Προκειμένου να παραπλανήσουν τους καταναλωτές για τις «άριστες» υπηρεσίες τους
Οι ψεύτικες κριτικές επί πληρωμή είναι αξιολογήσεις που δημοσιεύονται σε διαδικτυακές πλατφόρμες (όπως Google Reviews, TripAdvisor, Amazon) με αντάλλαγμα χρήματα, δωρεάν προϊόντα ή άλλες ανταμοιβές. Αυτές οι κριτικές έχουν ως στόχο να παραπλανήσουν τους καταναλωτές και να επηρεάσουν τη φήμη μιας επιχείρησης. Άλλωστε, ένας καινούριος πελάτης που δεν έχει επισκεφθεί ένα κατάστημα είναι πιθανότερο να εμπιστευτεί κάποιον άλλο και την εμπειρία που εκείνος είχε, προτού επιλέξει ένα εστιατόριο ή ένα ξενοδοχείο.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τι γίνεται με τη σοκολάτα Dubai; Νέα επείγουσα ανάκληση
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που επιχειρήσεις πληρώνουν για να λάβουν ψεύτικα θετικά σχόλια, αυξάνοντας τη βαθμολογία τους και προσελκύοντας περισσότερους πελάτες. Κάποιες μάλιστα δε διστάζουν να αγοράσουν μαζικές κριτικές από αυτοματοποιημένα προγράμματα ή ανύπαρκτους λογαριασμούς.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Δύο νεκροί από μορταδέλα – Επιστήμονες κρούουν κώδωνα κινδύνου να αντιμετωπίζονται τα αλλαντικά ως τρόφιμα υψηλού κινδύνου
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανακαλούνται σοκολατένια πουράκια, μπισκότα και γκοφρέτες μετά από καταγγελία καταναλωτή
Σε πολλές περιοχές του κόσμου, όπως στις ΗΠΑ και την ΕΕ, η δημοσίευση ψεύτικων κριτικών είναι παράνομη και μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμα για τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις. Πλατφόρμες όπως η Google και το TripAdvisor υποτίθεται ότι έχουν μηχανισμούς για την ανίχνευση και την αφαίρεση ψεύτικων κριτικών. Ωστόσο, κάποιοι εξακολουθούν να ξεγλιστρούν όπως απέδειξε η δοκιμή που έκανε το περιοδικό για καταναλωτές quechoisir, που εκδίδεται από τη Γαλλική Ένωση Καταναλωτών UFC-Que Choisir (Union Fédérale des Consommateurs – Que Choisir).
Δείτε λοιπόν πώς εστιατόρια, ξενοδοχεία και άλλες επιχειρήσεις μαζεύουν τα αστεράκια τους στις διάφορες πλατφόρμες:
Στην Amazon
Όταν είστε πωλητής στο Amazon, ένας από τους τρόπους για να ξεχωρίσετε είναι να δημοσιεύσετε καλές κριτικές. Όσο περισσότερες είναι, τόσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία του εμπόρου και τόσο περισσότερο επισημαίνονται τα προϊόντα του.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Κομμάτια πλαστικού σε δημοφιλές τρόφιμο για το πρωινό που πωλείται από μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τροφικές δηλητηριάσεις από μπαχαρικά – Ποιο είναι το πιο μολυσμένο – Πως να προστατευτείτε
Έτσι, για να τονώσουν την προβολή τους, κάποιοι φτάνουν στο σημείο να επιστρέψουν ακόμη και ολόκληρο το ποσό των αγορών με αντάλλαγμα ένα καλό σχόλιο!

Το quechoisir μπήκε σε μια ομάδα στο Facebook που διαφημίζει αυτού του είδους τις προσφορές. Λίγα λεπτά αργότερα, ένας υπάλληλος αποκρίθηκε στο instant messaging για να προσφέρει αντικείμενα που μπορεί να ενδιέφεραν τον σχολιαστή, διευκρινίζοντας ότι θα δοθούν δωρεάν με αντάλλαγμα μια “κριτική 5 αστέρων”! Ο συντάκτης της κριτικής επέλεξε ένα ρολόι για 19,90 €, το οποίο ελήφθη λίγες μέρες αργότερα. Κατόπιν, όπως ήταν η συμφωνία έδωσε βαθμολογία 5 στα 5, συνοδευόμενη από μια λαμπερή κριτική, που δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο λίγα λεπτά αργότερα.
Στη συνέχεια, έστειλε τα στοιχεία για το PayPal λογαριασμό τους και τον σύνδεσμο της κριτικής που είχε κάνει. Μετά από 20 ημέρες, τα χρήματα της αξίας του ρολογιού επιστράφηκαν στον λογαριασμό του…
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Με τι μπορείτε να αντικαταστήσετε τα αυγά σε συνταγές
Στο FACEBOOK

Σε μια άλλη δοκιμή που αφορούσε το Facebook, το quechoisir δημιούργησε μια σελίδα που ανακοινώνει ψευδώς τα εγκαίνια μιας μικρής παριζιάνικης μπρασερί. Στη συνέχεια, επικοινώνησε με τέσσερα πρακτορεία της Μαδαγασκάρης που ειδικεύονται στην ηλεκτρονική προβολή, για να μάθει εάν θα ήταν πρόθυμοι να δημοσιεύσουν επτά μαρτυρίες στη σελίδα για την προσέλκυση πελατών. Η προσφορά που έγινε στους ψεύτικους ιδιοκτήτες της σελίδας ήταν 15 € ανά κριτική – με προκαταβολή 50%. Μετά από λίγες μέρες, η επαφή ζήτησε επιπλέον πληροφορίες και φωτογραφίες. Σύντομα οι σελίδα έλαβε like από άγνωστα προφίλ.
Στο Tripadvisor

Το περιοδικό καταναλωτών εξέτασε και την ποιότητα των συστημάτων κριτικής του Tripadvisor, αφήνοντας κριτικές για μια σειρά από καταστήματα που βρίσκονται σε μέρη σε όλο τον κόσμο και τα οποία οι συντάκτες του δεν είχαν επισκεφθεί ποτέ. Για να περιορίσουν μάλιστα τον αντίκτυπο, επέλεξαν μερικά που είχαν μεγάλο αριθμό κριτικών και μέση βαθμολογία. Μάλιστα οι συντάκτες κατάφεραν να δημιουργήσουν μια σελίδα αφιερωμένη στο ψεύτικο εστιατόριo που είχαν δημιουργήσει στο facebook σε αυτήν την πλατφόρμα και να δημοσιεύσουν κριτική εκεί, όλα από τον ίδιο λογαριασμό.
Και να φανταστεί κανείς ότι η πλατφόρμα με το σύστημα ανίχνευσης ψεύτικων κριτικών που διαθέτει υποτίθεται ότι αφαίρεσε και απέκλεισε πάνω από ένα εκατομμύριο ψεύτικες ή επί πληρωμή κριτικές μόνο το 2022!
Πώς εντοπίζουμε τις ψεύτικες κριτικές;
Όταν διαβάζουμε κριτικές για κάποιο εστιατόριο, ξενοδοχείο, κατάστημα καλό είναι να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στα παρακάτω:
- Υπερβολικά θετικές ή γενικόλογες διατυπώσεις (π.χ. “Το καλύτερο φαγητό στον κόσμο!”).
- Έλλειψη λεπτομερειών για το προϊόν ή την υπηρεσία.
- Ξαφνική αύξηση στις αξιολογήσεις σε μικρό χρονικό διάστημα.
- Επαναλαμβανόμενες λέξεις και εκφράσεις από διαφορετικούς χρήστες.
- Νέοι λογαριασμοί χωρίς άλλες κριτικές ή χωρίς προφίλ εικόνα.
Δεν υπάρχει λόγος να σταματήσει κανείς να διαβάζει τις κριτικές εντελώς, απλά πρέπει να προσέχει και να φιλτράρει την υπερβολή από την αλήθεια. Η αλήθεια, άλλωστε, ειδικά στο φαγητό είναι αρκετά υποκειμενική.