με ηλεκτρική σκούπα.
Πλένετε καλά τα χέρια σας πριν αρχίσετε το μαγείρεμα. Έρευνα έχει δείξει ότι η χρήση σαπουνιού και νερού μπορεί να αφαιρέσει 80% περισσότερες φθαλικές ενώσεις από ότι το σκέτο νερό.
Καλλυντικά
Οι φθαλικές ενώσεις μπορούν να κρυφτούν σε όλα τα είδη προσωπικής φροντίδας, όπως περιποίηση δέρματος, μακιγιάζ, βερνίκι νυχιών, σαπούνια και σαμπουάν. Ορισμένες επιβλαβείς φθαλικές ενώσεις απαγορεύτηκε να προστεθούν σε πολλά προϊόντα περιποίησης δέρματος στην ΕΕ το 2015, αλλά εξακολουθούν να επιτρέπονται σε άλλες χώρες.
Επίσης, να γνωρίζετε ότι τα καλλυντικά που αναφέρουν άρωμα στα συστατικά τους μπορεί κάλλιστα να περιέχουν μη απαγορευμένες φθαλικές ενώσεις.
Αποσμητικά χώρου
Στα αποσμητικά χώρου, οι φθαλικές ενώσεις χρησιμοποιούνται για να κάνουν τα αρώματα να διαρκούν περισσότερο. Αναζητήστε βιολογικά προϊόντα ανανέωσης του αέρα, ή μπορείτε να φτιάξετε και σπιτικά που θα είναι πολύ πιο αγνά και υγιειενά.
«Γεμίστε ένα γυάλινο βάζο περίπου το ένα τέταρτο γεμάτο με μαγειρική σόδα και μετά προσθέστε περίπου οκτώ σταγόνες αιθέριο έλαιο – τα έλαια μέντας, λεβάντας ή πορτοκαλιού είναι ιδιαίτερα ωραία», προτείνει η Emma Heathcote-James, ιδρύτρια της Little Soap Company. «Καλύψτε το πάνω μέρος του βάζου με αλουμινόχαρτο και ανοίξτε μερικές τρύπες για να απελευθερώσετε τη μυρωδιά. Για να ανανεώσετε το άρωμα, να ανακινείτε που και που το βάζο».
Παιχνίδια
Από το 2005, η οδηγία της ΕΕ για την ασφάλεια των παιχνιδιών έχει απαγορεύσει τη χρήση ορισμένων φθαλικών ενώσεων σε παιδικά πλαστικά παιχνίδια. Οι κανονισμοί ισχύουν για όλα τα παιχνίδια που πωλούνται στην ΕΕ και στο Ηνωμένο Βασίλειο, ακόμη και αν έχουν κατασκευαστεί εκτός ΕΕ. Όμως παρά τους κανονισμούς, ενδέχεται να υπάρχουν ακόμα παιχνίδια που εισάγονται στην ΕΕ και περιέχουν φθαλικές ενώσεις.
Αναζητήστε το σήμα CE, το οποίο υποδεικνύει ότι συμμορφώνονται με τα πρότυπα ασφαλείας της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια.
Ακολουθήστε το Cibum 
