Επιστήμονες του Wageningen δημιούργησαν συσκευή που δίνει αξιόπιστα αποτελέσματα για την ποσότητα και τον χρόνο κατανάλωσης των σνακ.
Τα σνακ – τροφές και ποτά που καταναλώνονται μεταξύ των τακτικών γευμάτων – παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη διατροφή. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρήθηκε αυξημένη συμβολή των σνακ στη συνολική ενεργειακή πρόσληψη, λόγω της γενικά υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη στα σνακ. Για παράδειγμα σε μελέτη που έγινε στην Ολλανδία, τα μισά από όλα τα τρόφιμα και τα ποτά καταναλώνονται μεταξύ των κύριων γευμάτων και τα σνακ παρέχουν έως και το 29% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης.
Οι διακρίσεις στις προτιμήσεις σνακ προκύπτουν μεταξύ ατόμων με υγιές βάρος και εκείνων που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Οι τελευταίοι τείνουν να καταναλώνουν περισσότερα είδη σνακ όπως πατατάκια, σοκολάτες, γλυκά και παγωτό, ενώ δείχνουν χαμηλότερη κατανάλωση ειδών όπως το γιαούρτι και οι ξηροί καρποί. Πολλές μελέτες έχουν ασχοληθεί με τα κίνητρα κατανάλωσης σνακ και έχουν δείξει πως είναι περισσότερο συναισθηματικά. Μάλιστα τα άτομα με υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος, είναι πιο πιθανό να καταναλώνουν σνακ για να αντιμετωπίσουν τα αρνητικά συναισθήματα, ενώ το άγχος, αυξάνει τον αριθμό των σνακ που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας σε σύγκριση με τη συνήθη πρόσληψη σνακ, ειδικά στις γυναίκες. Η καλύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς του σνακ, είναι επομένως απαραίτητη για τον περιορισμό του ανθυγιεινού σνακ και για τη βελτίωση της συνολικής ποιότητας διατροφής.
Μέχρι στιγμής, η έρευνα σχετικά με τη “συμπεριφορά στο σνακ” έχει πραγματοποιηθεί είτε με τη χρήση μεθόδου αξιολόγησης αυτοαναφοράς είτε σε ελεγχόμενες εργαστηριακές μελέτες. Ωστόσο και οι δύο μέθοδοι παρουσιάζουν περιορισμούς και μειονεκτήματα λόγω ανακρίβειας, μεροληψίας και υποεκτίμησης.
Ερευνητές από το πανεπιστήμιο Wageningen, σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Food Quality and Preference ανέπτυξαν το SnackBox, μια αυτοματοποιημένη μέθοδο αξιολόγησης της διατροφής για τη “συμπεριφορά στο σνακ” και κατανάλωσης ποτών. Το SnackBox , είναι ένα πλατό (15×30 cm) που περιέχει ηλεκτρονικά με τρία ανιχνευτικά σουβέρ στην κορυφή, αποθηκεύει τρία διαφορετικά σνακ ή ποτά και μετρά αυτόματα, πόση ποσότητα (σε γραμμάρια) καταναλώνεται από κάθε εξάρτημα και ποια ώρα της ημέρας με ελάχιστη παρέμβαση ενός ερευνητή ή χρήστη σε ημιπεριορισμένα περιβάλλοντα καθημερινής ζωής. Οι πληροφορίες που συλλέγονται υποβάλλονται σε επεξεργασία σε πραγματικό χρόνο. Οι ερευνητές έκαναν σύγκριση των αποτελεσμάτων μεταξύ του Snackbox και των άλλων μεθόδων έρευνας.
Οι συμμετέχοντες (47 υγιείς ενήλικες 18-49 ετών) χρησιμοποίησαν το SnackBox και μια διατροφική εφαρμογή αυτοαναφοράς ταυτόχρονα για να αξιολογήσουν τη συμπεριφορά τους στο σνακ για πέντε ημέρες. Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της περιόδου μέτρησης των πέντε ημερών, οι συμμετέχοντες κατανάλωναν κατά μέσο όρο 335 γραμμάρια μικρού μεγέθους σνακ 239 γραμμάρια μεσαίου μεγέθους σνακ και 1720 γραμμάρια ποτών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια μέση ημερήσια κατανάλωση θερμίδων σνακ 790 kcal ανά συμμετέχοντα, που περιλαμβάνει 365 kcal από μικρά σνακ, 162 kcal από μεσαίου μεγέθους σνακ και 263 kcal από ποτά.
Τα αποτελέσματά έδειξαν ότι το SnackBox είναι πιο ακριβές στον προσδιορισμό τόσο της ποσότητας του σνακ όσο και του χρόνου που καταναλώνεται. Επιπλέον, το SnackBox έλαβε υψηλότερες βαθμολογίες χρηστικότητας. Μαζί, αυτά τα ευρήματα ευνοούν τη χρήση του SnackBox για την ακριβή παρακολούθηση της συμπεριφοράς σνακ σε πραγματικές συνθήκες. Οι λόγοι για την εσφαλμένη αναφορά με τη χρήση μεθόδων αυτοαναφοράς είναι οι δυσκολίες στη μνήμη, οι δυσκολίες εκτίμησης του μεγέθους της μερίδας ή οι κοινωνικά επιθυμητές απαντήσεις – εκ των οποίων αυτός ο τελευταίος λόγος σχετίζεται ιδιαίτερα με τα σνακ και τα (αλκοολούχα) ποτά.
Το SnackBox φαίνεται να είναι ένα πολλά υποσχόμενο εργαλείο για τη λήψη αξιόπιστων δεδομένων διατροφικής πρόσληψης και διατροφικής συμπεριφοράς σε πραγματικές συνθήκες. Μόλις επικυρωθεί πλήρως, αυτή η τεχνολογία προσφέρει νέες ερευνητικές δυνατότητες, όπως αξιολόγηση στο σπίτι των ποσοστών κατανάλωσης σνακ ανάλυση των σχέσεων μεταξύ των στρεσογόνων παραγόντων της πραγματικής ζωής και της συμπεριφοράς στο σνακ. Από όσο γνωρίζουμε, είπαν οι ερευνητές, αυτή είναι η πρώτη μελέτη που αποκαλύπτει με μεγάλη λεπτομέρεια τη συμπεριφορά του σνακ στο σπίτι με υψηλή αξιοπιστία. Το SnackBox προσφέρει την ευκαιρία να συλλέξει σε βάθος δεδομένα για τη συχνότητα κατανάλωσης και το μέγεθος των μερίδων, και επιτρέπει οικολογικές στιγμιαίες αξιολογήσεις και προσαρμοστικές παρεμβάσεις ακριβώς στην ώρα ως απάντηση στη συμπεριφορά σνακ.
Για να διαβάσετε την έρευνα του Wageningen πατήστε ΕΔΩ.